Tuần 19. Vợ chồng A Phủ

Vợ Chồng Aphủ
Tô Hoài
Tiết 55 – 56, Giảng văn
Giáo viên: Hoàng Thị Dung
Trường THPT Chợ Mới - Bắc Kạn
Tô Hoài
I- Tiểu dẫn
1- Tác giả:

- Tô Hoài (1920), tên thật là Nguyễn Sen, quê ở TT Kim Bài – Thanh Oai – Hà Tây (Hà Nội)
- Ông có một tuổi thơ và thời trai trẻ khá vất vả.
- Sáng tác nhiều thể loại, có khối lượng tác phẩm khá đồ sộ… Nổi tiếng từ tác phẩm Dế mèn phiêu lưu kí (1941 ).
Tiết 55 - Vợ chồng A Phủ
? Em biết những tác phẩm nào của nhà văn Tô Hoài
? Em hãy nêu những nét cơ bản về tác giả
- Phong cách Nghệ thuật

+ Quan sát tinh tế, miêu tả sinh động
+ Ngôn từ chọn lọc, tinh tế, giàu tính tạo hình.
+ Man mác chất thơ trữ tình.

- > Năm 1996 ông được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật -> Ông xứng đáng là nhà văn lớn của nền VHVN
Tiết 55 - Vợ chồng A Phủ

I- Tiểu dẫn
1. Tác giả
? Các sáng tác của TH diễn tả điều gì ?
a. Xuất xứ
- Vợ chồng A Phủ in trong tập Truyện Tây Bắc. Tập truyện được tặng giải nhất truyện kí 1954-1955.
b. Hoàn cảnh ra đời
- Là kết quả của chuyến đi thực tế cùng bộ đội vào giải phóng Tây Bắc (1952). Tác phẩm viết về cuộc đời của Mị và Aphủ ở Hồng Ngài và ở Phiềng Sa.
c. Tóm tắt
Tiết 55 - Vợ chồng A Phủ

I- Tiểu dẫn
1. Tác giả
? Xuất xứ VCAP của Tô Hoài ?
Tiết 55 - Vợ chồng A Phủ
1-Nhân vật Mị
a. Mị trước khi đi làm dâu
- Mị là một cô gái có tài, hạnh phúc, yêu đời.
- Là một người con hiếu thảo.
- Và là một người khao khát yêu tự do, muốn làm chủ cuộc đời mình.
-> Mị như một bông hoa rừng rực rỡ.
II. Đọc - hiểu văn bản




? Trước khi đi làm dâu Mị là cô gái ntn?

I- Tiểu dẫn

1-Nhân vật Mị:
a. Mị - trước khi đi làm dâu
b. Mị- sau khi bị cướp về làm dâu
- Mị đau đớn, uất ức, “có đến mấy tháng đêm nào Mị cũng khóc”.
- Phản ứng quyết liệt : hái lá ngón...có ý định tự tử.
Mị không chấp nhận thân phận nô
lệ rất yêu tự do !
Tiết 55 - Vợ chồng A Phủ
II. Đọc - hiểu văn bản

I- Tiểu dẫn

? Khi mới bị bắt về làm dâu Mị ntn?
? Theo em hành động đó có ý nghĩa gì?
1-Nhân vật Mị
a. Mị - trước khi đi làm dâu
b. Mị- sau khi bị cướp về làm dâu
- Mị bò ñoïa ñaøy veà theå xaùc ( bò boùc loät söùc lao ñoäng ñeán taän cuøng; bò Asöû ñaùnh ñaäp thaäm teä).
- Mị coøn bò aùp chế veà tinh thaàn (bò chieám ñoïat tuoåi xuaân, khoâng tình yeâu, khoâng haïnh phuùc; bò giam haõm maát töï do, Thống lí lợi dụng thần quyền khiến Mị cam chịu nô lệ)
=> Từ một người yêu đời ham sống, Mị trở thành người đàn bà câm lặng, sống âm thầm cô đơn.
Tiết 55 - Vợ chồng A Phủ

I- Tiểu dẫn

II. Đọc - hiểu văn bản
? Lúc này cuộc sống của Mị ntn
Một số thủ pháp nghệ thuật :
Tương phản đối lập giữa
Nhà Patra giàu có >< cô Mị buồn rười rượi
Buồng ở chật hẹp của Mị >< thoáng đãng ở bên ngoài…
So sánh ẩn dụ :
Mị … không bằng con trâu con ngựa
Mị… là con trâu, con ngựa
Mị… lùi lũi như con rùa…
 Kiếp người của Mị giống như là kiếp vật !

