Tuần 16. Người lái đò Sông Đà

TÁC GIẢ:
Nhân Chính, quận Thanh Xuân, Hà Nội. O�ng sinh trưởng trong một gia đình nhà nho khi Hán học đã tàn.
Nguyễn Tuân học đến cuối bậc thành chung (tương đương với cấp trung học cơ sở hiện nay) thì bị đuổi vì tham gia một cuộc bãi khoá phản đối mấy giáo viên Pháp nói xấu người Việt (1929). Sau đó ít lâu ông lại bị tù vì " xê dịch" qua biên giới không có giấy phép. Ơ� tù ra, ông bắt đầu viết báo, viết văn.
_Nguyễn Tuân cầm bút từ khoảng đầu những năm 1930, nhưng nổi tiếng năm 1938 với các tác phẩm tuỳ bút, bút kí có phong cách độc đáo như Vang bóng một thời (1939), Một chuyến đi (1938), Thiếu quê hương (1940), Chiếc lư đồng mắt cua (1941), Sông Đà (1960), Kì chống Mĩ (1965_1975). Năm 1941, Nguyễn Tuân lại bị bắt giam một lần nữa vì gặp gỡ, tiếp xúc với những người hoạt động chính trị.
_Nam 1945 Cách m?ng tháng Tám thành công, Nguy?n Tuân nhi?t tình tham gia cách m?ng và kháng chi?n, tr? thành m?t cây bút tiêu bi?u c?a n?n van h?c m?i. T? 1948 d?n 1958, ông gi? ch?c T?ng thu kí H?i Van ngh? Vi?t Nam.
_Các tác ph?m chính sau cách m?ng c?a Nguy?n Tuân là t?p bút kí Sông Dà(1960), m?t s? t?p kí ch?ng M? (1965-1975) và nhi?u bài tuỳ bút v? c?nh s?c và huong v? d?t nu?c.
_Nguy?n Tuân m?t t?i Hà N?i vào nam 1987, d? l?i m?t s? nghi?p van h?c phong phú v?i nh?ng trang vi?t d?c đáo và tài hoa. Nam 1996 ông du?c nhà nu?c Vi?t Nam truy t?ng Gi?i thu?ng H? Chí Minh v? van h?c ngh? thu?t
Nguyễn Tuân sống gần trọn thế kỉ XX, lại được chứng kiến những bước thăng trầm lớn nhất trong lịch sử nước nhà.Nguyễn Tuân như một cây đại thụ lớn sừng sững trong nền văn học Việt Nam ,không chỉ bằng sức sáng tạo dồi dào mà còn bằng một phong cách nghệ thuật độc đáo.
Vài nét tính cách
Nguyễn Tuân yêu Việt Nam với những giá trị văn hóa cổ truyền của dân tộc. Ông yêu tha thiết tiếng Việt, những kiệt tác văn chương của Nguyễn Du, Đoàn Thị Điểm, Tú Xương, Tản Đà..., những nhạc điệu hoặc đài của các lối hát ca trù hoặc dân dã mà thiết tha, những nét đẹp rất riêng của Việt Nam
Ở Nguyễn Tuân, ý thức cá nhân phát triển rất cao. Ông viết văn trước hết để khẳng định cá tính độc đáo của mình, tự gán cho mình một chứng bệnh gọi là "chủ nghĩa xê dịch" Lối sống tự do phóng túng của ông không phù hợp với chế độ thuộc địa (hai lần bị tù).
Nguyễn Tuân là con người rất mực tài hoa. Tuy chỉ viết văn nhưng ông còn am hiểu nhiều môn nghệ thuật khác: hội hoạ, điêu khắc, sân khấu, điện ảnh... Ông còn là một diễn viên kịch nói và là một diễn viên điện ảnh đầu tiên ở Việt Nam. Ông thường vận dụng con mắt của nhiều ngành nghệ thuật khác nhau để tăng cường khả năng quan sát, diễn tả của nghệ thuật văn chương.
