Tuần 2. Câu cá mùa thu (Thu điếu)

Kaka
Nguyễn Khuyến
Nguyễn Thị Kim Uyên (Thuyết Trình)
Phạm Trương Nữ Thảo Vân(Thuyết Trình)
Câu Cá Mùa Thu
Trò chơi nhỏ
1
2
3
4
Trò chơi nhỏ
Đuổi Hình Bắt Chữ
Câu Cá
Trò chơi nhỏ
Bài thơ BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ là của tác giả nào??
A. Xuân Diệu
B. Nguyễn Du
C. Hồ Xuân Hương
D. Nguyễn Khuyến
Trò chơi nhỏ
TẾT TRUNG THU ở Việt Nam diễn ra vào mùa gì??
A. Mùa Xuân
B. Mùa Hạ
C. Mùa Thu
D. Mùa Đông
Trò chơi nhỏ
“Có lẽ nào... Em vội quên đi
Có lẽ nào... Em đưa mùa thu đi
Có lẽ nào... Mùa thu chẳng còn lại gì, trong tâm trí em”
Là lời bài hát trong bài hát tên gì???
A. Mưa Thu
B. Thu Cuối
C. Mùa Thu Cho Em
D. Thu Đông
I. Tác Giả
Nguyễn Khuyến
Nguyễn Khuyến : (1835-1909)
-Tên thật là Nguyễn Thắng hiệu Quế Sơn, tự Miễu Chi.
Sinh ra ở quê ngoại : xã Hoàng Xá huyện Ý Yên, tỉnh Hà Nam Ninh (nay là tỉnh Nam Định).
Trưởng thành ở quê nội : làng Vị Hạ (tục gọi là làng Và), xã Yên Đổ (nay là xã Trung Lương, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam).
Xuất thân trong gia đình nhà nho nghèo.
Tam
Nguyên
Yên
Đỗ
Năm 1864, ông đỗ đầu thi Hương (Giải nguyên)
Năm sau vào kinh thi Hội không đỗ, rồi ở lại Huế, học ở Quốc tử giám.
Năm 1871, ông thi Hội lần hai, đỗ Hội nguyên và thi Ðình đỗ Ðình nguyên.
Ông từng làm quan hơn 10 năm sau đó từ quan về quê dạy học.
là một người tri thức giàu tài năng, có cốt cách khí tiết cao đẹp, sống thanh bạch, có tấm lòng yêu nước thương dân và có thái độ bất hợp pháp với giặc.
Vì sao lại gọi ông là Tam Nguyên Yên Đổ ???
II. Tác Phẩm
Nguyễn Khuyến là nhà thơ của làng cảnh Việt Nam.
Sáng tác của Nguyễn Khuyến gồm có rất nhiều bài chữ Nôm và chữ Hán( hiện còn hơn 800 bài gồm cả thơ văn và đối).
Nội dung:
Tình yêu quê hương đất nước, gia đình, bạn bè.
Phản ánh cuộc sống của những con người khổ cực thuần hậu chất phác.
Châm biếm đả kích thực dân xâm lược, tầng lớp thống trị.
Bộc lộ tấm lòng ưu ái đối với dân với nước.
Một số tác phẩm nổi bật của Nguyễn Khuyến
CÂU CÁ MÙA THU
Nằm trong chùm ba bài thơ Thu của Nguyễn Khuyến:
- Thu Điếu ( Câu Cá Mùa Thu)
- Thu Vịnh ( Cảnh Mùa Thu)
- Thu Ẩm (Uống Rượu Mùa Thu)

Hoàn cảnh sáng tác: Cả ba bài thơ đều được nhà thơ viết trong thời gian sau khi cáo quan về ở ẩn tại quê nhà.
Thể loại: thất ngôn bát cú đường luật.
(Thu Điếu)
Mùa
Thu
ở làng
quê
nông
thôn
Đề
Thực
Luận
Kết
2 Câu Đề
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
Không gian: Ao Thu
Không gian nhỏ
Từ ngữ miêu tả:


Lạnh lẽo
Trong veo
Cảm nhận bằng xúc giác
Gợi sự tĩnh lặng
Cảm nhận bằng thị giác
Gợi sự trong trẻo của nước ao thu
Bổ sung cho nhau
=> Nổi bật sự trong trẻo tĩnh lặng của ao thu
lạnh lẽo
trong veo
2 Câu Đề
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.


