Tuần 2. Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt

LUYỆN TẬP VỀ GIỮ GÌN
SỰ TRONG SÁNG CỦA TIẾNG VIỆT
Nguyễn Hữu Vĩnh
THPT Huỳnh Ngọc Huệ
1
2
3
4
5
Bài 1: Hãy dùng các sách công cụ để xác định xem trong những câu sau đây, câu nào có hiện tượng viết không đúng chuẩn tiếng Việt?
Phải biết xử dụng hợp lí kinh phí được cấp. (1)
Phải biết sử dụng hợp lí kinh phí được cấp. (2)
b. Sau 120 phút thi đấu, hai đội hòa 1-1, phải phân thắng bại bằng loạt đá luân lưu 11 mét. (1)
Sau 120 phút thi đấu, hai đội hòa 1-1, phải phân thắng bại bằng loạt đá luân phiên 11 mét. (2)
c. Với sự cố gắng ấy đã đem lại cho em những kết quả đáng khích lệ. (1)
Sự cố gắng ấy đã đem lại cho em những kết quả đáng khích lệ. (2)

Câu a(1) viết không đúng chính tả
Câu b(1) không đúng chuẩn từ vựng(mặc dù trong nhiều văn bản về thể thao hiện nay vẫn tồn tại phổ biến cách dùng này).
Câu c(1) không đúng chuẩn ngữ pháp).
Trở về trang chủ
Bài 2: Chỉ ra những hiện tượng lạm dụng tiếng nước ngoài và hiện tượng trùng nghĩa trong những câu sau đây:
Nhiều fans hâm mộ đã ra sân bay đón đội tuyển bóng đá Việt Nam thắng lợi trở về.
Liên hoan festival nghệ thuật Tây Nguyên được tổ chức ở thành phố Buôn Ma Thuột.
Cô ta ăn mặc rất hợp mốt thời trang.
Các vận động viên nước chủ nhà khả dĩ có thể giành được nhiều huy chương vàng hơn cả.
fan có nghĩa là "người hâm mộ", viết "nhiều fans hâm mộ" là trùng nghĩa. Hơn nữa nếu mượn từ này vào Tiếng Việt thì cũng không mượn hình thức số nhiều(fans) của nó.
festival có nghĩa là "liên hoan", "lễ hội". Dùng "liên hoan festival" vừa lạm dụng tiếng nước ngoài vừa trùng nghĩa.
Mốt hàm chứa nghĩa "thời trang". Dùng"mốt thời trang" vừa lạm dụng tiếng nước ngoài vừa trùng nghĩa.
Khả dĩ là "có thể". Dùng "khả dĩ có thể" vừa lạm dụng từ Hán Việt vừa trùng nghĩa.
Trở về trang chủ
Bài 3: Chỉ ra những từ ngữ dùng sai trong những câu sau và sửa lại cho đúng.
Xã em có mười người được bầu là Bà mẹ Việt Nam anh hùng.
Chiều qua, lớp em họp để phong mức kỉ luật cho các bạn vừa dính líu vào vụ ẩu đả trước của trường.
Vừa qua, một thuyền đánh cá đã vớt lên được từ đáy biển nhiều kỷ vật thời chiến tranh.

Trong các câu được dẫn ra, các từ bầu, phong,kỉ vật dùng sai.
* Bầu là chọn bằng cách bỏ phiếu hoặc biểu quyết để giao cho làm đại biểu, giữ 1 chức vụ…
=> Xã em có 10 người được phong là Bà mẹ Việt Nam anh hùng.
* phong là ban tặng chức vụ danh hiệu.
=> Chiều qua, lớp em đã họp để đề nghị mức kỉ luật cho các bạn vừa dính líu vào vụ ẩu đả trước cổng trường.
* Kỉ vật là vật kỉ niệm, không thể nhầm lẫn với di vật(vật để lại của thời đã qua)
=> Vừa qua, một thuyền đánh cá đã vớt lên được từ đáy biển nhiều di vật thời chiến tranh.
Trở về trang chủ
Bài 4: Chỉ ra những chỗ không hợp lý trong những câu sau và sửa lại cho đúng.
Sau khi “Việc nhà đã tạm thong dong”, đến đêm, còn lại duy nhất hai chị em, Thúy Kiều đã “trao duyện” cho Thúy Vân.
Có thể đơn cử tên tuổi của nhiều nhà văn, nhà thơ tiêu biểu trong văn học trung đại Việt Nam như Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Nguyễn Đình Chiểu, Nguyễn Khuyến ...
Thanh niên phải tuyên chiến với tệ nạn mại dâm, ma túy, tội phạm.
Bài tập này đề cập tới lỗi diễn đạt, lỗi về lô gích.
Duy nhất không đi với 2 (chị em).
Đơn cử không đi với nhiều.
Tội phạm bao gồm cả tội ma tuý.
Có thể sửa câu ấy lại như sau:
Sau khi "Việc nhà đã tạm thong dong", đến đêm còn lại hai chị em, Thuý Kiều đã "trao duyên" cho Thuý Vân.
Có thể nêu lên tên tuổi của nhiều nhà văn, nhà thơ tiêu biểu trong văn học trung đại Việt Nam như NguyênTrãi, Nguyễn Du, Nguyễn Đình Chiểu, Nguyễn Khuyến…
Thanh niên phải tuyên chiến với tệ nạn mại dâm, ma tuý & các tội phạm khác.
Trở về trang chủ
Bài 5: Chỉ rõ lỗi và nêu cách chữa lỗi các câu sau đây:
Trong cuốn sách kỳ thú đó, cuốn sách mười năm nay bao giờ tôi cũng mang theo bên người.
Chính anh, mà không phải là tôi, đã nói như thế.
Chúng ta càng đoàn kết thì phong trào thi đua học tốt mỗi ngày một phát triển.
Từ khi tôi bước chân vào đời chỉ biết trông cậy vào đôi tay của chính mình.
Được thầy cô khen khiến nó sung sướng đỏ bừng mặt.
+ Câu thứ nhất mới chỉ có thành phần trạng ngữ. (Sửa: Trong cuốn sách kì thú đó, cuốn sách 10 năm nay bao giờ tôi cũng mang theo bên mình, tôi đã tìm thấy những bài học quý báu về lẽ sống về đạo làm người.)
+ Câu thứ 2 dùng sai quan hệ từ (Sửa: thay từ mà bằng từ chứ)
+ câu thứ 3 dùng sai cặp từ có tác dụng nối càng…càng (Sửa: thay mỗi ngày một bằng càng).
+ Câu thứ 4 chỉ mời có thành phần trạng ngữ (Sửa: chuyển từ tôi ra trước từ chỉ).
+ Câu cuối không đúng cấu trúc câu cầu khiến (Sửa: bỏ từ được đi)
Trở về trang chủ
Hết