Nguyễn Tuân là một nhà văn biết quý trọng thật sự nghề nghiệp của mình. Đối với ông, nghệ thuật là một hình thái lao động nghiêm túc, thậm chí "khổ hạnh" và ông đã lấy chính cuộc đời cầm bút hơn nửa thế kỷ của mình để chứng minh cho quan niệm ấy
Sự nghiệp văn chương
Quá trình sáng tác và các đề tài chính của Nguyễn Tuân
Nguyễn Tuân không phải là nhà văn thành công ngay từ những tác phẩm đầu tay. Ông đã thử bút qua nhiều thể loại: thơ, bút kí, truyện ngắn hiện thực trào phúng. Nhưng mãi đến đầu năm 1938, ông mới nhận ra sở trường của mình và thành công xuất sắc với các tác phẩm: Một chuyến đi, Vang bóng một thời, Thiếu quê hương, Chiếc lư đồng mắt cua...
Những tác phẩm nổi tiếng của Nguyễn Tuân
Ngọn đèn dầu lạc (1939)
Vang bóng một thời (1940)
Chiếc lư đồng mắt cua (1941)
Tàn đèn dầu lạc (1941)
Một chuyến đi (1941)
Tùy bút (1941)
Tóc chị Hoài (1943)
Tùy bút II (1943)
Nguyễn (1945)
Chùa Đàn (1946)
Đường vui (1949)
Tình chiến dịch (1950)
Thắng càn (1953)
Chú Giao làng Seo (1953)
Đi thăm Trung Hoa (1955)
Tùy bút kháng chiến (1955)
Tùy bút kháng chiến và hòa bình (1956)
Truyện một cái thuyền đất (1958)
Sông Đà (1960)
Hà Nội ta đánh Mỹ giỏi (1972)
Ký (1976)
Tuyển tập Nguyễn Tuân (tập I: 1981, tập II: 1982)
Yêu ngôn (2000, sau khi mất
Kết luận
Có người nói, Nguyễn Tuân là một cái định nghĩa về người sĩ. Đối với ông, văn chương trước hết phải là văn chương, nghệ thuật trước hết phải là nghệ thuật, và đã là nghệ thuật thì phải có phong cách độc đáo. Nhưng Nguyễn Tuân, xét từ bản chất, không phải là người theo chủ nghĩ hình thức. Tài phải đi đôi với tâm. Ấy là "thiên lương” trong sạch, là lòng yêu nước thiết tha, là nhân cách cứng cỏi trước uy quyền phi nghĩa và đồng tiền phàm tục.
Người đọc mến Nguyễn Tuân về tài, nhưng còn trọng ông về nhân cách ấy nữa. Văn Nguyễn Tuân, tuy thế, không phải ai cũng ưa thích. Vả lại một số bài viết của ông cũng có nhược điểm: mạch văn quá phóng túng theo lối tùy hứng, khó theo dõi; nhiều đoạn tham phô bày kiến thức và tư liệu khiến người đọc cảm thấy nặng nề

Trong sáng tác của Nguyễn Tuân trước Cách mạng tháng Tám có thể nhận thấy ba đề tài mà ông quan tâm nhất :
"chủ nghĩa xê dịch": vốn là một lý thuyết vay mượn của phương Tây, chủ trương đi không mục đích, chỉ có luôn luôn thay đổi chỗ để tìm cảm giác mới lạ và thoát li mọi trách nhiệm với gia đình và xã hội. Nguyễn Tuân đã tìm đến những lý thuyết này trong tâm trạng bất mãn và bất lực trước thời cuộc. "Xê dịch" là một đề tài quen thuộc, chiếm một mảng quan trọng trong sáng tác của Nguyễn Tuân.
