Tuần 19. Lưu biệt khi xuất dương (Xuất dương lưu biệt)

Tập thể 11B8 NHI?T LI?T CH�O M?NG C�CTH?Y Cễ GI�O D?N D? TI?T H?C NG�Y HễM NAY!
Đọc văn :
Lưu biệt khi xuất dương
(Xuất dương lưu biệt)
____ Phan Bội Châu ____
Bài cũ:
Em đã được học bài thơ nào của tác giả Phan Bội Châu, em hãy đọc thuộc lòng và nêu nội dung chính bài thơ đó
?
Đọc hiểu khái quát về tác giả- tác phẩm:
1.Tác giả:
Em hãy trình bày những hiểu biết về tác giả Phan Bội Châu
Gợi ý: Thời đại?Quê hương?Bản thân?
?
Thời đại
Quê hương
Bản thân : + Cuộc đời
+ Thơ văn
PHAN BỘI CHÂU
(1867 – 1940)
NGÔI NHÀ PHAN BỘI CHÂU
2. Tác phẩm:
Hoàn cảnh sáng tác: 1905
Thể thơ : Thất ngôn bát cú Đường luật
II. Đọc hiểu chi tiết văn bản:
1 Hai câu đề:
Sinh vi nam tử yếu hi kì
Khẳng hứa càn khôn tự chuyển di
(Làm trai phải lạ ở trên đời
Há để càn khôn tự chuyển dời)
Hai câu thơ đầu đề cập đến chuyện lạ, vậy theo em chuyện lạ ở đây là chuyện gì
?
"làm trai phải lạ" : là làm việc phi thường, kì lạ, trọng đại.
"Há để càn khôn" - "chuyển dời": không để trời đất xoay chuyển mình mà mình phải chủ động xoay chuyển trời đất, thời cuộc
Câu hỏi : Từ cách hiểu của mình về hai câu thơ đầu, em có suy nghĩ gì về lí tưởng, lẽ sống mà Phan Bội Châu thể hiện?
- Lẽ sống đẹp, cao cả, lớn lao --> khát vọng sống mãnh liệt-- > Biểu hiện chí làm trai
Câu hỏi : Quan niệm về chí làm trai của Phan Bội Châu gợi ta liên hệ đến những lời thơ nào? của ai?
Vậy quan niệm của cụ Phan có gì mới mẻ táo bạo so với các tác giả trước?
- Quan niệm của Phan Bội Châu mạnh mẽ hơn, táo bạo hơn, quyết liệt hơn: con người đối mặt với trời đất, vũ trụ

-ý nghĩa
Quan niệm sống tích cực chủ động
Tư thế ngang tàng, thái độ sống ngạo nghễ, thách thức với đất trời -- > cách nhìn mới về con người trong văn học
Theo em quan niệm sống đó có ý nghĩa như thế nào?