lạnh lẽo
trong veo
Một : Cảm giác đơn độc lẻ loi

Một
Bé
Tẻo teo
Bé đến mức mặc cảm, tội nghiệp
Một
tẻo teo
bé
 Hai câu đề khai triển thi đề Câu Cá Mùa Thu, gợi một không gian tĩnh lặng trong trẻo và thấp thoáng bóng hình nhỏ bé của con người.
2 Câu Thực
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,
Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.
Sự Vật : Sóng , Lá
Màu sắc:
Sóng
Lá
Sóng biếc
 Gợi sắc xanh của sóng
Lá vàng
 Sắc vàng của lá mùa thu
2 Câu Thực
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,
Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.
Sự chuyển động:
- Theo làn  Hơi  Gợn
=> Sự chuyển động theo quán tính rất rất nhẹ.
- Khẽ  Đưa vèo
=> Sự chuyển động rất nhanh của lá, dáng hình chuyển động của lá có vẻ rất nhanh nhưng lại rất khẽ
- Gió khẽ đưa
=>Sự vận động của gió rất mong manh
2 Câu Thực
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,
Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.
 Sự quan sát tinh tế, lấy động tả tĩnh  không gian tĩnh lặng
 Bức tranh mùa thu dân dã bình dị, với màu sắc hài hòa, âm thanh dịu nhẹ.
Nổi bật sự thanh cao của tác giả.
2 Câu Luận
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt,
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.
Tầng mây: mây xếp thành tầng
Sự tĩnh lặng, êm đềm
Từ láy: lơ lửng
Độ cao lưng chừng, chuyển động nhẹ nhàng
Màu sắc: xanh ngắt
Màu xanh gợi sự trong trẻo của bầu trời
 Hướng nhìn lên cao.
2 Câu Luận
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt,
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.
- Ngõ trúc:
Hình ảnh thực gợi sự thanh cao
Từ láy : Ngõ trúc
Sự uốn lượn của ngõ trúc, tầm nhìn của chủ thể bị giới hạn
Con người: Vắng teo
Vắng vẻ đến vô cùng
 Nỗi bật cái tĩnh của cảnh thu, Nổi bật vẻ cô đơn của người câu cá trong bức tranh thu.
2 Câu Kết
Tựa gối ôm cần lâu chẳng được,
Cá đâu đớp động dưới chân bèo.
Con người hiện lên với tư thế : Tựa gối ôm cần
Dáng ngồi gò bó thu nhỏ hết sức.
Đâu: đại từ phiếm chỉ
Lấy động tả tĩnh
 Thái độ thanh cao, lánh tục.
Tình Thu
Tâm trạng : cô đơn, buồn vắng, ưu tư,..
Câu cá chỉ là cái cớ để nhân vật trữ tình đón nhận trời thu cảnh thu vào cõi lòng
=> Tâm hồn gắn bó, tha thiết với thiên nhiên, đất nước, tấm lòng yêu nước thầm kín nhưng không kém phần sâu sắc.
Câu Cá Mùa Thu
Hai câu đề
Triển khai thi đề về : ao thu, thuyền câu
Hai câu thực
Bức tranh mùa thu với sắc xanh của sông, sắc vàng của lá
Hai câu luận
Mở rộng không gian thu
Hai câu kết
Hình ảnh nhân vật trữ tình với đầy tâm sự
Tổng kết
Bức tranh mùa thu vùng đồng bằng Bắc bộ đẹp, thanh tĩnh, sâu lắng …
Tình yêu thiên nhiên , gắn bó với quê hương.
Tâm hồn thanh cao, khát vọng sống trong sạch.

Nội dung
Nghệ thuật
Bài thơ mang đậm màu sắc cổ điển: đề tài, thể thơ, bút pháp tả cảnh ngụ tình, lấy động tả tĩnh...
Nhưng tác phẩm có sự cách tân đổi mới theo hướng dân tộc hoá: miêu tả chân thực, hình ảnh gần gũi với làng quê, ngôn ngữ thuần Nôm, từ láy gợi cảm, gieo vần “eo” tài tình ….
Cảm ơn cô và các bạn đã theo dõi
Phần trình bày nhóm 3 kết thúc