Bất mãn với hiện thực, không dung hoà với thời cuộc, lúc đó, không tin tưởng ở hiện tại và tương lai, Nguyễn Tuân đành tìm về những vẻ đẹp đã một thời "vang bóng".Đặt vào bối cảnh những năm 40, tác phẩm Vang bóng một thời (1939) nằm trong xu hướng văn học thoát ly hoài cổ đang phát triển. O�ng không viết về trật tự xã hội, tư tưởng đạo đức thời phong kiến mà mô tả vẻ đẹp riêng của thời xưa với những phong tục đẹp, những thú tiêu dao hưởng lạc, lành mạnh, tao nhã..
Nguyễn Tuân cũng hay viết về đề tài đời sống truỵ lạc. Ở những tác phẩm này, người ta thường thấy có một nhân vật "tôi" hoang mang, bế tắc, tìm cách thoát ly trong đàn hát, trong rượu và thuốc phiện
Phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân
Nguyễn Tuân có một phong cách nghệ thuật rất độc đáo và sâu sắc.
Trước Cách mạng tháng Tám, phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân có thể thâu tóm trong một chữ "ngông"
Thể hiện phong cách này, mỗi trang viết của Nguyễn Tuân đều muốn chứng tỏ tài hoa uyên bác. Và mọi sự vật được miêu tả dù chỉ là cái ăn cái uống, cũng được quan sát chủ yếu ở phương diện văn hoá, mĩ thuật.
Trước Cách mạng tháng Tám, Ông đi tìm cái đẹp của thời xưa còn vương sót lại và ông gọi là Vang bóng một thời. Sau Cách mạng, ông không đối lập giữa quá khứ, hiện tại và tương lai Văn Nguyễn Tuân thì bao giờ cũng vậy, vừa đĩnh đạc cổ kính, vừa trẻ trung hiện đại
Nguyễn Tuân học theo "chủ nghĩa xê dịch". Vì thế ông là nhà văn của những tính cách phi thường, của những tình cảm, cảm giác mãnh liệt, của những phong cảnh tuyệt mĩ, của gió, bão, núi cao rừng thiêng, thác ghềnh dữ dội...
Nguyễn Tuân cũng là một con người yêu thiên nhiên tha thiết. Ông có nhiều phát hiện hết sức tinh tế và độc đáo về núi sông cây cỏ trên đất nước mình. Phong cách tự do phóng túng và ý thức sâu sắc về cái tôi cá nhân đã khiến Nguyễn Tuân tìm đến thể tuỳ bút như một điều tất yếu
Nguyễn Tuân còn có đóng góp không nhỏ cho sự phát triển của ngôn ngữ văn học Việt Nam.
Sau Cách mạng tháng Tám, phong cách Nguyễn Tuân có những thay đổi quan trọng. Ông vẫn tiếp cận thế giới, con người thiên về phương diện văn hóa nghệ thuật, nghệ sĩ, nhưng giờ đây ông còn tìm thấy chất tài hoa nghệ sỹ ở cả nhân dân đại chúng. Còn giọng khinh bạc thì chủ yếu chỉ là để ném vào kẻ thù của dân tộc hay những mặt tiêu cực của xã hội.
NGƯỜI LÁI ĐÒ TRÊN SÔNG ĐÀ
Nguyễn Tuân
Phần 1:xuất xứ tác phẩm
+Người lái đò sông Đà (in lần đầu tiên có tên là sông Đà), rút từ tập tuỳ bút sông Đà,xuất bản lần thứ nhất năm 1960. Đây là một tuỳ bút văn học đặc sắc của Nguyễn Tuân sau CMT8.O�ng gọi là "chất vàng mười" của tâm hồn. Nhà văn ngược dòng lịch sử, dựng lại tấm gương anh hùng của các chiến sĩ cách mạng ở nhà tù Sơn La, những các bộ hoạt động hồi Tây Bắc bị giặc chiếm, những bộ đội, dân công trong chiến dịch Điện Biên,..Tác giả lại trở về với hiện tại tìm đến những lớp người đi mở đường Tây Bắc, những gia đình lên Điện Biên lập nghiệp, những cán bộ địa chất đi tìm quẳng mỏ, những chiến sĩ biên phòng bảo vệ biên giới miền tây, những người lái đò dũng cãm tài ba trên thác dữ sông Đà.
