Tuần 16. Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài

Mất ngày 25 tháng 7 năm 1960 tại Hà Nội.
Ngôi nhà của Nguyễn Huy Tưởng ở làng Dục Tú, nay thuộc huyện Đông Anh, Hà Nội. Nơi đây, trong các ngày từ 16 đến 19/7/1945, nhóm Văn hóa cứu quốc đã về làm số tạp chí Tiên phong đầu tiên
Cuốn sách của Nguyễn Huy Thắng – con trai nhà văn viết về cha mình
Là đại biểu Quốc hội khóa 1 năm 1946
Là người sáng lập và là giám đốc đầu tiên của Nhà xuất bản Kim Đồng.
Năm 1995, Hội đồng ND t.p Hà Nội đã đặt tên cho một đường phố của thủ đô là đường Nguyễn Huy Tưởng.

Một cảnh trong phim Đêm hội Long Trì
Hạnh phúc của một tang gia
Hạnh phúc của một tang gia.
Trích: Số đỏ - Vũ Trọng Phụng

Hạnh phúc của một tang gia
I.Tiểu dẫn:
1. Tác giả:
a. Tiểu sử :
- Vũ Trọng Phụng ( 1912- 1939 ).
- xuất thân trong gia đỡnh nghèo khổ chỉ được học hết tiểu học vỡ phải kiếm sống.
- Ông luôn cam ghét xã hội thực dân nửa phong kiến thối nát đương thời.
- Ông bị bệnh lao và mất tại Hà Nội.
Hãy nêu nh?ng nét cơ bản về tác giả Vũ Trọng Phụng ?
vũ trọng phụng

Hạnh phúc của một tang gia
I. Tiểu dẫn:
1. Tác giả:
a. Tiểu sử
b. Sự nghiệp :
- Viết van từ rất sớm, có truyện đang báo từ nam 1930.
- Nổi bật nhất là thể loại : Phóng sự và Tiểu thuyết. Ông được mệnh danh là " Ông vua phóng sự đất Bắc ".
- Nh?ng tác phẩm tiêu biểu : sgk
- Nội dung chủ yếu : Toát lên niềm cam phẫn mãnh liệt xã hội đen tối, thối nát đương thời.

Hạnh phúc của một tang gia
I. Tiểu dẫn :
1. Tác giả
2. Tác phẩm
a. Tóm tắt
Em hãy tóm tắt tác phẩm Số đỏ ?
Tóm tắt truyện bằng sơ đồ:
Xuân tóc đỏ
Bà phó đoan
Sinh viên trường thuốc
Văn Minh
Anh hùng cứu quốc
Cụ cố Tổ
Doctor
Cố vấn báo gõ mõ
Nhà cải cách xã hội
Con rể cụ cố Hồng
Cụ cố Hồng
Cô Tuyết
Cậu Tú Tân
Kẻ vô lại
Hạ lưu vỉa hè
Hạnh phúc của một tang gia
I. Tiểu dẫn
1. Tác giả
2. Tác phẩm.
a. Tóm tắt.
b. Giá trị tác phẩm:
Em hãy nêu giá trị của
tác phẩm Số đỏ ?
*. Giá trị nội dung:
- Lên án gay gắt xã hội tư sản chạy theo văn minh lố lăng Phương Tây.
- Đả kích những phong trào được thực dân khuyến khích như : Thể thao, âu hoá...
* Giá trị nghệ thuật:
- Lối viết van già dặn, bút pháp châm biếm đặc biệt sắc sảo.
- Thế giới nhân vật trong Số đỏ đông đảo, đa dạng. đó là bức tranh biếm hoạ đặc sắc từ trên xuống dưới của xã hội đương thời.
-> Số đỏ là một trong nh?ng thành tựu xuất sắc của van xuôi hiện đại Việt Nam.
Hạnh phúc của một tang gia
I. Tiểu dẫn
1. Tác giả .
2. Tác phẩm.
3. đoạn trích: Hạnh phúc của một tang gia.
Xuất xứ:
Chương 15 của tác phẩm Số đỏ.
b. Chủ đề :
- Vạch trần , phê phán xã hội đương thời thông qua việc miêu tả đám tang nhà cụ Cố Hồng.
Hãy cho biết xuất xứ và chủ đề đoạn trích ?
Hạnh phúc của một tang gia
I. Tiểu dẫn
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. đoạn trích
II. đọc - hiểu:
1. Mâu thuẫn trào phúng:
Nhan đề: Hạnh phúc của một tang gia
Là nh?ng điều tốt đẹp, điều may mắn, niềm vui lớn.
Nỗi đau thương, mất mát trước sự qua đời của người thân.
- Vừa gây sự chú ý, vừa mang tính chất khôi hài, đối lập, mâu thuẫn.
- Thấy được bộ mặt xấu xa, giả dối, nhố nhang của xã hội đương thời.
Nhan đề đoạn trích mang ý nghĩa gỡ ?
Mâu thuẫn
trào phúng
được bắt
nguồn từ
đâu ?

