Tuần 17. Đọc thêm: Những ngày đầu của nước Việt Nam mới

Võ Nguyên Giáp
NHỮNG NGÀY ĐẦU CỦA NƯỚC VIỆT NAM MỚI

I. Tìm hiểu tiểu dẫn
1. Tác giả
- Võ Nguyên Giáp sinh ngày 1911 – 2013
- Là nhà lãnh đạo kiệt xuất của cách mạng Việt Nam. Bắt đầu hoạt động cách mạng từ năm 1925.
– Cuộc đời ông luôn song hành với những chặng đường lịch sử của dân tộc trong thế kỷ XX.
- Với tầm tư tưởng và tầm văn hóa lớn, Đại tưỡng Võ Nguyên Giáp đã tại hiện lại những chặng đường ấy trong nhiều tác phẩm hồi kí: "Những năm tháng không thể nào quên" 1970, “Chiến đấu trong vòng vây” (1978), “Điện Biên Phủ – điểm hẹn lịch sử” (1994).
Phần mộ của đại tướng tại khu vực biển Vũng Chùa – Đảo Yến, thuộc thôn Thọ Sơn, xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình, cách Quốc lộ 1 hơn 2km về phía đông.
2. Tác phẩm:
- Thể loại: Hồi kí - là ghi chép về những gì xảy ra trong quá khứ trên cơ sở hồi tưởng, nhớ lại.
- Tác phẩm do nhà văn Hữu Mai thể hiện.
- Nội dung phần trích: tái hiện một giai đoạn lịch sử đầy khó khăn, thử thách với toàn Đảng toàn dân ta, đó là những ngày đầu của nước VN mới.
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Câu 1: Đoạn trích có bố cục 4 phần:
 - Phần 1: (từ đầu đến ập vào miền Bắc) Từ thế đứng vững mạnh, hiên ngang của dân tộc từ thời chống Mĩ, tác giả hồi tưởng về “giờ phút hiểm nghèo” của đất nước VN mới.
 - Phần 2: (tiếp theo đến  thêm trầm trọng): Những khó khăn mọi mặt của đất nước tưởng khó có thể vượt qua.
- Phần 3: (tiếp theo đến ba trăm kilôgam vàng): Những biện pháp tích cực của chính quyền mới và quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, thử thách của toàn Đảng, toàn dân ta.
- Phần 4: (còn lại): Hình ảnh Bác Hồ như sự tượng trưng cho một chính thể mới, một nhà nước mới, do dân vì dân.
Câu 2: Từ điểm nhìn hiện tại đất nước năm 1970 tác giả hồi tưởng lại những ngày đầu của nước Việt Nam mới.
- Thời điểm hiện tại năm 1970:
+ Là thời điểm cuộc kháng chiến chống Mĩ diễn ra vô cùng gay go, ác liệt. So với 25 năm trước thì tuy khó khăn nhưng thế và lực của ta đã khác.
+ Mỗi hành động kẻ cướp… trừng phạt. Mỗi tội ác của chúng gây ra đề động tời lương tri …trái đát. Mọi cách tô son trát phấn của đế quốc Mĩ… hoài công vô ích”.
+ Mấy vạn trăm quan Quốc dân đảng Trung hoa chỉ còn là những bóng ma trong dĩ vãng..
-> Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa đã là một đất nước tự do
- Những ngày đầu của nước Việt Nam mới
+ Việt Nam chưa có tên trên bản đồ thế giới, cả Đông Dương khi đó mang tên In đô Xi A của Pháp
+ Đó là Thời kỳ làm mưa, làm gió của các nước đế quốc…những giờ phút hiểm nghèo khi gần gần 2 chục vạn quân Tưởng … miền Bắc”.
Câu 3: Những khó khăn, nguy nan của nước Việt Nam mới.
- Nằm giữa bốn bề hùm, sói.
- Mọi hoạt động của Đảng phải hành bí mật, các đảng viên đều công tác dưới danh nghĩa những cán bộ Việt Minh.
- Chính quyền cách mạng mới, “chưa được nước nào công nhận”.
- Kinh tế hết sức khó khăn: Ruộng, đất ở Bắc Bộ bị bỏ hoang. Lũ lụt, hạn hán kéo dài. Buôn bán đình trệ, hàng hóa khan hiếm.
- Tài chính: Tiền VN chưa được phát hành, chỉ có một triệu bạc rách, xuống giá. Bọn Pháp, Tương gây rối về tiền tệ ..
- Đời sông nhân dân xuống thấp. Nạn thất nghiệp tăng. Nạn đói, dịch tả phát sinh trở lại.
- Cuộc xâm lăng của TDP ở Nam Bộ làm cho càng khó khăn càng trầm trọng.
-> ĐN trong cảnh “Ngàn cân treo sợi tóc”
Câu 4: Quyết sách của Đảng và Chỉnh phủ
- Vấn đề cáp bách là phải củng cố và giữ vững chính quyền cách mạng, giải tán chính quyền cũ.
- Mở tổng tuyển cử để bầu ra QDĐH. Xây dựng bộ máy chính quyền mới từ HĐND, UBHC các cấp theo tinh thần dân chủ.
- Xây dựng Hiến pháp nước VNDCCH trên cơ sở lấy ý kiến toàn dân.
- Giảm tô, xóa nợ, bỏ những thứ thues vô lí, ban hành chế độ ngày làm 8 giờ.
- Mở các lớp Bình dân học vụ dạy chữ Quốc ngữ miễn phí cho nhân dân.
qua các lớp giảm nợ
- Lập Quỹ độc lập và Tuần lễ vàng.
-> Giải quyết tình thế cấp bách của Đất nước.
Câu 5: Hình tượng tiêu biểu, gây ấn tượng sâu sắc nhất trong đoạn trích là hình tượng Bác Hồ.
+ Tấm lòng vì nước vì dân: Bác đề ra 3 mục tiêu quan trọng “diệt giặc đói, diệt … ngoại xâm”, coi trọng sức dân, lấy dân làm gốc, mưu cầu hạnh phúc cho dân.
+ Nhận phận sự của người đứng đầu bộ máy lãnh đạo của Đảng và Chính Phủ, người cầm lái con thuyền cách mạng vượt qua sóng to, gió lớn.
+ Người thẳng thắn chỉ ra những sai lầm, khuyết điểm còn tồn tại
-> Mưu cầu hạnh phúc cho nhân dân.
=> Bác Hồ - hình ảnh tượng trưng cao đẹp nhất của dân, của CM, của chính quyền mới, chế độ mới.
Câu 6: Nghệ thuật
- Trần thuật mọi sự kiện từ điểm nhìn của một người đại diện cho bộ máy lao động Đảng và Chính Phủ.
- Sự kiện mang tính toàn cảnh, phác họa những nét lớn, tiêu biểu cho cảm nghĩ chung của những người lao động Đảng và CP
->  Đoạn hồi kí giống như những trang biên niên sử ghi lại những năm tháng không thể nào quên của đất nước.

Câu 6: Ý nghĩa văn bản
"Những ngày đầu của nước Việt Nam mới" là một văn kiện lịch sử, giàu giá trị, phản ánh chân thực, hùng hồn thời điểm có ý nghĩa quan trọng của lịch sử dân tộc.