+Cùng nằm trong mạch cảm hứng lãng mạn trữ tình nhưng cảm xúc nghệ thuật của Nguyễn Tuân hướng tới những hiện tượng của thiên nhiên mang tới những cảm giác mạnh như: đèo cao, vực sâu, thác dữ. song với tính chất hung bạo khốc liệt là chất trữ tình đằm thắm biểu hiện cho tình yêu quê hương đất nước của một nhà văn đi săn tìm cái đẹp.
+Tác phẩm tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật độc đáo của Nguyễn Tuân uyên bác, tài hoa, không quản nhọc nhằn để cố gắng khai thác kho cảm giác và liên tưởng phong phú bộn bề nhằm tìm cho ra những chủ nghĩa xác đáng.
TÓM TẮT ĐOẠN TRÍCH
Bài tuỳ bút miêu tả sông Đà vừa hung bạo, vừa trữ tình và người lái đò Lai Châu rất tự do và làm chủ được dòng sông.
Sông Đà hung bạo với những cái hút nước xoáy tít giữa lòng sông, từng dìm xuống và xé tan tác những con thuyền vô ý bị nó lôi tuột xuống; nhiều luồng chết dày đặc và lập lờ trên dòng sông, nhất là những ghềnh đá phối hợp với sóng thác làm cho việc đi lại trên sông vô cùng nguy hiểm. Không chỉ hung bạo, sông Đà còn là dòng sông trữ tình và gợi cảm. Từ trên cao nhìn xuống sông Đà như một áng tóc trữ tình. Sắc nước thay đổi theo mùa, mùa xuân dòng xanh ngọc bích, mùa thu lừ lừ chín đỏ. Cảnh trí hai bên bờ như một bức tranh tuyệt đẹp, một vẻ đẹp vừa hoang dại vừa hồn nhiên.
Trên bức tranh sông Đà là hình ảnh ông lái đò tự do vì đã nắm được quy luật tất yếu của dòng nước sông Đà. Trong trận thuỷ chiến trên sông, ông lái đò như viên tướng xông trận oai phong, làm chủ trận địa, gan góc và dày dạn kinh nghiệm chiến đấu với lũ đá phối hợp với sóng bày thạch trận trên sông. O�ng lái đò cũng là một nghệ sĩ tài ba vượt ghềnh thác một cách điêu luyện và rất đẹp.
Phần 2: đọc hiểu văn bản
1.Hình tượng con sông Đà
Với ngòi bút sắc sảo và trí tuệ uyên bác, sự quan sát công phu ,tinh tế, sự tìm hiểu kĩ lưỡng Nguyễn Tuân đã dốc hết cả kho chữ của mình để làm cho dòng sông Đà vô tri vô giác trở thành một sinh thể có linh hồn ,cá tính rõ rệt ,1 nhân vật có 2 tính cách mâu thuẫn nhau :hung bạo như "kẻ thù số một" và trữ tình như một "cố nhân".