?
2. Hai câu thực:
Ư bách niên trung tu hữu ngã,
Khởi thiên tải hậu cánh vô thuỳ.
(Trong khoảng trăm năm cần có tớ,
Sau này muôn thuở há không ai?)
Em có nhận xét gì về kiểu câu ở hai câu thơ dịch? Cách sử dụng kiểu câu ấy có tác dụng biểu hiện ý thức của nhà thơ trước thời cuộc như thế nào?
Câu 3 thuộc kiểu câu khẳng định -- > niềm tin sắt đá vào tài trí của bản thân
-- > khẳng định cái tôi đầy tự hào, đầy trách nhiệm trước lịch sử
Câu 4 chuyển sang kiểu câu nghi vấn đểnhà thơ khẳng định cương quyết hơn khát vọng sống hiển hách, phi thường, phát huy hết tài năng trí tuệ cho cuộc đời-- > Đó là một khát vọng chính đáng và cao cả
3. Hai câu luận:
Giang sơn tử hĩ sinh đồ nhuế,
Hiền thánh liêu nhiên tụng diệc si!
(Non sông đã chết, sống thêm nhục,
Hiền thánh còn đâu, học cũng hoài!)
Câu hỏi: Tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật gì ở câu thơ thứ 5 ?
hình ảnh ẩn dụ "non sông đã chết" + cách nói đối lập "sống" "chết"
đất nước mất chủ quyền, nhân dân sống trong vòng nô lệ
thể hiện quan niệm sống vinh, sống nhục
=> Tác giả gắn chí làm trai vào hoàn cảnh thực tế của đất nước, lẽ nhục- vinh gắn với sự tồn vong của đất nước của dân tộc
Câu hỏi : Đến câu 6 của bài thơ tác giả thể hiện thái độ như thế nào đối với nền học vấn cũ, trước vận mệnh đất nước lầm than?
Theo ông sách vở thánh hiền chẳng giúp ích gì trong buổi nước mất nhà tan
Ông nhắc nhở mọi người đoạn tuyệt với lối học "cử tử" để tìm đường cứu nước
= >nhận thức mới mẻ, phù hợp thời đại.
4. Hai câu kết:
Nguyện trục trường phong Đông hải khứ,
Thiên trùng bạch lãng nhất tề phi.
(Muốn vượt bể Đông theo cánh gió,
Muôn trùng sóng bạc tiễn ra khơi)
- Hình ảnh nhân vật trữ tình mạnh mẽ.
+ Con người muốn dấn thân vào cuộc đấu tranh thách thức.
+ Bay lên cùng với ngọn gió, cơn sóng bạc.
Em có nhận xét gì cụm từ “Trường phong Đông hải”, “Thiên trùng bạch lãng” ?
“Trường phong Đông hải”, “Thiên trùng bạch lãng” => Hình ảnh kì vĩ, rộng lớn gây ấn tượng con người – vũ trụ. Hình ảnh lãng mạn, hào hùng. Con người ra đi tìm đường cứu nước tự tin, đầy quyết tâm, dám đương đầu với mọi hiểm nguy, thử thách.
Em có nhận xét gì về hình ảnh, hành động, tư thế của nhân vật trữ tình trong hai câu thơ kết?
?
GHI NHỚ:
Bằng giọng thơ tâm huyết có sức lay động mạnh mẽ, Lưu biệt khi xuất dương đã khắc hoạ vẻ đẹp lãng mạn hào hùng của nhà chí sĩ cách mạng những năm đầu thế kỉ XX, với tư tưởng mới mẻ, táo bạo, bầu nhiệt huyết sôi trào và khát vọng cháy bỏng trong buổi ra đi tìm đường cứu nước.
III.Tổng kết:
B�i tho du?c l�m theo th? tho th?t ngụn bỏt cỳ Du?ng lu?t: h�m xỳc, k?t c?u ch?t ch?.
Kh?c ho? tu th?, khỏt v?ng lờn du?ng c?u nu?c. Hỡnh tu?ng nhõn v?t tr? tỡnh tr�n d?y ý th?c v? cỏi tụi cỏ nhõn.
Gi?ng di?u phự h?p v?i m?c dớch tuyờn truy?n, v?n d?ng cỏch m?ng v�o th?i di?m dú.



Câu 1: Qua bài thơ “Xuất dương lưu biệt” Phan Bội Châu muốn thể hiện điều gì?
A. Hoài bão, ý thức trách nhiệm đối với non sông của kẻ làm trai.
B. Chí khí vượt bể Đông của kẻ ưa mạo hiểm.
C. Chỉ có cách vượt bể Đông mới có thể cứu nước.
D. Lòng nhiệt tình, hăm hở của người muốn vượt bể Đông.
Câu 2: Quan niệm “nhục – vinh” của Phan Bội Châu gắn với vấn đề gì?
A. Vận mệnh của quốc gia, dân tộc.
B. Thi cử, quan trường.
C. Tiền tài.
D. Tiếng tăm, danh vọng.
IV.Luyện tập :
Bài 2
H?c sinh th?o lu?n theo nhúm

Nhúm 1: So sỏnh chớ l�m trai c?a Phan B?i Chõu v?i m?t s? b�i tho m� em bi?t?
Nhúm 2: Phan B?i Chõu l� ngu?i cú t?m lũng nhi?t huy?t, t�i nang v� khỏt v?ng l?n. T?i sao Phan B?i Chõu l?i th?t b?i?
Nhúm 3: Sau khi học xong bài thơ này, em rút ra được bài học gì về lẽ sống của thanh niên trong thời đại ngày nay?
Dặn dò về nhà học bài: