Tuần 2. Khái quát văn học dân gian Việt Nam

KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM
TỪ THẾ KỈ X ĐẾN HẾT THẾ KỈ XIX
- Thể loại: chủ yếu là thơ, phần lớn là thể loại văn học dân tộc: ngâm khúc, truyện thơ, hát nói…
Văn học chữ Nôm
- Là các sáng tác bằng chữ Hán của người Việt.
- Xuất hiện sớm, tồn tại trong suốt quá trình hình thành và phát triển của văn học trung đại.
- Xuất hiện vào khoảng cuối thế kỉ XIII, tồn tại phát triển đến hết thời kì văn học trung đại.
- Là các sáng tác bằng chữ Nôm của người Việt.
- Thể loại: gồm cả thơ và văn xuôi, chủ yếu tiếp thu từ Trung Quốc: hịch, cáo, chiếu, biểu, thơ Đường luật…
Văn học chữ Hán
I. CÁC THÀNH PHẦN CỦA VĂN HỌC TỪ THẾ KỈ X ĐẾN HẾT THẾ KỈ XIX.
Văn học trung đại Việt Nam gồm bao nhiêu thành phần chủ yếu?
Đó là những thành phần nào ?
Chiếu dời đô
Trích “ Bình Ngô đại cáo”
Truyền kỳ mạn lục
Một số sáng tác chữ Hán
Hồng đức quốc âm thi tập
Thiên nam ngữ lục
Quốc âm thi tập
Một số sáng tác chữ Nôm
Giai đoạn 1:
Từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIV
Giai đoạn 2:
Từ thế kỉ XV đến hết thế kỉ XVII
Giai đoạn 3:
Từ thế kỉ XVIII đến nửa đầu
thế kỉ XIX
Giai đoạn 4:
Nửa sau thế kỉ XIX
II. CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN CỦA VĂN HỌC TỪ THẾ KỈ X ĐẾN HẾT
THẾ KỈ XIX
Văn học trung đại Việt Nam được phân chia thành mấy giai đoạn?










THẢO LUẬN:

Chia lớp thành 4 nhóm, tìm hiểu về:
- Hoàn cảnh lịch sử, xã hội
- Phương diện nội dung
- Phương diện nghệ thuật
- Sự kiện văn học, tác giả, tác phẩm
* Nhóm 1: Giai đoạn 1
* Nhóm 2: Giai đoạn 2
* Nhóm 3: Giai đoạn 3
* Nhóm 4: Giai đoạn 4
- Nhân dân ta
vừa giành
được độc lập
sau một ngàn
năm Bắc
thuộc.
- Lập nhiều kì
tích trong
kháng chiến
chống quân
xâm lược.
- Chế độ
phong kiến
đang ở thời kì
phát triển.
- Yêu
nước
với âm
hưởng
hào
hùng
- Văn học
chữ Hán
với các thể
loại tiếp
thu từ
Trung Quốc
đạt thành
tựu lớn:văn
chính luận,
thơ phú.
Văn học
chữ Nôm
xuất hiện
đặt cơ sở
đầu tiên.
- Chiếu dời đô
( Lý Công Uẩn),
Sông núi nước
Nam,( Lý Thường
Kiệt), Hịch tướng sĩ
(Trần Quốc Tuấn),
Tỏ lòng(Phạm
Ngũ Lão),
Phú sông Bạch
Đằng( Trương Hán
Siêu)….
Nguyễn Trãi
Một số tác giả giai đoạn 1
Trần Quốc Tuấn
Lê Thánh Tông
Nhân dân
ta tiếp tục
lập nên kì
tích trong
kháng chiến
chống Minh.
- Chế độ
phong kiến
đạt đỉnh
cao cuối thế
kỉ XV.
Thế kỉ XVI
nội chiến chia
cắt đất nước.
-Từ yêu
nước mang
âm hưởng
ngợi ca
chuyển sang
phản ánh,
phê phán
hiện thực
xã hội.
- Văn học chữ
Hán với thành
tựu của văn
chính luận,
văn xuôi
tự sự.
- Văn học chữ
Nôm có sự
Việt hóa
thể loại
đồng thời
sáng tạo
thể loại văn
học dân tộc:
song thất
lục bát.
- Nguyễn Trãi:
Bình Ngô
đại cáo,
Ức trai thi tập,
Quốc âm thi tập.
Thơ chữ Hán và
chữ Nôm của
Nguyễn Bỉnh
Khiêm.
- Truyền kỳ mạn
lục của
Nguyễn Dữ.
….
Nhân dân
ta tiếp tục
lập nên kì
tích trong
kháng chiến
chống Minh.
- Chế độ
phong kiến
đạt đỉnh
cao cuối thế
kỉ XV.
Thế kỉ XVI
nội chiến chia
cắt đất nước.
Nhân dân
ta tiếp tục
lập nên kì
tích trong
kháng chiến
chống Minh.
- Chế độ
phong kiến
đạt đỉnh
cao cuối thế
kỉ XV.
Thế kỉ XVI
nội chiến chia
cắt đất nước.
Nhân dân
ta tiếp tục
lập nên kì
tích trong
kháng chiến
chống Minh.
- Chế độ
phong kiến
đạt đỉnh
cao cuối thế
kỉ XV.
Thế kỉ XVI
nội chiến chia
cắt đất nước.
Nhân dân
ta tiếp tục
lập nên kì
tích trong
kháng chiến
chống Minh.
- Chế độ
phong kiến
đạt đỉnh
cao cuối thế
kỉ XV.
Thế kỉ XVI
nội chiến chia
cắt đất nước.
Chế độ
phong kiến
đi từ khủng
hoảng đến
suy thoái.
- Phong trào
đấu tranh
nổ ra
( đỉnh cao là
phong trào
Tây Sơn).

