Tuần 16. Thực hành về sử dụng một số kiểu câu trong văn bản

GIÁO VIÊN : NGUYỄN VĂN CHIỂU
MÔN : NGỮ VĂN
TIẾT 63
I. DÙNG KIỂU CÂU BỊ ĐỘNG
Bài tập 1:
Đoạn văn:
Hắn chỉ thấy nhục, chứ yêu đương gì. Không, hắn chưa được một người đàn bà nào yêu cả, vì thế mà bát cháo hành của thị Nở làm hắn suy nghĩ nhiều. Hắn có thể tìm bạn được, sao lại gây kẻ thù?
(Chí Phèo ? Nam Cao)
Hắn chưa được một người đàn bà nào yêu cả
Câu bị động:
Mô hình:
Động từ
bị động
Chủ thể hành động
Đối tượng
của hành động
Hành động
Câu chủ động:
Chưa một người đàn bà nào yêu hắn cả
Nhận xét:
- Không sai nhưng không nối tiếp ý và hướng triển khai của câu đi trước.

Chủ thể
Hành động
Đối tượng của
hành động
Hành động
TIẾT 63
I. DÙNG KIỂU CÂU BỊ ĐỘNG
Hắn tự hỏi rồi lại tự trả lời: Có ai nấu cho mà ăn đâu? Mà còn ai nấu cho mà ăn nữa! Đời hắn chưa bao giờ được săn sóc bởi một bàn tay ?đàn bà?�
(Chí Phèo ?Nam Cao)
Bài tập 2
Câu bị động:
- Đời hắn chưa bao giờ được săn sóc bởi một bàn tay ?đàn bà?.
Tác dụng
-Tạo sự liên kết ý với câu đi trước (tiếp tục đề tài nói về hắn), làm rõ câu đứng trước đó: ?Mà còn ai nấu cho mà ăn nữa!?.
TIẾT 63
I. DÙNG KIỂU CÂU BỊ ĐỘNG
Bài tập 3 : Bài làm trong giờ tự học
Hướng dẫn:
- Có dùng câu bị động
- Giải thích lí do dùng câu bị động và phân tích tác dụng của việc dùng câu bị động đó
- Khi giải thích và phân tích, cần dựa vào sự liên kết về ý với các câu đi trước và câu đi sau
TIẾT 63
I. DÙNG KIỂU CÂU BỊ ĐỘNG
II. DÙNG KIỂU CÂU CÓ KHỞI NGỮ
Bài tập 1
Phải cho hắn ăn tí gì mới được. Đang ốm thế này thì chỉ ăn cháo hành, ra được mồ hôi thì là nhẹ nhõm người ngay đó mà... Thế là vừa sáng thị đã chạy đi tìm gạo. Hành thì nhà thị may lại còn. Thị nấu bỏ vào cái rổ, mang ra cho Chí Phèo.
(Chí Phèo ? Nam Cao)
Câu có thành phần khởi ngữ:
- Hành thì nhà thị may lại còn.
Khởi ngữ:
Là thành phần câu, nêu lên đề tài của câu, là điểm xuất phát của điều thông báo trong câu
Luôn đứng đầu câu
Tách biệt với phần còn lại
Có thể có hư từ đứng trước
Tương đương về nghĩa cơ bản: biểu hiện cùng một sự việc
Liên kết chặt chẽ hơn về ý với câu đi trước nhờ sự đối lập giữa các từ ?gạo? và ?hành?
Không có tác dụng nhấn mạnh ý, tính liên kết không cao.
TIẾT 63
I. DÙNG KIỂU CÂU BỊ ĐỘNG
II. DÙNG KIỂU CÂU CÓ KHỞI NGỮ
Bài tập 2
TIẾT 63
I. DÙNG KIỂU CÂU BỊ ĐỘNG
II. DÙNG KIỂU CÂU CÓ KHỞI NGỮ
Bài tập 3
Tôi mong đồng bào ai cũng tập thể dục. Tự tôi, ngày nào tôi cũng tập.
(Hồ Chí Minh, Lời kêu gọi toàn dân tập thể dục)
-Khởi ngữ:
-Vị trí:
-Dấu hiệu:
-Tác dụng:
?Tự tôi?
Đứng ở đầu câu
Có quãng ngắt sau khởi ngữ
Nêu một đề tài có quan hệ liên tưởng với điều đã nói ở câu trước.
Chỗ đứng chính của văn nghệ là ở tình yêu gét, niềm vui buồn, ý đẹp xấu trong đời sống thiên nhiên và đời sống xã hội của chúng ta. Cảm giác, tình tự, đời sống cảm xúc, ấy là chiến khu chính của văn nghệ. Tôn-xtôi nói vắn tắt: Nghệ thuật là tiếng nói của tình cảm.
(Nguyễn Đình Thi, tuyển tập, tập III,
NXB Văn học Hà Nội, 1997)
-Khởi ngữ:
-Vị trí:
-Dấu hiệu:
-Tác dụng:
Cảm giác, tình tự, đời sống cảm xúc
Ơ� đầu câu, trước chủ ngữ
Có ngắt quãng sau khởi ngữ
Nêu một đề tài có quan hệ với điều đã nói trong câu đi trước.