Tiết 55 - Vợ chồng A Phủ
1-Nhân vật Mị
a. Mị - trước khi đi làm dâu
b. Mị- sau khi bị cướp về làm dâu

I- Tiểu dẫn

II. Đọc - hiểu văn bản
?Khi nói tới cuộc sống tăm tối của Mị Tô Hoài đã sử dụng NT gì để miêu tả?

II. Đọc - hiểu tác phẩm
c. Mị trong đêm tình mùa xuân
- Là không khí mùa xuân, ngày tết.
- Là tiếng sáo lơ lửng gọi bạn tình
- Là hơi men “Uống rượu ừng ực từng bát”
Tiết 55 - Vợ chồng A Phủ
Điều gì đã đánh thức lòng ham sống của Mị ?
Lúc này Mị có suy nghĩ gì ?Tại sao lại có suy nghĩ đó
Mị lại muốn chết Mị Nghĩ “Giá có nắm lá ngón
....” ->Vì Mị muốn có c/s tự do, hạnh phúc

Cảnh huống này cho ta thấy lòng ham sống, và khát vọng sống đang lần lần thức dậy từ trong Mị. Quả là sức sống, khát vọng của con người thật kì diệu !
Mị trong đêm đông cứu Aphủ :
Em hãy miêu tả lại quá trình suy nghĩ nào ở Mị dẫn đến hành động cởi trói cứu Aphủ ?
Diễn biến tâm trạng của Mị
- Ban đầu : vô cảm “Thản nhiên thổi lửa, hơ tay”.
- Động lòng trắc ẩn nhìn thấy A Phủ khóc -> nhớ lại hoàn cảnh mình, thương mình, thương người Cắt dây cởi trói cứu Aphủ, và tự cứu mình !
Tiết 55 - Vợ chồng A Phủ
II. Đọc - hiểu tác phẩm
c. Mị trong đêm tình mùa xuân

- Bản chất Mị là cô gái có đời sống nội tâm phong phú, có ý thức phản kháng bất công. Ẩn chứa bên trong sự câm lặng ấy là lòng ham sống mãnh liệt, là niềm khát khao được sống trong tự do, trong yêu thương.
- Qua nhân vật này, tư tưởng nhân đạo của tác phẩm được bộc lộ khá sâu sắc :
- Cảm thông với nỗi bất hạnh của Mị.
-Phát hiện và miêu tả sức sống tiềm ẩn trong Mị.
-Lên án bản chất vô nhân tính của bọn thống trị.
Tiết 55 - Vợ chồng A Phủ
II. Đọc - hiểu tác phẩm
c. Mị trong đêm tình mùa xuân
? Em có NX gì về NV MỊ

II-Đọc - hiểu văn bản
2- Nhân vật Aphủ

- Mồ côi, Bị bán, ko chịu trở về làm thuê, là chàng trai khỏe mạnh đẹp trai, điều ước ao nhiều cô gái.
- NN: - Vì đánh A Sử/ Lí do?
- Cảnh xử kiện…? !
+ Trong khói thuốc phiện, trong mưa đòn, và trong tiếng chửi bới…
- Cách xử kiện :
+ dùng quân quyền tuyệt đối.
+ dùng thần quyền tuyệt đối.
Đó là những tập tục dã man, và là bản chất tàn bạo của chế độ phong kiến miền núi.
Tiết 55 - Vợ chồng A Phủ
? Cho biết những nét chính về A Phủ? Vì sao AP bị bắt?
II. Đọc - hiểu văn bản
2- Nhân vật Aphủ

? Theo em, Aphủ và Mị có gì giống nhau về mặt thân phận ? Và số phận ?
- Mị và Aphủ giống nhau ở chỗ
+ Đều là nạn nhân của chế độ phong kiến miền núi.
+ Đều nếm trải những cay đắng, tủi cực của kiếp sống nô lệ.
+ Đều khao khát yêu tự do.
Tiết 55 - Vợ chồng A Phủ
3- Nghệ thuật miêu tả, kể chuyện
Theo em, trong tác phẩm này, Tô Hoài đã rất thành công ở những phương diện nào ?
* Nghệ thuật kể chuyện, dựng cảnh, tạo không khí… ( vd: chi tiết Patra xử kiện, hay chi tiết Asử trói Mị….)
* Nghệ thuật miêu tả tâm lí, phân tích tính cách nhân vật…(vd: Mị trong đêm mùa xuân…, trong đêm đông…)
* Thể hiện khá chân thật và sinh động tập quán, ngôn ngữ, phong cảnh và con người miền Tây Bắc…)
Tiết 55 - Vợ chồng A Phủ
III- Tổng kết
Em có nhận xét gì về nội dung và nghệ thuật của truyện ngắn VCAP ?
1. Về nội dung :
- Khẳng định những phẩm chất tốt đẹp của người nông dân miền núi.
- Thể hiện sự cảm thông sâu sắc với cuộc đời và số phận của họ.
- Lên án thế lực phong kiến miền núi, và bọn thực dân xâm lược.
Tiết 55 - Vợ chồng A Phủ
Củng cố :
Em hãy phát biểu chủ đề của t/p ?
Chủ đề :
Đồng bào các dân tộc miền núi nói riêng, cũng như cả dân tộc VN, trong quá trình đấu tranh đòi quyền sống, quyền tự do, hạnh phúc, đã nếm trải bao đau thương tủi cực, bao đắng cay, và qui luật tất yếu “ tức nước vỡ bờ “ - họ vùng lên đấu tranh để tự giải phóng mình, nhờ có cách mạng mà cuộc đấu tranh ấy mới giúp họ giành được cả tình yêu và hạnh phúc.
Vợ Chồng Aphủ

Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo cùng các em học sinh