Tuần 19. Phú sông Bạch Đằng (Bạch Đằng giang phú)

Bài 19 :
PHÚ SÔNG BẠCH ĐẰNG
(Trương Hán Siêu)
Trần Thị Ngọc Phượng
Văn 10
CẤU TRÚC BÀI HỌC
I. TÌM HIỂU CHUNG :
Tác giả:

- Trương Hán Siêu (? - 1354) tự Thăng Phủ, Phúc Thành, Yên Ninh (nay là TX Ninh Bình).
- Là môn khách của Trần Hưng Đạo, Hàn lâm học sĩ, Tham tri chính sự. Khi mất được vua tặng Thái bảo, Thái phó và được thờ Văn Miếu Hà Nội.
a) Hoàn cảnh sáng tác :
Saựng taực khoaỷng 50 naờm sau cuoọc khaựng chieỏn choỏng Nguyeõn - Moõng th?ng lụùi (1288) khi Trửụng Haựn Sieõu daùo chụi treõn soõng Baùch ủaống.
I. TÌM HIỂU CHUNG :
2. Tác phẩm:
b) Thể loại :

Phú là một thể loại văn học du nhập từ Trung Quốc. " Phú " có nghĩa là bày tỏ, phô bày . Là thể văn vần , hoặc văn vần xen lẫn văn xuôi nhằm tả cảnh vật, phong tục hoặc tính tình
Phú có 2 loại: Phú cổ thể (ra đời trước đời Đường); Phú Đường luật ( có vần, có đối)
=>"Bạch Đằng giang phú" được làm theo lối phú cổ thể
I. TÌM HIỂU CHUNG :
2. Tác phẩm:
c) Chủ đề :

