Tuần 2. Phân tích đề, lập dàn ý bài văn nghị luận

1
.
Nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô giáo về dự tiết học !
Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết
Bài
Mục tiêu bài học
Phương tiện
Phương pháp
Tiến trình dạy học
1. ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ.
3. bài mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
4.Củng cố.
5.Hướng dẫn về nhà

Phân tích đề
Lập dàn ý
bài văn nghị luận
4
a. Mục tiêu bài học
Giúp học sinh:
-Hiểu được vai trò quan trọng của các công việc phân tích đề và lập dàn ý trong quá trình làm bài văn nghị luận
-Nắm được cách thức phân tích đề, lập dàn ý cho một bài văn nghị luận
- Hình thành thói quen phân tích đề, lập dàn ý trước khi viết một bài văn nghị luận
5
b. Phương tiện dạy học
-Thầy: sgk, sgv,giáo án,máy chiếu,bảng phụ, phiếu học tập
- Trò: sgk, vở, bảng phụ, bài soạn
C . Phương pháp:
- Đàm thoại, gợi mở,thảo luận nhóm, trò chơi
D. Tiến trình bài học
ổn định , kiểm tra sĩ số
Kiểm tra bài cũ
Bài mới
6

Hoạt động của Thầy và trò
Kiến thức cơ bản
I. Phân tích đề
Hoạt động 1:
Hướng dẫn học sinh phân tích đề
Gọi HS đọc đề 1,2,3 (SGK)
HS trả lời 3 câu hỏi trong SGK.
- Giáo viên chốt kiến thức
Đề 1
Đề 2
Đề 3
7

Đề
Vấn đề cần nghị luận
Yêu cầu HT
Phạm vi tư liệu
Đề 1
Chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới
Nghị luận XH
Trong đời sống xã hội Việt Nam
Đề 2
Tâm trạng Hồ Xuân Hương
Nghị luận VH
Tự tình II- HXH
Đề 3
Cảnh thu , tình thu,
Thành công nghệ thuật
Nghị luận VH
Câu cá mùa thu-Nk
8

Hoạt động của Thầy và trò
Kiến thức cơ bản
- Công việc đầu tiên quan trọng để xác định rõ yêu cầu nội dung, hình thức, phạm vi tư liệu của đề bài, tránh tình trạng xa đề , lạc đề
-Giáo viên phát vấn
+ Phân tích đề để làm gì ? Vì sao phải phân tích đề ?
-
+Làm thế nào để xác định rõ yêu cầu của đề?
- Đọc kĩ đề, chú ý những từ ngữ then chốt để xác định yêu cầu của đề
GV lưu ý HS việc đổi mới cách ra đề hiện nay.
Đề truyền thống,
Đề mở
- HS trả Lời, GV chốt kiến thức
9

Hoạt động của Thầy và trò
Kiến thức cơ bản
II Lập dàn ý
Hoạt động 2
Hướng dẫn HS lập dàn ý bài văn NL
GV yêu cầu HS tích hợp kiến thức đã học lớp 8,10 để trả Lời câu hỏi :
+ Muốn lập dàn ý cho bài văn, ta phải làm những công việc gì?
+ Luận điểm, luận cứ đưa vào dàn ý phải đạt yêu cầu gì?
- HS trả lời , GV chốt kiến thức
10
II. lập dàn ý bài văn nghị luận
Luận đề
11


