Tuần 17. Ai đã đặt tên cho dòng sông?

NỘI DUNG BÀI GIẢNG

A.Kiểm tra bài cũ
B. Giới thiệu bài mới
C. Nội dung bài học
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm

II. Đọc hiểu văn bản
1.Thượng nguồn sông Hương
2. Sông Hương xuôi qua đồng bằng về Huế
3. Sông Hương trong TP và ngoại vi
4. Nguồn thi cảm sông Hương
III.Tổng kết
IV.Củng cố
V. Dặn dò

KIỂM TRA BÀI CŨ
Khi vi?t van ngh? lu?n l?i cần tránh những lỗi gì?
Giới thiệu bài mới
Trong cuộc sống có có đôi khi người ta mải miết đi tìm vẻ đẹp của sự sáng tạo để rồi vô tình quên đi cái đẹp huyền bí của thiên nhiên. Nhắc đến sông Hương chúng ta có thể biết đến như một địa danh của xứ mộng mơ. Nhưng sự cuốn hút của sông Hương không chỉ dừng lại ở đó bởi có một nhà văn đã khám phá ra vẻ đẹp.
(Hoàng Phủ Ngọc Tường)
AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả (Sgk tr197)
Nhà văn chuyên về bút kí, lối viết trí tuệ và trữ tình, hành văn tình tứ, say đắm.
Trình bày những hiểu biết của em
về tác giả Hoàng phủ Ngọc Tường?
2. Tác phẩm
Nêu một vài hiểu biết của em về đoạn trích?
2.1 Xuất xứ
Viết tại Huế năm 1981, in trong tập sách cùng tên.
2.2 Thể loại
Bút kí thường có quy mô tương ứng với truyện ngắn, viết về người thực việc thực, in đậm dấu ấn cá nhân.
2.3 Bố cục (3 phần)
Phần 1: Từ đầu ". dưới chân núi Kim Phụng"
Phần 2: "Phải nhiều thế kỷ. bát ngát tiếng gà"�
Phần 3: Tiếp ".quê hương xứ sở" (sông Hương chảy vào thành phố Huế)
Phần 4: đoạn còn lại
Thử đặt chủ đề nội dung cho từng đoạn?
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1. Thượng nguồn sông Hương
1a.Tìm những từ ngữ, chi tiết miêu tả dòng sông vùng thượng nguồn?
1b.Từ ngữ, chi tiết tác giả sử dụng có gì đặc biệt?
1c. Hãy nêu một vài suy nghĩ của em về sông Hương thượng nguồn?
Rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn
Mãnh liệt qua thác ghềnh
Cuộn xoáy như cơn lốc
Dịu dàng và say đắm
=>Vẻ đẹp vừa hoang daị, sôi nổi vừa dịu dàng, sâu lắng.
Từ ngữ thay đổi
linh hoạt,
giàu cảmcảm xúc
"Sông Hương chảy về khi xuôi về Huế là một quá trình gian truân nhưng lại mang vẻ đẹp đáo" ý kiến của em về nhận định trên?
2a. Tìm những từ ngữ miêu tả dòng chảy?
2b. Sắc thủy và cảnh vật Hương giang qua đồng bằng có gì đặc biệt?
2/ Sông Hương xuôi qua đồng bằng về Huế
Uốn mình theo những đường cong
Bắc qua điện Hoàn chén
Vấp Ngọc Trản
Vòng qua Nguyệt Biều
Vẽ hình cung
O�m lấy chân đồi Thiên Mụ
Xuôi dần về Huế
Trôi giữa hai dãy đồi
=> Hành trình gian truân khi đến với Huế
Liên tưởng
so sánh
giàu
hình ?nh
Màu nước
Sớm xanh
trưa vàng
chiều tím
Cảnh vật
Rừng thông u tịch
Lăng tẩm tỏa khắp
Chuông chùaThiên Mụ
Vẻ đẹp
mộng mơ,
độc đáo
Trầm mặc
cổ kính
Thử nêu một vài suy nghĩ của em về tài năng của HPNT khi khắc họa sông Hương xuôi dòng về Huế?
Trí tuệ và sự tài hoa trong khám phá kết hợp bút pháp miêu tả uyển chuyển sông Hương trên đường hành trình về Huế mang vẻ đẹp độc đáo, trầm mặc.
(Hoàng Phủ Ngọc Tường)
AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG
Dãy Trường Sơn
Núi Kim Phụng
Ngã ba tuần
Điện Hòn Chén
Nguyệt Biều,
Lương Quán
Chùa Thiên Mụ
Kim Long
Cồn Hến
Bao Vinh
Bằng Lãng
Vĩ dạ
3. Sông Hương trong TP Huế và ngoại vi
"Khi về với Huế sông Hương mang một vẻ đẹp dịu dàng và trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của vùng văn hóa xứ sở" Em hãy làm rõ ý kiến trên?
3a. Sông Hương khi chảy về TP Huế được miêu tả như thế nào?
- Vừa về đến Huế sông Hương có gì đặc biệt?
- Tại sao nói "Huế đẹp và trở nên độc đáo hơn khi có sông Hương" ?
3b. Dòng chảy sông Huong được miêu tả có gì khác biệt so với sông Neva?
Khi gặp được Huế
Vui tươi hẳn lên
Yên tâm theo hướng .
Uốn rất nhẹ nhàng- như tiếng "vâng" của tình yêu
Mềm hẳn đi
=> Về đến Huế sông Hương như tìm thấy điểm hẹn của mình