" Bạch Đằng giang phú " đã ca ngợi sông Bạch Đằng hùng vĩ từng ghi bao chiến công oanh liệt của tổ tiên, biểu lộ niềm tự hào về đất nước ta có " đất hiểm " có lắm anh hùng hào kiệt, để đánh giặc ngoại xâm, bảo vệ nền độc lập thanh bình bền vững.
I. TÌM HIỂU CHUNG :
2. Tác phẩm:
d) Bố cục :
ẹoaùn 1: (khaựch coự keỷ...luoỏng coứn lửu): caỷm xuực lũch sửỷ cuỷa nhaõn vaọt khaựch trửụực caỷnh saộc soõng Baùch ẹaống.
ẹoaùn 2: ( beõn kia laứ caực boõ laừo...nghỡn xửa ca ngụùi"): Lụứi caực boõ laừo keồ vụựi khaựch ve� nhửừng chieỏn coõng lũch sửỷ treõn soõng Baùch ẹaống.
ẹoaùn 3: (Tuy nhieõn tửứ coự vuừ truù... chửứ leọ chan): Suy ngaóm bỡnh luaọn cuỷa caực boõ laừo ve� nhửừng chieỏn coõng xửa.
ẹoaùn 4: (Ro�i vửứa ủi vửứa ca raống...coỏt mỡnh ủửực cao): Lụứi ca khaỳng ủũnh vai troứ vaứ ủửực ủoọ cuỷa con ngửụứi.
I. TÌM HIỂU CHUNG :
2. Tác phẩm:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN :
Đoạn một : Cảm xúc lịch sử của nhân vật khách :
- Vui thớch du ngo?n,ng?m c?nh :
+ Chi ti?t :"Giuong bu?m giong giú . lu?t b? choi trang"
+ Th?i gian: "S?m gừ , chi?u l?n "
+ Khụng gian: " Nguyờn , Tuong, Vu Huy?t, ..."
" D?m Võn M?ng.Trỏng chớ b?n
phuong v?n cũn tha thi?t"
=> Tõm h?n phúng khoỏng, t? do mu?n m? r?ng t?m hi?u bi?t
- Đến sông Bạch Đằng :
+ Vị trí địa lý: “Qua cửa Đại Than, ngược bến ĐôngTriều”
+ Cảnh sắc trên sông:
” Bát ngát sóng kình … thướt tha đuôi trĩ ..”
Nước trời: một sắc,phong cảnh..”
=> Cảnh đẹp, hùng vĩ
“ Bờ lau san sát … Sóng chìm giáo gãy”.
=> Tái hiện lại cảnh chiến trận tang thương
“ Buồn vì cảnh thảm … Thương nỗi anh hùng ...
Tiếc thay dấu vết luống còn lưu”
=> Nỗi niềm hoài cổ, thương tiếc người anh hùng
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN :
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN :
=> Nhân vật khách - tác giả có tâm hồn nhạy cảm trước cảnh vật thiên nhiên, một kẻ sĩ nặng lòng với đất nước
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN :
Đoạn hai : Lời các bô lão :
- K? v? nh?ng chi?n cụng :
".bu?i Trựng Hung nh? thỏnh b?t ễ Mó , .
. Ngụ chỳa phỏ Ho?ng Thao".
- C?nh chi?n tr?n du?c tỏi hi?n:
" Thuy?n bố muụn d?i.giỏo guom sỏng chúi"
Gi?ng tho sang s?ng ni?m t? h�o
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN :
Đoạn ba : Suy ngẫm bình luận của các bô lão :
- Nguyờn nhõn ta th?ng, d?ch thua:
K? thự huờnh hoang, khoỏc lỏc: "T?t li?t th? cu?ng.."
Ta : " Tr?i d?t cho noi hi?m tr?, nhõn t�i gi? cu?c di?n an"
" B?i d?i vuong coi th? gi?c nh�n".
=> Kh?ng d?nh vai trũ c?a con ngu?i l�m nờn chi?n th?ng
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN :
Đoạn bốn : Lời ca :
- C?a cỏc bụ lóo :
"Nh?ng ngu?i b?t nghia tiờu vong . anh hựng luu danh".
=> Cú giỏ tr? nhu m?t chõn lý
- C?a khỏch :
+ 2 cõu d?u : Ca ng?i t�i d?c c?a vua Tr?n
+ 2 cõu cu?i : D? cao t�i d?c c?a ngu?i anh hựng
=> Ni?m t? h�o dõn t?c, tu tu?ng nhõn van cao d?p
III. TỔNG KẾT :
1- Nội dung :
- Là tác phẩm yêu nước tiêu biểu của thơ văn Lí- Trần. Thể hiện lòng yêu nước niềm tự hào dân tộc, tự hào về truyền thống anh hùng bất khuất, và truyền thống đạo lí nhân nghĩa sáng ngời
- Mang tư tưởng nhân văn cao cả : Đề cao vai trò vị trí của con người
2- Nghệ thuật :
- Cấu tứ đơn giản, bố cục chặt chẽ, chi tiết chọn lọc,mang cảm hứng bi tráng, nhưng tráng là chủ đạo
III. TỔNG KẾT :
CỦNG CỐ BÀI HỌC
1) Tác giả bài "Phú sông Bạch Đằng"?

a) Trương Hán Siêu
b) Trần Quốc Tuấn
c) Lê Quý Đôn
d) Trần Nhân Tông
2) "Phú sông Bạch Đằng" còn được gọi là:

a) "Bạch Đằng phú"
b) "sông Bạch Đằng phú"
c) "vịnh sông Bạch Đằng"
d) "Bạch Đằng giang phú"
CỦNG CỐ BÀI HỌC
3) "Phú" là:
a) Thể văn dùng trong giới quý tộc.
b) Một thể văn có vần hoặc xen lẫn văn vần và văn xuôi, dùng để tả cảnh vật, phong tục, kể sự việc, bàn chuyện đời...
c) Thể văn dùng thông báo một sự kiện quan trọng
d) Thể văn xuôi hoặc có vần, dùng để đưa ra mệnh lệnh.
CỦNG CỐ BÀI HỌC
4) Bài "Phú sông Bạch Đằng" có thể chia làm mấy đọan?
a) 1
b) 2
c) 3
d) 4
CỦNG CỐ BÀI HỌC
MỞ RỘNG
Sông Chanh nơi diễn ra trận Bạch Đằng lịch sử
Cửa sông Bạch Đằng
Cọc gỗ trên sông Bạch Đằng
Bãi cọc Vạn Muối
Nam Hoà
Khu di tích bãi cọc ở Yên Giang, hiện nay còn khoảng 300
chiếc cọc làm bằng gỗ lim và gỗ táu
BẠCH ĐẰNG GIANG
CÁM ƠN CÁC BẠN
ĐÃ QUAN TÂM THEO DÕI