Hạnh phúc của một tang gia
I. Tiểu dẫn.
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. đoạn trích
II. đọc - hiểu.
1. Mâu thuẫn trào phúng:
2. Niềm vui, hạnh phúc của nh?ng người trong và ngoài tang quyến:
Hạnh phúc của một tang gia
I. Tiểu dẫn.
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. đoạn trích
II. đọc - hiểu.
1. Mâu thuẫn trào phúng:

2. Niềm vui, hạnh phúc của nh?ng người trong và ngoài tang quyến:
a. Niềm vui chung:
Vỡ sao cái chết của cụ
Tổ lại là niềm vui của các
thành viên trong gia đỡnh cụ ?
- Bản di chúc chia gia tài của cụ Tổ đã tới lúc được thực hiện " Con cháu ai nấy đều sung sướng, thoả thích...gọi phường kèn, thuê xe đám ma".
Hạnh phúc của một tang gia
I. Tiểu dẫn.
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. đoạn trích
II. đọc - hiểu.
1. Mâu thuẫn trào phúng:

2. Niềm vui, hạnh phúc của nh?ng người trong và ngoài tang quyến:
a. Niềm vui chung:
Niềm vui riêng của nh?ng
người trong gia đỡnh cụ Cố
Tổ được tác giả khắc hoạ như thế nào ?
b. Niềm vui riêng:
* Cụ Cố Hồng :
" Nhắm nghiền hai m?t .dó gi� d?n th? kia kỡa"
đạo đức giả, háo danh, mong đẹp mặt bề ngoài.

Người con bất hiếu
Hạnh phúc của một tang gia
Tiểu dẫn

II. đọc- hiểu
1. Mâu thuẫn trào phúng.
2. Niềm vui hạnh phúc của nh?ng người trong và ngoài tang quyến.
a. Niềm vui chung
b. Niềm vui riêng
* Vợ chồng Van Minh:
- Van Minh chồng:
+ Sung sướng vỡ cái chúc thư kia không còn là viển vông n?a mà đã đi vào thực hành.
-> Một con người tham tiền.
+ Bối rối, khó xử trước " hai cái ơn to, một cái tội nhỏ" của Xuân.
-> Sự xuống cấp về đạo đức.
Vợ chồng Van
Minh có tâm trạng như thế nào trước cái chết của ông nội ?
Hạnh phúc của một tang gia
Tiểu dẫn

II. đọc- hiểu
1. Mâu thuẫn trào phúng.
2. Niềm vui hạnh phúc của nh?ng người trong và ngoài tang quyến.
a. Niềm vui chung
b. Niềm vui riêng
Van Minh vợ :
Sốt ruột vỡ chưa
được mặc bộ đồ tân thời- Sản phẩm của tiệm may Âu hoá " Có thể ban cho nh?ng ai đương đau đớn vỡ kẻ chết cũng được hưởng chút ít hạnh phúc ở đời".
-> Chỉ nghĩ đến lợi nhuận cho mỡnh, vô đạo đức.
Cô Tuyết:
+ Khoe bộ đồ "Ngây thơ" với
cái mũ mấn xinh xinh.
Chứng minh mình không hư hỏng
* Cậu tú Tân:
" Điên người lên . không được dùng đến"
Chỉ lo thú vui cá nhân: sự tha hóa về mặt đạo đức
Hạnh phúc của một tang gia
Tiểu dẫn

II. đọc- hiểu
1. Mâu thuẫn trào phúng.
2. Niềm vui hạnh phúc của nh?ng người trong và ngoài tang quyến.
a. Niềm vui chung
b. Niềm vui riêng
* Ông Phán mọc sừng :
Niềm vui của ông Phán
mọc sừng là gỡ ?
- Hả hê sung sướng vỡ được cụ cố Hồng hứa chia thêm cho vài nghỡn đồng. Ông ta không ngờ rằng " giá trị đôi sừng hươu vô hỡnh trên đầu ông ta lại to đến thế".
Bất kể danh dự, ham tiền, vô liêm sỉ.
Hạnh phúc của một tang gia
Tiểu dẫn

II. đọc- hiểu
1. Mâu thuẫn trào phúng.
2. Niềm vui hạnh phúc của nh?ng người trong và ngoài tang quyến.
a. Niềm vui chung
b. Niềm vui riêng
Em có nhận xét
như thế nào về
đám con cháu nhà
cụ cố Hồng ?
2. Niềm vui hạnh phúc của nh?ng người trong và ngoài tang quyến.

