Tuần 17. Ai đã đặt tên cho dòng sông?

Ai đã đặt tên cho dòng sông ?
Hoàng Phủ Ngọc Tường.
Cầu Tràng Tiền giữa đôi bờ hư thực ...

A.Tác giả, tác phẩm :

- Sinh năm 1937 tại TP Huế.

- Là một trí thức yêu nước ,
vốn văn hoá sâu rộng.

- Chuyên viết bút kí ,đặc biệt
thành công khi viết về Huế.











- Kết hợp nhuần nhuyễn giữa :
+ Chất trí tuệ và trữ tình
+ Triết học, văn hoá,lịch sử , địa lí ...
+ Nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều .
- Hành văn hướng nội , súc tích ,mê đắm , tài hoa.

Phong cách nghệ thuật
B.Tác phẩm : Ai đã đặt tên cho dòng sông ?
I. Tìm hiểu chung :

Tiêu đề
Thể loại
Đề tài
Nội dung
Tuỳ bút
Sông Hương
và Huế
Vẻ đẹp sông
Hương từ
nhiều góc độ
Giàu chất thơ,
gợi từ huyền
thoại









Từ điển Bách khoa Liên Xô (trước đây) định nghĩa về Tuỳ bút:
" Tuỳ bút là những tác phẩm mà nổi lên bình diện thứ nhất: những phẩm chất riêng, cốt cách riêng của tác giả, giọng điệu độc đáo của riêng mình, những người thích tự biểu hiện"

Bố cục : Có thể chia ba phần :

Phần đầu: từ đầu đến "dưới chân núi KimPhụng": V? d?p hoang d?i c?a sụng Huong t? c?i ngu?n
Phần hai: tiếp theo đến "quê hương xứ sở": V? d?p d?y n? tớnh c?a sụng Huong khi tr? v? th�nh ph? .
Phần kết: còn lại : Sụng Huong v?i v? d?p van hoỏ v� l?ch s? .



* Cảm nhận chung :
* Sông Hương trong vẻ đẹp thiên nhiên,văn hoá, lịch sử và cái tôi nghệ sĩ đặc sắc của HPNT .
* Giàu cảm xúc, suy tư, hình ảnh, ngôn ngữ, đặc biệt là nghệ thuật trần thuật.Chất tự sự và trữ tình lắng sâu.
II. Đọc hiểu : Hình tượng sông Hương
1.Sông Hương - vẻ đẹp tuyệt mĩ của thiên nhiên xứ Huế
a. Vẻ đẹp từ cội nguồn hoang dại :
S«ng H­¬ng tùa c« g¸i Di gan phãng kho¸ng vµ man d¹i, b¶n lÜnh gan d¹, mét t©m hån tù do vµ trong s¸ng

Lúc dÞu dµng vµ say ®¾m gi÷a nh÷ng dÆm dµi chãi läi mµu ®á cña hoa ®ç quyªn rõng

?
Tại sao tác giả lại chú ý tìm hiểu sông Hương từ cội nguồn ?
?
Sông Hương vùng thượng lưu toát lên vẻ đẹp của một sức sống mãnh liệt, hoang dại đầy cá tính. Nếu không tìm hiểu từ cội nguồn, khó thấy hết vẻ đẹp trong phần tâm hồn sâu thẳm của dòng sông
b) Vẻ đẹp của thiên tính nữ dịu dàng khi trở về thành phố
Hãy tìm những câu văn, đoạn văn miêu tả sông Hương chảy xuôi về đồng bằng và ngoại vi thành phố? Nét tài hoa, lịch lãm của tác giả ở đây là gì?

G?i ý : Tìm trong đoạn từ: "phải nhiều thế kỉ" đến : "quê hương xứ sở"

?
Gîi ý: §äc

Giữa cánh đồng Châu Hoá đầy hoa dại, sông Hương là cô gái đẹp ngủ mơ màng










Nhưng sau khi ra khỏi vùng núi,
như nàng tiên thức giấc,, sụng
Huong vẽ một vòng cung thật tròn,
ôm lấy chân đồi Thiên Mụ,
Mang vẻ đẹp trầm mặc khi qua bao lăng tẩm, đền đài mang niềm kiêu hãnh âm u được phong kín trong những rừng thông u tịch.







