Tuần 2. Khái quát văn học dân gian Việt Nam

NGỮ VĂN 10

Đặng Hữu Hoàng
khái quát
văn học dân gian việt nam
Khái quát văn học dân gian Việt Nam
I. Định nghĩa
Văn học dân gian là những tác phẩm nghệ thuật ngôn từ truyền miệng, sản phẩm của quá trình sáng tác tập thể nhằm mục đích phục vụ trực tiếp cho các sinh hoạt khác nhau trong đời sống cộng đồng.
Văn học dân gian chỉ là một bộ phận của văn hoá dân gian.
II. ĐẶC TRƯNG THỂ LOẠI VĂN HỌC DÂN GIAN
Khái quát văn học dân gian Việt Nam
1. Văn học dân gian là những tác phẩm nghệ thuật ngôn từ truyền miệng.
a.Tính truyền miệng
- Ngôn từ truyền miệng tạo nên nội dung, ý nghĩa, thế giới nghệ thuật của tác phẩm văn học dân gian.
- Văn học dân gian tồn tại và lưu hành theo phương thức truyền miệng.
- Nói đến truyền miệng là nói đến diễn xướng dân gian.
Con cò lặn lội bờ sông
Gánh gạo nuôi chồng tiếng khóc nỉ non .
II. ĐẶC TRƯNG THỂ LOẠI VĂN HỌC DÂN GIAN
Khái quát văn học dân gian Việt Nam
1. Văn học dân gian là những tác phẩm nghệ thuật ngôn từ truyền miệng.
b.Tính tập thể
- Văn học dân gian là kết quả của sáng tác tập thể.
- Quá trình sáng tác tập thể: Một người khởi xướng  Tác phẩm hình thành Tập thể tiếp nhận  Người khác lưu truyền và sáng tạo.
- Mọi người có quyền tu bổ chỉnh sửa sáng tác dân gian.
Tính truyền miệng và tính tập thể là những đặc trưng cơ bản chi phối, xuyên suốt quá trình sáng tạo và lưu truyền tác phẩm văn học dân gian, thể hiện sự gắn bó mật thiết của văn học dân gian với các sinh hoạt khác của cộng đồng.
II. ĐẶC TRƯNG THỂ LOẠI VĂN HỌC DÂN GIAN
1. Văn học dân gian là những tác phẩm nghệ thuật ngôn từ truyền miệng.
Khái quát văn học dân gian Việt Nam
III. HỆ THỐNG THỂ LOẠI CỦA VĂN HỌC DÂN GIAN
Khái quát văn học dân gian Việt Nam
- Rất phong phú và đa dạng, gồm: Thần thoại, sử thi, truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn, truyện cười, tục ngữ, câu đố, ca dao, vè, truyện thơ,…
- Các thể loại cần chú ý:
Sử thi
Truyền thuyết
Truyện cổ tích
Ca dao
1. Sử Thi
Một ngôi đền Ấn Độ
Nhà Rông
II. HỆ THỐNG THỂ LOẠI CỦA VĂN HỌC DÂN GIAN
Khái quát văn học dân gian Việt Nam
Là tác phẩm tự sự dân gian có quy mô lớn, sử dụng ngôn ngữ có vần nhịp, xây dựng những hình tượng nghệ thuật hoành tráng, hào hùng để kể về mộthoặc nhiều biến cố lớn diễn ra trong đời sống cộng đồng của cư dân cổ đại.
2. Truyền thuyết
Cổ Loa
Là tác phẩm tự sự dân gian kể về sự kiện và nhân vật lịch sử (hoặc có liên quan đến lịch sử) theo xu hướng lí tưởng hoá, qua đó thể hiện sự ngưỡng mộ và tôn vinh của nhân dân đối với những người có công với đất nước, dân tộc hoặc cộng đồng cư dân của một vùng.
II. HỆ THỐNG THỂ LOẠI CỦA VĂN HỌC DÂN GIAN
Khái quát văn học dân gian Việt Nam
Là tác phẩm tự sự dân gian mà cốt truyện và hình tượng được hư cấu có chủ
định kể về số phận bình thường trong xã hội, thể hiện tinh thần nhân đạo
và lạc quan của nhân dân lao động.
3. Truyện cổ tích
Thị rụng bị bà Bà để bà ngửi chứ bà không ăn (Tấm Cám)
II. HỆ THỐNG THỂ LOẠI CỦA VĂN HỌC DÂN GIAN
Khái quát văn học dân gian Việt Nam
4. Ca dao
Là lời thơ trữ tình dân gian, thường kết hợp với âm nhạc
khi diễn xướng được sáng tác nhằm diễn tả
thế giới nội tâm của con người.
Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai
II. HỆ THỐNG THỂ LOẠI CỦA VĂN HỌC DÂN GIAN
Khái quát văn học dân gian Việt Nam
Khái quát văn học dân gian Việt Nam
Khái quát văn học dân gian Việt Nam
IV. GIÁ TRỊ CƠ BẢN CỦA VĂN HỌC DÂN GIAN
Khái quát văn học dân gian Việt Nam
IV. GIÁ TRỊ CƠ BẢN CỦA VĂN HỌC DÂN GIAN
Khái quát văn học dân gian Việt Nam
IV. GIÁ TRỊ CƠ BẢN CỦA VĂN HỌC DÂN GIAN
Khái quát văn học dân gian Việt Nam
- Trong nhiều thế kỉ khi văn học viết mới hình thành văn học dân gian đóng vai trò chủ đạo.
- Khi văn học viết phát triển, văn học dân gian là nguồn nuôi dưỡng, cơ sở của văn học viết.
- Góp phần làm cho văn học Việt Nam trở nên phong phú đa dạng và đậm đà bản sắc dân tộc.
IV. GIÁ TRỊ CƠ BẢN CỦA VĂN HỌC DÂN GIAN
V. TỔNG KẾT
Văn học dân gian chứa đựng những giá trị lớn lao
vì vậy cần trân trọng và phát huy.
Khái quát văn học dân gian Việt Nam