* Nhận xét:
- Lò con chÊu bÊt hiÕu, chØ lo toan tÝnh ®Ó trôc lîi cho riªng mình.
- Tiếng cười trào phúng thấm đẫm sự đau đớn, chua xót.
Hạnh phúc của một tang gia
Hạnh phúc của một tang gia.
Trích: Số đỏ - Vũ Trọng Phụng
Tiết 46
Hạnh phúc của một tang gia
I. Tiểu dẫn.
II. đọc hiểu.
1. Mâu thuẫn trào phúng.
2. Niềm vui chung và riêng của nh?ng người trong gia đỡnh cụ cố Hồng.
TiÕt 45

3. Niềm vui của nh?ng người ngoài tang quyến.
4. Cảnh một đám tang gương mẫu.
5. Nghệ thuật.
vũ trọng phụng
Tiết 46.
Hạnh phúc của một tang gia
I. Tiểu dẫn.
II. đọc hiểu.
1. Mâu thuẫn trào phúng.
2. Niềm vui chung và riêng của nh?ng người trong gia đỡnh cụ cố Hồng.
3. Niềm vui của nh?ng người ngoài tang quyến.
Em hãy cho biết
niềm vui sướng hạnh
phúc của nh?ng người
ngoài tang quyến ?
- Hai viên cảnh sát Min đơ và Min Toa đang thất nghiệp : sung sướng vỡ được thuê gi? trật tự cho đám tang.
đám bạn cụ cố Hồng: có dịp khoe các thứ huy chương, phẩm hàm và các th? râu ria trên mép dưới cằm.
- Hàng phố : được xem đám ma to chưa từng có.
- Sư cụ tang phú : sung sướng và vênh váo vỡ đã đánh đổ được hội phật giáo.
- Xuân tóc đỏ : danh giá và uy tín càng cao thêm-> nhờ hắn tố cáo việc ông Phán mọc sừng-> cụ Tổ chết.
=> Tất cả đều sung sướng hạnh phúc không kém gỡ nh?ng người trong tang gia.
Hạnh phúc của một tang gia
I. Tiểu dẫn.
II. đọc hiểu.
1. Mâu thuẫn trào phúng.
2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.
3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.
4. Cảnh một đám tang gương mẫu :
thảo luận nhóm
Nhóm 1:
Em hãy nhận xét
về cách tổ chức
đám tang ?
Nhóm 3:
Bộ mặt thật của
nh?ng người đi
đưa đám ?
Nhóm 2:
Cảnh đưa đám được
diễn ra như
thế nào ?

Nhóm 4:
Cảnh hạ huyệt được
tác giả miêu tả như
thế nào ?
Hạnh phúc của một tang gia
I. Tiểu dẫn.
II. đọc hiểu.
1. Mâu thuẫn trào phúng.
2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.
3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.
4. Cảnh một đám tang gương mẫu :
Nhóm 1:
Em hãy nhận xét
về cách tổ chức
đám tang ?
* Cách tổ chức :
- Theo lối " hổ lốn" : Ta, Tàu, Tây với kiệu bát cống, lợn quay đi lọng, hàng tram câu đối , vòng hoa, lốc bốc xoảng, bú - dích, tài tử chụp ảnh...Thật là một đám ma to tát.
-> Sự khoe khoang lố bịch, kệch cỡm, thói đua đòi lối sống van minh rởm.
Hạnh phúc của một tang gia
Nhóm 2:
Cảnh đưa đám được
diễn ra như
thế nào ?
I. Tiểu dẫn.
II. đọc hiểu.
1. Mâu thuẫn trào phúng.
2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.
3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.
4. Cảnh một đám tang gương mẫu :
* Cảnh đưa đám:
đi qua bốn phố .
đi đến đâu huyên náo đến đó.
- điệp khúc " đám cứ đi" được lặp lại.
đây là đám rước, đám hội chứ không phải đám ma.
Hạnh phúc của một tang gia
Nhóm 3:
Bộ mặt thật của
nh?ng người đi
đưa đám ?
I. Tiểu dẫn.
II. đọc hiểu.
1. Mâu thuẫn trào phúng.
2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.
3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.
4. Cảnh một đám tang gương mẫu :
* Nh?ng người đi đưa đám:
- Cô Tuyết: khoe vẻ mặt buồn lãng mạn rất đúng mốt của một nhà có đám .
+ buồn vỡ không thấy Xuân " bạn giai" cô đâu cả. Cô đau khổ đến muốn " tự tử" được.
-> Sự kệch cỡm, giả tạo, xuống cấp về mặt đạo đức.
Hạnh phúc của một tang gia
I. Tiểu dẫn.
II. đọc hiểu.
1. Mâu thuẫn trào phúng.
2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.
3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.
4. Cảnh một đám tang gương mẫu :
* Nh?ng người đi đưa đám:

