Tuần 17. Ai đã đặt tên cho dòng sông?

Đọc văn
Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Hoàng Phủ Ngọc Tường
I.Giới thiệu chung
1.Tác giả
+Hoàng Phủ Ngọc Tường quê Quảng Trị, sinh ra tại Huế
+Ông là một trí thức yêu nước, một nhà văn có phong cách độc đáo, tài hoa
2.Tác phẩm:Ai đã dặt tên cho dòng sông
- Sáng tác tại Huế tháng 1-1981

I.Giới thiệu chung
* Bố cục:
Phần 1: Dòng sông thiên nhiên
Phần 2: Dòng sông văn hoá - lịch sử
II. Đọc hiểu:
1.Dòng sông thiên nhiên:
a.Trên thượng nguồn
* Giữa lòng Trường sơn
- Bản trường ca của rừng già
- Rầm rộ ,mãnh liệt, cuộn xoáy
- Dịu dàng, say đắm
=> Như một cô gái Di gan phóng khoáng và man dại
THƯỢNG NGUỒN SÔNG HƯƠNG
1.Dòng sông thiên nhiên
a.Trên thượng nguồn
1.Dòng sông thiên nhiên
a.Trên thượng nguồn
* Ra khỏi rừng già
- Sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ
- Người mẹ phù sa của một vùng văn hoá xứ sở
1. Dòng sông thiên nhiên
a.Trên thượng nguồn
=> nhËn xÐt: PhÐp nh©n ho¸ biÕn s«ng H­¬ng thµnh mét c« g¸i cã vÎ ®Ñp m¹nh mÏ ®Çy c¸ tÝnh, gîi cho ng­êi ®äc nh÷ng liªn t­ëng k× thó, hÊp dÉn
I. Dòng sông thiên nhiên
b. Cuộc tìm kiếm có ý thức để đi tới thành phố
+ ChuyÓn dßng liªn tôc
- Tõ ng· ba TuÇn ch¶y h­íng nam-b¾c qua Hßn ChÐn
- ChuyÓn h­íng t©y-b¾c qua NguyÖt BiÒu, L­¬ng Qu¸n
§ét ngét rÏ mét vßng cung thËt trßn vÒ phÝa ®«ng-b¾c «m lÊy ch©n ®åi Thiªn Mô, xu«i vÒ HuÕ
=>KiÕn thøc ®Þa lý s©u réng cña t¸c gi¶
Dãy Trường Sơn
Ngã ba Tuần
Điện Hòn Chén
Nguyệt Biều,
Lương Quán
Chùa Thiên Mụ
Cồn Hến
Bao Vinh
Vĩ Dạ