a)Tính cách hung bạo
-Với những lúc nước ghê rợn ,những thác nước dữ dội , sẵn sàng nhấn chìm mọi con thuyền , nó rống lên , lồng lộn ,tuôn phá,gầm gào, cuồn cuộn ,gùn ghè như khiêu khích , chế nhạo người lái đò
+Có lúc lòng sông hẹp ,"vách đá thành chẹt lòng sông Đà như một cái yết hầu "
+Có khoảng mênh mông hàng cây số đầy gió gùn ghè đá giăng đến chân trời , sóng bọt tung trắng xoá
+Mặt thác với dòng nước như hùm beo lồng lộng
+Những hòn đá sông lấp ló cạm bẫy , hàng thạch trận trên sông
+Những cái hút nước xoay tít lôi tuột mọi vật xuống đáy sâu
+A�m thanh sóng nước luôn thay đổi :oán trách nỉ non ? khiêu khích , chế nhạo ?rống lên , thét gầm lên
-Mượn các ngành trong và ngoài nghệ thuật ?Nguyễn Tuân làm nên hàng loạt so sánh , liên tưởng ,tưởng tượng kì lạ , bất ngờ
+Tả hút nước quãng Tà Mường Vát
?nước thở và kêu như cửa cái cống bị sặc
?Nước ặc ặc lên như vừa rót dầu sôi vào
+Tưởng tượng về cú lia ngược của máy quay từ đáy cái hút nước
?cảm thấy có một cái thành giếng xây toàn bằng nước xanh ve một áng thủy tinh khối đúc dày
+Lấy hình ảnh "ô tô sang số nhấn ga " trên "quãng đường mượn cạp ra ngoài bờ vực"?ví von với cách chèo thuyền
+Dùng lửa ?tả nước
+Hình dung một cảnh tượng hoang sơ?liên tưởng đến hình ảnh của chốn thị thành có phố hè , có khung cửa sổ trên " cái tầng nhà thứ mấy nào vừa tắt phụt đèn điện "
==>Hìng tượng con sông Đà hung bạo , như một biểu tượng về sức mạnh dữ dội và vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên đất nước
==>cho thấy Nguyễn Tuân là một bậc kì tài trong lĩng vực sử dụng ngôn ngữ
b)Tính trữ tình
-Dòng Đà giang chỉ thực sự trữ tình khi đã chảy qua chợ Bò . Từ đấy nới có một "Đà giang độc đắc lưu"
==>Bằng những câu văn mang dáng dấp mềm mại , yên ả ,trải dài như chính dòng nước ?miêu tả nét thơ mộng của sông Đà "tuôn dài như một áng tóc trữ tình , ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc "
=>Sông Đà như hình ảnh thiếu nữ Tây Bắc kiều diễm và man sơ
"Mùa xuân dòng xanh ngọc bích chứ nước sông Đà không xanh màu xanh canh hến của sông Gâm sông Lô"
"Mùa thu, nước sông Đà lừ lừ chín đỏ như da mặt người bầm đi vì rượu bữa ."
=>Màu nước của dòng sông thay đổi theo mùa
Tác giả dụng công tạo ra một không khí mơ màng ?người đọc có cảm giác lạc vào một thế giới kì ảo
?con sông như một cố nhân lâu ngày gặp lại
?nắng "giòn tan " , một màu nắng tháng ba Đường thi"yên hoa tam nguyệt"
?mũi thuyền lặng lẽ trôi trên dòng nước lững lờ như thương như nhớ
?con hươu thơ ngộ trên áng cỏ sương như biết cất lên câu hỏi không lời
?bờ sông hoang dại và hồn nhiên như một bờ tiền sử , phảng phất nỗi niềm cổ tích .
=>Công phu tìm tòi khó nhọc và sự tài hoa của Nguyễn Tuân đã đem lại cho áng văn những trang tuyệt bút
Nguyễn Tuân đã tạo dựng lên cả một không gian trữ tình khiến người đọc say đắm , ngất ngây
Hai nét trái ngược hung bạo và trữ tình hợp lại , đứng bên nhau dựng lên toàn cảnh sông Đà vừa hùng vĩ vừa thơ mộng thật độc đáo , hấp dẫn .Qua đó , thể hiện được tình cảm yêu mến , sự ngợi ca , tự hào của Nguyễn Tuân về quê hương đất nước
-Neùt ñoäc ñaùo trong caùch khaéc hoaï ngöôøi laùi ñoø
+Toâ ñaäm neùt taøi hoa ngheä só
+Taïo tình höôùng ñaày thöû thaùch , ñeå nhaân vaät boäc loä phong caùch
+Söû duïng ngoân ngöõ mieâu taû ñaày caù tính , giaøu chaát taïo hình
=>”Ngöôøi laùi ñoø soâng Ñaø” laø khuùc ca ca ngôïi con ngöôøi , ca ngôïi yù chí cuûa con ngöôøi , caq ngôïi lao ñoäng vinh quang ñaõ ñöa ñeán thaéng lôïi huy hoaøng tröôùc söùc maïnh töïa thaàn thaùnh cuûa doøng soâng hung döõ . Ñoù chính laø hai yeáu toá taïo neân chaát vaøng möôøi cuûa nhaân daân Taây Baéc vaø nhöõng con ngöôøi lao ñoäng noùi chung
2.hình ảnh người lái đò trong cuộc chiến đấu với con sông Đà
- Hình ?nh ngu?i l�i dị chính l� d?i tu?ng c?a c�i d?p, l?p l�nh �nh s�ng c?a ngu?i ngh? si t�i hoa. B?i l?, ? d�y, l�i dị - ch? dị l� c? m?t ngh? thu?t cao cu?ng tr�n sơng nu?c.
