Tuần 17. Ai đã đặt tên cho dòng sông?

CẤU TRÚC BÀI HỌC
I.Tìm hiểu chung:
1.Tác giả
2. Tác phẩm
II. Đọc hiểu
1.Dòng sông của thiên nhiên
2. Dòng sông lịch sử
3. Dòng sông văn hoá
4. Đặc sắc phong cách nghệ thuật
- Điểm nhìn trần thuật
- Giọng văn trần thuật
- Ý nghĩa nhan đề.
III.Tổng kết

1 Tiết
1|2 Tiết
1.T¸c gi¶:
-Sinh 1937 tại thành phố Huế
- 2007 ông được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.
-Là một trí thức yêu nước, có vốn hiểu biết sâu rộng trên nhiều lĩnh vực
-Là nhà văn chuyên viết về thể loại bút kí
I. TìM HIểU CHUNG
Tác phẩm
Hoa trái quanh tôi (1995)
Ai đã đặt tên cho dòng sông? (1986)
Rất nhiều ánh lửa (1979)
Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu (1971)
Ngọn núi ảo ảnh (1999)
2. Bút kí : Ai đã đặt tên cho dòng sông?
- Hoàn cảnh sáng tác: Viết tại Huế năm 1981
-Bố cục: 3 phần
+ Văn bản SGK thuộc phần 1 của bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Dòng sông thiên nhiên
Dßng s«ng lÞch sö –v¨n ho¸
Hai đoạn
-Xuất xứ: Rút từ tập sách cùng tên
II. đọc hiểu văn bản:
1.Dòng sông thiên nhiên:
Dãy Trường Sơn
Núi Kim Phụng
Ngã ba tuần
Điện Hòn Chén
Nguyệt Biều,
Lương Quán
Chùa Thiên Mụ
Kim Long
Cồn Hến
Bao Vinh
Vĩ Dạ
Thu?ng ngu?n
Đồng bằng
Gặp kinh thành Huế
Rời khỏi Huế
NHóM 1-2: Tìm hiểu về Sông Hương vùng thượng nguồn
Thảo luận nhóm: (5 phút)
Nhóm 7-8: Tìm hiểu Sông Hương khi rời khỏi thành phố Huế
Nhóm 3-4: Tìm hiểu Sông Hương vùng đồng bằng
Nhóm 5-6:Tìm hiểu Sông Hương khi gặp thành phố Huế .
Rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn
Cuộn xoáy như cơn lốc
Mãnh liệt vượt qua ghềnh thác
- Hình ảnh so sánh:
a. Th­îng nguån cña s«ng H­¬ng
Giữa lòng Trường Sơn:
một bản trường ca của rừng già
Bản lĩnh gan dạ
Tâm hồn tự do và trong sáng
- Hình ảnh Nhân hoá
Cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại
Giữa lòng Trường Sơn, Sông Hương mang một vẻ đẹp tràn đầy sức sống, mãnh liệt, man dại và cá tính
+Trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hoá xứ sở
+Đóng kín tâm hồn sâu thẳm ở cửa rừng
Khi ra khỏi rừng già:
+Dịu dàng và trí tuệ
Vẻ đẹp dịu dàng, sâu thẳm, bí ẩn
Tóm lại: sông Hương ở thượng nguồn mang vẻ đẹp phóng khoáng, man dại, bí ẩn nhưng cũng rất dịu dàng và trí tuệ
b.Sông Hương vùng đồng bằng: (Nhóm 3-4)
Vẻ đẹp nhuốm màu cổ tích
+Người gái đẹp nằm ngủ mơ màng- được người tình mong đợi đến đánh thức
+chuyển dòng liên tục
giữa khúc quanh đột ngột;
theo những đường cong thật mềm
+đột ngột
lấy chân đồi Thiên Mụ;
Trong dư vang của Trường Sơn
+tạo nên những phản quang nhiều màu sắc:
Đó là một cuộc tìm kiếm và đuổi bắt, hào hoa và đam mê như người con gái đi tìm tình yêu
Dòng chảy chuyển động:
Mềm mại và nhiều màu sắc
qua một lòng vực sâu
+vòng
+uốn mình
vẽ một hình cung thật tròn
+ôm
sớm xanh, trưa vàng, chiều tím
+vượt
Sông Hương mang "vẻ đẹp trầm mặc" như triết lí ,như cổ thi
b.Sông Hương đoạn chảy về đồng bằng
Sông Hương mang vẻ đẹp , thơ mộng, mềm mại, dịu dàng, trầm mặc và nhuốm màu cổ tích
c.Sông Hương khi gặp thành phố Huế (Nhóm 5-6)
+Nó đã thấy chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời, nhỏ nhắn như những vành trăng non
Mừng vui, phấn khởi, thẹn thùng, tình tứ
+Dòng sông hẳn đi như một tiếng không nói ra của tình yêu
Sông Hương gặp Huế như người con gái đến với điểm hẹn của tình yêu, dịu dàng, e lệ
+Vui tươi hẳn lên
+Kéo một nét thẳng
thực yên tâm
mềm
"vâng"
một cánh cung rất nhẹ sang cồn Hến
nhìn
+Uốn
Sông Hương giữa lòng thành phố Huế
Trôi đi chậm, thực chậm,cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh
Là điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế
Ngập ngừng như muốn đi muốn ở
Người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya
Nhạc hoạ
Sông Hương trong lòng thành phố như một người tình dịu dàng, đắm say và thuỷ chung với vẻ đẹp lững lờ, êm đềm, nó trầm lắng, nó bình thản, chậm rãi như tâm tình người Huế vậy
d. Sông Hương khi rời khỏi kinh thành Huế: (Nhóm 7-8)
như sực nhớ lại một điều gì chưa kịp nói
nó đột ngột đổi dòng
để gặp lại thành phố lần cuối
là nỗi vấn vương,
cả một chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu
giống như nàng Kiều trong đêm tự tình...,
sông Hương đã chí tình trở lại tìm Kim Trọng của nó, để nói một lời thề trươc khi về biển cả:
Là cuộc chia tay với người tình trong lưu luyến tiễn đưa, trong lời thề chung thuỷ vang vọng thành giọng hò dân gian
Bồi hồi lưu luyến nhớ nhung
Sông Hương không chỉ mang vẻ đẹp trời phú mà còn ánh lên vẻ đẹp của con người, như một người tình dịu dàng thuỷ chung
Hoàng phủ Ngọc Tường yêu Huế, yêu sông Hương bằng một tình cảm gắn bó sâu lặng thiết tha, một tâm hồn dễ rung động, nhạy cảm, tinh tế và một ngòi bút tài hoa
Làm nổi bật vẻ đẹp riêng của sông Hương
Mãnh liệt, man dại, đầy cá tính
Dịu dàng, mềm mại, trí tuệ
Sông hương
Vẻ đẹp của con người đất cố đô
Trầm mặc như triết lí, cổ thi
Người tình say đắm, thuỷ chung
2. Sông Hương trong mối quan hệ với lịch sử , thơ ca dân tộc và cuộc sống đời thường:
. Sông Hương trong mối quan hệ với lịch sử
. Sông Hương trong thi ca
Sông Hương với đời thường:
Sông Hương làm một người con gái dịu dàng của đất nước với sắc áo tím ẩn hiện - Đấy cũng là màu của sương khói trên sông Hương