Lập dàn ý
1. Xác định luận điểm
Thảo luận nhóm
+ Nhóm 1,2 xác định luận điểm Đề 1
+ Nhóm 3,4 xác định luận điểm Đề 2
GV tổ chức HS thảo luận.
Các nhóm trình bày vào bảng phụ
GV nhận xét , chốt kiến thức
Đề 1: có 3 luận điểm
Phát huy điểm mạnh, khắc phục điểm yếu
Đề 2: có 3 luận điểm
Người VN cũng K ít điểm yếu
Người VN có nhiều điểm mạnh
Nỗi buồn tủi, cô đơn
Nỗi phẫn uất, chán trường
Khát vọng được sống hạnh phúc
12
GV ra câu hỏi phát vấn
+ Xác định luận cứ cho luận điểm ở Đề 1
2. Xác định luận cứ
Đề 1
HS trả Lời
GV nhận xét và chốt kiến thức
13
Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới.
Luận đề
Luận cứ
1
2
Luận cứ
1
2
Người Việt Nam có nhiều điểm mạnh
Người Việt Nam cũng không ít những điểm yếu
Phát huy điểm mạnh, khắc phục điểm yếu
Thông minh
Nhạy bén với cái mới
Hổng về kiến thức
Khả năng thực hành và sáng tạo bị hạn chế
Phát huy sự thông minh, nhạy bén
Bổ sung kiến thức
Linh hoạt, sáng tạo trong công việc
14
Giới thiệu, định hướng
triển khai vấn đề
Sẵp xếpluận điểm,
luận cứ
theo trình tự lô gic
Tóm lược nội dung
nêu những
nhận định bình luận
3. Sắp xếp luận điểm, luận cứ
- GV yêu cầu HS tích hợp kiến thức trả Lời câu hỏi:
+ Bố cục bài văn nghị luận gồm mấy phần ? Nêu nhiệm vụ của mỗi phần ?
- HS trả lời
- GV chốt kiến thức bằng sơ đồ
15
Dàn ý bài văn nghị luận
16
Lập dàn ý đề1
I- Mở bài:
- Nêu vấn đề
- Định hướng triển khai vấn đề
II- Thân bài:
1. Luận điểm 1:
Người Việt Nam có nhiều điểm mạnh.
a. Luận cứ 1: Thông minh
b. Luận cứ 2: Nhạy bén với cái mới

Em hãy sắp xếp luận điểm, luận cứ đã xác định được vào bố cục văn bản (lưu ý sử dụng các kí hiệu đặt trước các đề mục cho rõ ràng)
17
2. Luận điểm 2: Người Việt Nam cũng không ít những điểm yếu
a. Luận cứ 1: Hổng kiến thức
b. Luận cứ 2: Khả năng thực hành và sáng tạo bị hạn chế
3. Luận điểm 3: Phát huy những điểm mạnh, khắc phục những mặt hạn chế
a. Luận cứ 1: Phát huy sự thông minh nhạy bén
b. Luận cứ 2: Bổ sung kiến thức hổng
c .Luận cứ 3: Linh hoạt , sáng tạo trong công việc .
III- Kết luận:
Khẳng định việc chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới
18
*Phân tích đề
*Lập dàn ý
III.Ghi nhớ
19
Phiếu học tập
Câu hỏi:
Phương án nào nêu đúng về tính đúng đắn của luận điểm trong bài văn nghị luận?
A. Luận điểm phải phù hợp
với lẽ phải và luận
cứ được thừa nhận.
B. Luận điểm nêu ra phải là
chân lý và có cơ sở
vững chắc.
D. Luận điểm đưa ra
phải được kiểm tra đầy đủ,
cân nhắc kĩ lưỡng.
C. Luận điểm phải được
số đông thừa nhận
đồng tình.
20
VI- Luyện tập
Hoạt động 4
Hướng dẫn HS luyện tập
-HS làm từng bước sau:
+ HS đọc đề
+ Phân tích đề
+Tìm luận điểm,luận cứ
+Sắp xếp thành dàn ý
-GV chốt kiến thức
Bài tập 1
Phântích đề.
Vấn đề cần nghị luận: Giá trị hiện thực sâu sắc của đoạn trích
-Yêu cầu về nội dung:
+ Bức tranh cụ thể, sinh động về cuộc sống xa hoa nhưng thiếu sinh khí của những người trong phủ chúa Trịnh, cụ thể là Trịnh Cán
+ Thái độ phê phán nhẹ nhàng mà thấm thía, dự cảm về sự suy tàn của nhà Lê-Trịnh thế kỉ XVIII
-Yêu cầu về hình thức: NLVH
21

Bài tập
Thảo luận (Nhóm2)
Bài tập 2
Yêu cầu HS
+ Phân tích đề
+ Lập dàn ý
Các nhóm trình bày, nhóm khác bổ sung
GV nhận xét, chốt kiến thức
* Phân tích đề
- Vấn đề cần nghị luận: Tài năng sử dụng ngôn ngữ dân tộc của Hồ Xuân Hương
Yêu cầu về nội dung:
+ Dùng văn tự Nôm
+ Sử dụng các từ ngữ thuần việt đắc dụng
+ Sử dụng hình thức đảo trật tự trong câu
- Yêu cầu về HT: NLVH
22
Chúc mừng bạn đúng rồi
23
Sai rồi các bạn ạ