- Ngh? thu?t ?y l� s? nh?p th�n v�o c? hai phuong di?n t�m h?n v� tính c�ch c?a ơng l�i.
a. Lai l?ch v� ngo?i hình
+ B?y muoi tu?i, l�m ngh? ch? dị d?c su?t sơng D� mu?i nam li?n, ngh? l�m ngh? d� dơi ch?c nam nay
+ Qu� ơng ? ngay ch? ng� tu sơng s�t t?nh Lai Ch�u
+Ph?n l?n cu?c d?i ơng d�nh cho ngh? l�i dị d?c tr�n sơng D� - m?t ngh? d?y gia kh? v� hi?m nguy.
Ngo?i hình:
+ Tay: L�u ngh�u nhu c�i s�o
+ Ch�n: L�c n�o cung khu?nh khu?nh, gị l?i nhu k?p l?y m?t c�i cu?ng l�i tu?ng tu?ng
+ Gi?ng nĩi: �o �o nhu ti?ng nu?c tru?c m?t gh?nh sơng
+ Nh?n gi?i: Vịi v?i nhu l�c n�o cung mong m?t c�i b?n xa n�o dĩ trong suong m�
=> Ca ng?i s? g?n bĩ, t?ng tr?i, y�u qu� ngh? c?a ngu?i l�i dị ? Ch? m?t v�i n�t, Nguy?n Tu�n d� t?c n�n m?t b?c ch�n dung c?a l�i dị khơng ch? hình d�ng b? ngồi m� c? n?i t�m, phong th�i c?a m?t ngu?i lao d?ng cĩ t�m h?n .
b. Tính cách
Câu hỏi : Người lái đò có những đặc điểm tính cách nào? Ý nghĩa của những đặc điểm ấy?
Sự từng trải, gắn bó và yêu nghề:
+ Ngoại hình
+ Tuổi nghề: 10 năm, xuôi ngược hơn trăm lần, giữ lái độ 60 lần + Trong thời gian hơn chục năm “trên sông Đà, ông xuôi, ông ngược hơn một trăm lần…chính tay ông giữ lái độ sáu chục lần”…
+ Ông nhớ tỉ mỉ như đóng đinh vào lòng tất cả các con thác hiểm trở + Ông am hiểu tường tận về con sông, về phương tiện đi lại, ông dùng mắt “ mà nhớ tỉ mỉ như đóng đanh vào lòng tất cả những luồng nước của tất cả những con thác hiểm trở”;
Ông thuộc dòng sông như thuộc “ một trường thiên anh hùng ca…”
=> Là người từng trải, hiểu biết và rất thành thạo trong nghề lài đò.
=> Nguyễn Tuân bày tỏ niềm thán phục về một con người như được sinh ra từ những con sóng, ngọn thác của sông Đà
Lòng dũng cảm, mưu trí, nhanh nhẹn, quyết đoán: đoạn văn tả cuộc vượt thác đầy nguy hiểm trên chiến trường sông Đà của người lái đò
Nghệ sĩ tài hoa
Câu hỏi: Tại sao chúng ta có thể khẳng định người lái đò là một nghệ sĩ tài hoa?