* Nột t�i hoa ,l?ch lóm c?a tỏc gi? :

Sử dụng loạt động từ diễn tả dòng chảy sống động qua những địa danh xứ Huế. Cỏc bi?n phỏp so sánh nhân hoá đầy ảo mộng. Kết hợp hài hoà bút pháp kể và tả làm cho người đọc khó cưỡng một sức hấp dẫn , quyến rũ bởi sự phối cảnh kì thú giữa dòng Hương giang với thiên nhiên xứ Huế thơ mộng , trữ tình.






S«ng H­¬ng khi ch¶y vµo thµnh phè HuÕ cã nÐt g× kh¸c biÖt? Ph¸t hiÖn ®éc ®¸o nµy cho thÊy ®iÒu g× trong t×nh c¶m cña t¸c gi¶ víi dßng s«ng?



?


S«ng H­¬ng nh­ t×m thÊy chÝnh mình :

Sông Hương vui tươi hẳn lên giữa những biền bãi xanh biÕc cña vïng ngo¹i « Kim Long, kÐo mét nÐt th¼ng thùc yªn t©m theo h­íng t©y nam- ®«ng b¾c, råi “uèn mét c¸nh cung rÊt nhÑ sang Cån HÕn” khiÕn “dßng s«ng mÒm h¼n ®i, nh­ mét tiÕng “v©ng” kh«ng nãi ra cña t×nh yªu”

Chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời, nhỏ nhắn như những
vầng trăng non .
.
Đoạn sông Hương sắp uốn lượn sang Cồn Hến

Tấm lòng gắn bó
chân thành với xứ
Huế, tình yêu sâu
nặng của tác giả
với dòng sông Hương .
Một cái tôi tài hoa,
tài tử, đa tình
ô
Đoạn cồn Hến chia sông Hương làm 2 nhánh .





Với cách nhìn say đắm của một trái tim đa tình, sông Hương như một người tình dịu dàng và chung thuỷ với thành phố thân yêu. Đây là phát hiện say đắm và tài hoa nhất của bài viết về dòng sông mang thiên tính nữ. Hãy chỉ ra phát hiện thú vị đó của tác giả?

S«ng H­¬ng …«m lÊy ®¶o Cån HÕn quanh n¨m m¬ mµng trong s­¬ng khãi, ®ang xa dÇn thµnh phè ®Ó l­u luyÕn ra ®i gi÷a mµu xanh biÕc cña tre tróc vµ cña nh÷ng v­ên cau vïng ngo¹i « VÜ D¹. Vµ råi, nh­ sùc nhí l¹i mét ®iÒu g× ch­a kÞp nãi, nã ®ét ngét ®æi dßng, rÏ ngoÆt sang h­íng ®«ng t©y ®Ó gÆp l¹i thµnh phè lÇn cuèi ë thÞ trÊn Bao Vinh x­a cæ
















Đấy là điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế...
Nghìn ánh hoa đăng bồng bềnh...muốn đi muốn ở
chao nhẹ trên mặt nước như những vấn vương của một nỗi lòng .

Khúc quanh thật bất ngờ đó, tựa như một nỗi vương vấn
và dường như còn có cả một chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu


Người làng Thành Trung có nghề trồng rau thơm. ở đây có một huyền thoại kể rằng vì yêu quý con sông xinh đẹp nhân dân hai bờ sông Hương đã nấu nước của trăm loại hoa đổ xuống dòng sông cho làn nước thơm tho mãi mãi.
Có một nhà thơ từ Hà Nội
đã đến đây,tóc bạc trắng ,
lặng ngắm dòng sông...hỏi
với trời, với đất,một câu thật
bâng khuâng :


- Ai đã đặt tên cho dòng sông ?