- Cụ cố bà "sung sướng", "cảm động" khi thấy xuất hiện sáu chiếc xe của Xuân và của báo "Gõ mõ", đến giúp cho đám thêm phần náo nhiệt.
- Các vị tai to, mặt lớn: khi trông thấy làn da trắng thập thò trong làn áo voan mỏng trên cánh tay và ngực Tuyết, ai nấy đều cảm động hơn là khi nghe điệu nhạc cử hành đám tang.
Hạnh phúc của một tang gia
I. Tiểu dẫn.
II. đọc hiểu.
1. Mâu thuẫn trào phúng.
2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.
3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.
4. Cảnh một đám tang gương mẫu :
* Nh?ng người đi đưa đám:
- đám trai thanh gái lịch: tán tỉnh, ve vãn nhau, bỡnh phẩm, chê bai nhau, ghen tuông nhau, hẹn hò nhau...bằng vẻ mặt của nh?ng người đi đưa ma.
-> Bộ mặt đểu giả, vô van hoá, vô đạo đức của nh?ng con người mang tiếng thượng lưu.
=> Phơi bày tất cả nh?ng cái xấu xa, kệch cỡm của xã hội thượng lưu chạy theo mốt van minh rởm.
Hạnh phúc của một tang gia
I. Tiểu dẫn.
II. đọc hiểu.
1. Mâu thuẫn trào phúng.
2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.
3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.
4. Cảnh một đám tang gương mẫu :

Nhóm 4:
Cảnh hạ huyệt được
tác giả miêu tả như
thế nào ?
* Cảnh hạ huyệt:

- Cậu Tú Tân: cuống quýt thực hiện công việc của nhà đạo diễn. Bạn của cậu thi nhau nhảy lên nh?ng ngôi mộ để cho ảnh khỏi giống nhau.