+Nắm chắc các quy luật tất yếu của sông Đà và làm chủ được nó. - Xử lý các tình huống nguy hiểm một cách tài tình, linh hoạt “ nắm chắc binh pháp của thần sông, thần núi…”.
Nguyễn Tuân gọi “tay lái ra hoa”
+Vào trận mạc: khôn khéo, bình tĩnh, mọi giác quan đều hoạt động nhịp nhàng, chính xác ( nén đau, giữ mái chèo, tỉnh táo chỉ huy bạn chèo lần lượt vượt qua các vòng vây của thủy trận sông Đà).
+Xông trận: ung dung thanh thản như chưa hề vượt thác Động tác điêu luyện “ cỡi đúng ngay lên bờm sóng luồng nước, phóng thẳng thuyền vào giữa thác…”
=> Là người mưu trí, dũng cảm; bản lĩnh cao cường và tài ba.
=> Nguyễn Tuân đã tìm thấy và khẳng định cái đẹp ở ngay trong cuộc sống hàng ngày của người dân lao động dưới góc độ tài hoa, nghệ sĩ
- Ông không thích lái đò trên những khúc sông bằng phẳng. Ông bảo “Chạy thuyền trên khúc sông không có thác, nó dễ dại tay dại chân và buồn ngủ”.
- Ông thích chạy đò qua những khúc sông có nhiều gềnh thác vì ông cảm nhận rằng “ hết gềnh thác, hình như sông Đà hết đậm đà với nhà đò”.
-Người lái đò coi việc chiến thắng thủy trận sông Đà là chiến công mà chỉ là một chuyện thường, là điều tất nhiên “ đêm ấy nhà đò đốt lửa trong hang đá, nướng ống cơm lam và toàn bàn về cá anh vũ đầm xanh…”
Là một người nghệ sĩ tài hoa, yêu mến và tự hào với công việc
Tóm lại,
_ Ông lái đò là hình ảnh tuyệt đẹp về người lao động bình thường nhưng tài ba,trí dũng . Nhân vật ông lái được xây dựng trong mối tương quan với hoàn cảnh
( cuộc đối đầu dữ dội với sông Đà) để làm bật nổi phẩm chất và tính cách.
- Nét độc đáo là Nguyễn Tuân đã sử dụng tri thức hội họa , điện ảnh, võ thuật, quân sự một cách tài hoa – uyên bác để diễn tả sinh động tài nghệ của nhân vật.
=> Qua đó , nhà văn đã dành cho nhân vật những tình cảm yêu mến và trân trọng, ngợi ca.
?Kết quả
-Thác dữ đã không chặn bắt được con thuyền
-Con người đã thắng sức mạnh thần thánh của tự nhiên
+Cưỡi lên thác ghềnh , xé toang hết lớp này đến lớp kia của trùng vi thạch trận
+Đèsấn được sóng gió , nắm chặt cái bờm sóng mà thuần phục sự hung hãn của dòng sông
+Để lại sau lưng những thằng đá tướng bộ mặt xanh lè , tiu nghỉu thất vọng
-Nguyên nhân chiến thắng
+Sự ngoan cường
+Chí quyết tâm
+Nhất là kinh nghiệm đò giang sông nước , lên thác xuống ghềnh ?con người nắm chắc binh pháp của thần sông , thần đá , nhờ đó khuất phục dòng thác
=>Nguyễn Tuân đã ví thiên nhiên như vàng , còn con người lao động là vàng mười ?trong cảm xúc thẩm mỹ của tác giả con người đẹp và quý hơn tất cả
+Con người được ví với khối vàng mười quý giá lại chỉ là những ông lài , nhà đò nghèo khổ , làm lụng âm thầm giản dị , vô danh
Câu hỏi: Qua việc tìm hiểu và phân tích hình tượng sông Đà và người lái đò,hãy nêu giá trị nghệ thuật và giá trị nội dung của tác phẩm.