ĐỒI VỌNG CẢNH
Chuyển dòng liên tục
Chùa Thiên Mụ
Chuyển dòng liên tục
Xuôi dần về Huế
Chuy?n dũng liờn t?c
Cỏnh d?ng Chõu Hoỏ
I. Dòng sông thiên nhiên
b. Cuộc tìm kiếm có ý thức để đi tới thành phố
+VÎ ®Ñp biÕn ¶o:
-Nh÷ng m¶ng ph¶n quang mµu s¾c trªn nÒn trêi t©y nam thµnh phè
Mảng phản quang màu sắc
Sáng xanh
Mảng phản quang màu sắc
Trưa vàng
Mảng phản quang màu sắc
Chiều tím
Mảng phản quang màu sắc
Sáng xanh
Trưa vàng
Chiều tím
I.Dòng sông thiên nhiên
b,Cuộc tìm kiếm có ý thức để đi tới thành phố
Vẻ đẹp dòng sông trở nên biến ảo
Dòng sông mềm như tấm lụa
I.Dòng sông thiên nhiên
b,Cuộc tìm kiếm có ý thức để đi tới thành phố
Vẻ đẹp dòng sông
trở nên biến ảo:
-Vẻ trầm mặc khi chảy qua các lăng mộ vua chúa triều Nguyễn
Lăng Gia Long
Tiếng chuông chùa Thiên Mụ
c. Cuộc hội ngộ Hương giang và Huế
Hương giang
- Nằm giữa lòng thành phố yêu quý
- Uốn một cánh cung rất nhẹ như một tiếng vâng không nói ra của tình yêu
- Sông trôi chậm như điệu SLOW tình cảm dành riêng cho Huế
- Rời khỏi kinh thành ôm lấy đảo Cồn Hến,lưu luyến ra đi
- Đổi dòng, chuyển hướng liên tục để gặp thành phố lần cuối như Thuý Kiều tìm gặp Kim Trọng
=> Sông Hương làm nên vẻ mộng mơ cho Huế
Huế
- Đô thị cổ trải dọc 2 bên bờ
Cây cầu trắng như vành trăng non
- ánh lửa thuyền chài lập loè trong
đêm như một linh hồn xưa cũ
Mơ màng trong sương khói và
màu xanh cây lá
- Thị trấn Bao Vinh là chỗ chia tay
Huế làm nên vẻ đẹp trầm tư sâu lắng cho dòng Hương
c.Cuộc hội ngộ Hương giang và Huế
Nhận xét: Sông Hương qua phép nhân hoá cùng phép so sánh đầy mới lạ trở nên có hồn, như một cô gái si tình say đắm trong tình yêu. Cuộc hội ngộ Hương giang và Huế như cuộc hội ngộ của tình yêu, liên tưởng đến mối tình Thuý Kiều -Kim Trọng
c.Cuộc hội ngộ Hương giang và Huế
Chiếc cầu trắng ví như vầng trăng non
Dãy Trường Sơn
Ngã ba Tuần
Điện Hòn Chén
Nguyệt Biều,
Lương Quán
Chùa Thiên Mụ
Cồn Hến
Bao Vinh
Vĩ Dạ
2. Dòng sông lịch sử- văn hoá
a. Dòng sông anh hùng
+ Thêi vua Hïng:
Dßng s«ng biªn thuú xa x«i cña ®Êt n­íc
+Thêi phong kiÕn
-Dßng Linh giang b¶o vÖ biªn giíi thÕ kû XV
-VÎ vang soi bãng kinh thµnh Phó Xu©n cña ng­êi anh hïng NguyÔn HuÖ
-Bi tr¸ng vãi m¸u cña nh÷ng cuéc khëi nghÜa thÕ kû XIX
+Sau c¸ch m¹ng: chøng kiÕn nh÷ng ®au th­¬ng anh dòng cña d©n téc trong 2 cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ chèng Mü
GIẢI PHÓNG HUẾ 1945
Huế Mậu thân năm 1968
2. Dòng sông lịch sử- văn hoá
a. Dòng sông anh hùng
=> S«ng H­¬ng lµ b¶n hïng ca, lµ dßng s«ng sö thi viÕt gi÷a mµu cá l¸ xanh biÕc, tù hiÕn ®êi m×nh lµm mét chiÕn c«ng
2. Dòng sông lịch sử- văn hoá
b. Dòng sông thi ca
- Thay màu bất ngờ trong cái nhìn tinh tế của Tản Đà
Hùng tráng như kiếm dựng trời xanh trong thơ Cao Bá Quát
- Nỗi quan hoài vạn cổ trong thơ Bà huyện Thanh Quan
- Sức mạnh phục sinh tâm hồn trong thơ Tố Hữu
=> Sông Hương là nguồn cảm hứng bất tận của thi ca
2.Dòng sông lịch sử- văn hoá
c, Dòng sông âm nhạc
Toàn bộ nền âm nhạc Huế sinh thành trên dòng sông này
Gợi hứng cho Nguyễn Du viết nên khúc nhạc của nàng Kiều
3.Những đặc sắc của bài viết
*Trí tưởng tượng tài hoa
- Chiếc cầu trắng ngần ví với vầng trăng non=> có màu sắc, ánh sáng, mang nét dịu dàng thanh khiết của cô gái Huế
- Sông Hương là sử thi viết giữa màu lá cỏ xanh biếc=> dù sử thi vẫn gắn với màu đỏ của chiến công nhưng đây là màu lá cỏ, phải chăng bản trường ca ấy luôn tươi mát và căng tràn sức sống
* Sử dụng nhiều biện pháp tu từ : Nhân hoá, ẩn dụ, so sánh.....
* Giàu cảm xúc: Tình yêu say đắm, niềm tự hào về quê hương xứ sở thấm đẫm trong lời văn
* Sự uyên bác: Hiểu biết phong phú về kiến thức địa lý, lịch sử, âm nhạc, thơ ca...cùng vốn sống
Nhan đề: Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Gắn với huyền thoại đẹp, huyền thoại ấy bộc lộ tình yêu sâu sắc của con người Huế với dòng sông quê hương
Bài tập nâng cao
Dòng sông ai đã đặt tên-Thanh Hoa