- Sự xuất
hiện trào
lưu nhân
đạo chủ
nghĩa.
- Các thể loại:
thơ Nôm
đường luật,
ngâm khúc
viết theo thể
song thất lục
bát…được
khẳng định
và đạt tới
đỉnh cao.

- Chinh phụ ngâm
( nguyên tác chữ Hán
Đặng Trần Côn,
bản dịch
Đoàn Thị Điểm).
Cung oán ngâm khúc
(Nguyễn Gia Thiều).
Thơ chữ Hán,
Truyện Kiều
(Nguyễn Du).
Thơ Hồ Xuân Hương,
Bà huyện Thanh Quan.
Hoàng Lê nhất
thống chí
(Ngô gia văn phái).
…
Cung oán ngâm khúc
Thơ Hồ Xuân Hương
Chinh phụ ngâm
Truyện Kiều
Một số tác phẩm giai đoạn 3
- Thực dân
Pháp
xâm lược.
xã hội Việt
Nam chuyển
dần từ xã hội
phong kiến
sang xã hội
thực dân nửa
phong kiến.


- Văn học yêu
nước mang
âm hưởng
bi tráng,
biểu hiện
mới mang tư
tưởng canh
tân đất nước.
- Văn học chữ
quốc ngữ
xuất hiện
nhưng văn
học chữ Hán
và văn học
chữ Nôm
vẫn là chính.

- Nguyễn Đình
Chiểu: Văn tế
nghĩa sĩ Cần
Giuộc, Ngư
tiều y thuật
vấn đáp,
Lục Vân Tiên…
Thơ
Nguyễn Khuyến,
Tú Xương.
….
Nguyễn Khuyến
Trần Tế Xương
Nguyễn Đình Chiểu
Một số tác giả tiêu biểu của giai đoạn 4
CỦNG CỐ
Câu 1: Văn học Việt Nam từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX bao gồm ba thành phần chủ yếu là: văn học chữ Hán, văn học chữ Nôm và văn học chữ quốc ngữ. Đúng hay sai?
A. Đúng B. Sai

Câu 2: Văn học Việt Nam từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX còn được gọi là:

A. Văn học cổ đại.

B. Văn học trung đại.

C. Văn học hiện đại.

D. Văn học dân gian.

Câu 3: Văn học trung đại phát triển rực rỡ nhất vào giai đoạn nào?

A. Từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIV.

B. Nửa cuối thế kỉ XIX.

C. Từ thế kỉ XVIII đến nửa đầu thế kỉ XIX.

D. Từ thế kỉ XV đến hết thế kỉ XVII.
Câu 3: Ghép cột A với cột B cho phù hợp.