Tùy bút “Người lái đò sông Đà thể hiện rõ tư tưởng và phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân
- Sự uyên bác của một trí tuệ và sự phóng khoáng của một tâm hồn
- Sự quý trọng những giá trị vật chất và tinh thần của đất nước, của dân tộc và tình yêu đối với người lao động bình thường
- Chất tài hoa – tài tử trong cách dùng từ, câu, hành văn
-Nguyeãn Tuaân laø moät caây buùt ñaày taøi hoa , coù khieán thöùc uyeân baùc veà nhieàu maët .Trong baøi “Ngöôøi laùi ñoø soâng Ñaø “ Nguyeãn Tuaân ñaõ veõ leân nhöõng bức tranh sinh ñoäng veà thieân nhieân vaø con ngöôøi Taây Baéc
-Thieân nhieân ôû ñaây vöøa huøng vó , traùng leä , vöøa döõ daèn vöøa eâm ñeàm thô moäng , dòu hieàn ñaày chaát tröõ tình .con ngöôøi ôû ñaây laø moät con ngöôøi lao ñoäng quaû caûm , chieán ñaáu quyeát lieät vôùi thieân nhieân vôùi moät tö theá duõng maõnh , oai phong ñeå chieán thaéng thieân nhieân , giaønh laáy söï soáng .
ĐẶC SẮC NGHỆ THUẬT
Tuỳ bút " Người lái đò sông Đà" là tác phẩm thể hiện tập trung nhất phong cách nghệ thuật độc đáo của Nguyễn Tuân.
-Ngôn ngữ : từ ngữ phong phú, độc đáo, câu văn đầy giá trị tạo hình, giàu nhạc điệu.
-Những phép so sánh liên tục, dày đặc, bất ngờ, thú vị, có hiệu quả đặc tả cao.
-Khi miêu tả ông thường khám phá sự vật và con người ở phương diện mĩ thuật (sông Đà là một công trình nghệ thuật tuyệt vời của tạo hoá. Người lái đò cũng được ông miêu tã như một người nghệ sĩ tài hoa trong nghệ thuật vượt thác ghềnh)
-Ngòi bút miêu tả rất sinh động, rất say sưa và hào hứng (con sông như con người, có tâm địa hiểm ác, có cá tính, có tâm trạng)
Bài tuỳ bút chứng tỏ Nguyễn Tuân là một cây bút rất mực tài hoa, lịch lãm và rất uyên bác.
TỔNG KẾT
-Nguyễn Tuân là một cây bút đầy tài hoa , có khiến thức uyên bác về nhiều mặt .Trong bài "Người lái đò sông Đà " Nguyễn Tuân đã vẽ lên những bức tranh sinh động về thiên nhiên và con người Tây Bắc
-Thiên nhiên ở đây vừa hùng vĩ , tráng lệ , vừa dữ dằn vừa êm đềm thơ mộng , dịu hiền đầy chất trữ tình .con người ở đây là một con người lao động quả cảm , chiến đấu quyết liệt với thiên nhiên với một tư thế dũng mãnh , oai phong để chiến thắng thiên nhiên , giành lấy sự sống
GHI NHỚ
Người lái đò sông Đà là một áng văn đẹp được làm nên từ tình yêu đất nước say đắm, thiết tha của một con người muốn dùng văn chương để ca ngợi vẻ đẹp vừa kì vĩ, vừa trữ tình, thơ mộng của thiên nhiên, và nhất là của con người lao động bình dị ở miền Tây Bắc.
Tác phẩm còn cho thấy công phu lao động nghệ thuật khó nhọc, cùng sự tài hoa, uyên bác của người nghệ sĩ Nguyễn Tuân trong việc dùng chữ nghĩa để tái tạo những kì công của tạo hoá và những kì tích lao động của con người.
cám ơn cô và các bạn đã chú ý theo dõi :*
Design by pe’ Li` ^^