- Xuân tóc đỏ : cầm mũ nghiêm trang một cách giả tạo.
- Cụ cố Hồng: ho khạc mếu máo và ngất đi.
Hạnh phúc của một tang gia
I. Tiểu dẫn.
II. đọc hiểu.
1. Mâu thuẫn trào phúng.
2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.
3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.
4. Cảnh một đám tang gương mẫu :
* Cảnh hạ huyệt:
Ông Phán mọc sừng:
Khóc to: "Hứt!..Hứt!...Hứt!.."
Lặng người đi
Dúi vào tay Xuân một cái giấy bạc nam đồng gấp tư để thanh toán món nợ và kí giao kèo làm an-> giả tạo ,vô đạo đức.
-> Bản chất đồi bại, đểu giả của các nhân vật được bộc lộ trọn vẹn.
Hạnh phúc của một tang gia
I. Tiểu dẫn.
II. đọc hiểu.
1. Mâu thuẫn trào phúng.
2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.
3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.
4. Cảnh một đám tang gương mẫu.
=> đám tang diễn ra như một tấn đại hài kịch. Một đám ma gương mẫu cho sự giả dối, háo danh của một gia đỡnh giàu sang mà bất hiếu.
Hãy cho biết thái độ của Tác giả đối với xã hội này ?
- Lên án, tố cáo, vạch trần và khinh bỉ cả cái xã hội thượng lưu thành thị trước cách mạng, đầy rẫy nh?ng điều xấu xa, giả dối, bịp bợm ,vô liêm sỉ đáng ghê tởm.
Hạnh phúc của một tang gia
I. Tiểu dẫn.
II. đọc hiểu.
1. Mâu thuẫn trào phúng.
2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.
3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.
4. Cảnh một đám tang gương mẫu.
5. Nghệ thuật:
Em có nhận xét gỡ về nghệ
thuật trào phúng của Tác giả
ở đoạn trích này ?
- Cường điệu, nói quá : Câu nói " Biết rồi khổ lắm nói mãi". Một buổi sáng cụ cố Hồng " hút hết 60 điếu thuốc phiện..."
- đối lập : tang gia- hạnh phúc...
Mỉa mai, chế giễu nh?ng điều xấu xa trong cuộc sống: Mời nhiều thầy thuốc để thực hành lí thuyết " nhiều thầy thối ma"
Xây dựng một loạt chân dung biếm hoạ xuất sắc.
- Giọng van biến hoá linh hoạt.
- Tài nang miêu tả: Hứt! Hứt! Hứt!
? tiếng khóc lạ đời, cố tỡnh rặn ra nhằm che mắt mọi người -> sự đóng kịch giả dối.
Hạnh phúc của một tang gia
I. Tiểu dẫn.
II. đọc hiểu.
1. Mâu thuẫn trào phúng.
2. Niềm vui chung và riêng của người trong gia đỡnh.
3. Niềm vui của người ngoài gia đỡnh.
4. Cảnh một đám tang gương mẫu.
5. Nghệ thuật.
III. Tổng kết:
1. Nội dung:
- Phê phán sâu sắc lối sống đạo đức giả của xã hội thượng lưu, chạy theo lối sống van minh rởm.
2. nghệ thuật:
Sử dụng hàng loạt các thủ pháp nghệ thuật: cường điệu, mỉa mai....
- Giọng van hài hước, châm biếm, đả kích sâu cay...
Củng cố
Ý nào nói không đúng về tác giả "Số đỏ" ?
A. Sinh năm 1912 tại Hà Nội, trong một gia đình nghèo.
B. Sống bằng nghề viết báo, viết văn chuyên nghiệp.
C. Là người mực thước, chăm học và cần mẫn lao động sáng tạo.
D. Ông mất năm 1993 vì bệnh lao.
Đáp án: D
Củng cố
2. ". phân vân, vò đầu rứt tóc, lúc nào cũng đăm chiêu, thành ra hợp thời trang, .thật đúng cái mặt một người lúc gia đình đương tang gia bối rối". Đó là chân dung của ai ?
A. Cụ cố Hồng.
B. Ông Văn Minh.
C. Ông Phán mọc sừng.
D. Cô Tuyết.
Đáp án: B
Củng cố
3. Tại sao ông Phán mọc sừng lại được chia thêm một số tiền vài nghìn đồng ?
A. Ông Phán là người tốt.
B. Ông Phán là người có công chăm sóc ông cụ già trong những ngày ông cụ bị ốm đau.
C. Ông Phán có vợ ngoại tình.
D. Gia đình ông Phán khó khăn hơn những gia đình khác.
Đáp án: C
Củng cố
4. Lúc hạ huyệt, Xuân Tóc Đỏ "chợt thấy ông Phán dúi vào tay nó.?
A. một xấp giấy bạc" .
B. một cái giấy bạc năm đồng gấp tư" .
C. một tờ giấy bạc năm đồng gấp tư" .
D. một tờ giấy bạc năm đồng" .
Đáp án: B
Củng cố
5. Tình tiết nào dưới đây bộc lộ rõ nhất sự giả dối có chủ ý của đám con cháu ?
A. Cậu Tú Tân lăng xăng chụp ảnh.
B. Cụ cố Hồng nhắm nghiền mắt lại để mơ màng.
C. Xuân Tóc Đỏ xuất hiện với sáu chiếc xe và hai vòng hoa.
D. Ông Phán mọc sừng khóc trong cảnh hạ huyệt.
Đáp án: D
6.Trong đoạn trích "Hạnh phúc của một tang gia", tại sao mọi người trong nhà cụ cố lại mang ơn Xuân Tóc Đỏ và xem hắn như ân nhân ?


A. Vì Xuân Tóc Đỏ đã gây ra cái chết cho cụ cố tổ.
B. Vì Xuân Tóc Đỏ đã cố gắng chạy chữa cho cụ cố tổ.
C. Vì Xuân Tóc Đỏ lo việc ma chay chu đáo.
D. Vì Xuân Tóc Đỏ đã cứu cuộc đời Tuyết, một cô gái
lầm lỡ.
Củng cố
Đáp án: A
Hạnh phúc của một tang gia
Trân trọng cảm ơn các thầy cô và các em
Hạnh phúc của một tang gia
Hạnh phúc của một tang gia