Cảnh sông Hương:
Đô thị cổ trải dọc hai bờ
Bồng bềnh ánh hoa đăng
Lập lòe ánh lửa
Nước sông Hương:
Tỏa khắp phố thị
Sinh ra âm nhạc cổ điển Huế
=> Sông Hương làm nên vẻ đẹp TP Huế- vẻ đẹp cổ kính, độc đáo .
Không chỉ mang vẻ đẹp của xứ mộng mơ,
sông Hương còn đại diện cho vẻ đẹp nhẹ nhàng
Cổ kính của văn hóa A� đông
clip
Sông Hương khi rời TP
Ôm lấy đảo Cồn Hến
Ra đi- lưu luyến
Rẽ ngoặt - để gặp lại TP

=> Ra khỏi khỏi TP nhưng sông Hương vẫn như một người tình sâu lắng, thủy chung
Từ ngữ
miêu tả
tinh tế
gợi cảm
4.Nguồn thi cảm sông Hương
4a. Đối với lịch sử sông Hương đã đã có những đóng góp gì?
4b. Nguồn thi cảm của sông Hương được nói đến như thế nào?
a. Đối với lịch sử
Sông Hương:
Bảo vệ biên thùy Đại Việt
Soi bóng vẻ vang kinh thành Phú Xuân
Là chứng nhân trong đấu tranh giành độc lập


b. Nguồn thi cảm từ sông Hương
Trong thơ Tản Đà:dòng sông trăng- lá cây xanh"
"Như kiếm dựng trời xanh" trong thơ Cao Bá Quát
Nỗi u hoài trong thơ bà Huyện Thanh Quan
Cái nhìn thắm thiết của Tố Hữu
Sông Hương như một nàng Kiều
Đối với tác giả: sự bâng khuâng "ai đã đặt tên cho dòng sông"

III.Tổng kết
Sông Hương con sông của xứ mộng mơ không chỉ dịu dàng đầy nét A� đông màtìm thấy vẻ đẹp huyền bí hoang dại của vùng Tây Nguyên.
Những am hiểu sâu sắc và giọng điệu nhẹ nhàng, lối hành văn tình tứ say đăm càng cho thấy HPNT không chỉ trí tuệ mà còn mê đắm người đọc bởi tài năng văn chương.
IV. Củng cố
Nêu cảm nhận của em về dòng Hương giang qua ngòi bút khắc họa của HPNT?

Giọng điệu khi hành văn và những liên tưởng khi miêu tả so sánh của HPNT có gì hấp dẫn?
V. Dặn dò
Chọn một trong 2 câu làm bài nộp lấy điểm 15 phút:
1.Viết một bài không quá 15 dòng trình bày suy nghĩ của em về vẻ đẹp sông Hương?
2.Theo em điều gì đã làm nên "ai đã đặt tên cho dòng sông" vẻ hấp dẫn
Chuẩn bị bài: "Những ngày đầu của nước Việt Nam mới" (Võ Nguyên Giáp)