Tuần 16. Người lái đò Sông Đà

CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ LỚP 12A1!
Giáo viên: Trần Thanh Nhanh
1. “Ai có được chữ người ấy treo ở nhà thì như có báu vật trên đời”, Đó là nhân vật nào? Trong tác phẩm nào của ai? Sáng tác trong khoảng thời gian nào?
=> Huấn Cao trong tác phẩm “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân, in trong tập “Vang bóng một thời” năm 1940.
2. Nêu những đặc điểm chính về tính cách của Huấn Cao.
=> Huấn Cao là người tài hoa, khí phách hiên ngang và thiên lương trong sáng
TIẾT 2:
NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ
Nguyễn Tuân

`


II. Đọc – hiểu văn bản.
1. Nội dung.
1.2. Hình tượng người lái đò Sông Đà.
Thảo luận nhóm
- Nhóm 1: Phân tích hình tượng người lái đò (Lai lịch, hình dáng).
- Nhóm 2: Phân tích hình tượng người lái đò (Trí nhớ và dũng cảm).
- Nhóm 3: Phân tích hình tượng người lái đò (Tài hoa).
- Nhóm 4: Phân tích hình tượng người lái đò (Nguyên nhân chiến thắng)



1.2. Hình tượng người lái đò Sông Đà.
+ Lai lịch:
- Ông khoảng 70 tuổi; làm nghề chở đò dọc suốt Sông Đà;
- Quê ông ở ngay chỗ ngã tư sông sát tỉnh”.















1.2. Hình tượng người lái đò Sông Đà.
+ Hình dáng:
- Chân khuỳnh khuỳnh gò lại như kẹp chặt lấy cuống lái;
- Tay lêu nghêu như cái sào;
- Nhỡn giới ông vòi vọi;
- Giọng ào ào như tiếng nước trước mặt ghềnh,
- Đầu bạc trắng trên cơ thể gọn quánh chất sừng chất mun;
=> Đặc trưng của người lao động sông nước.








-
1.2. Hình tượng người lái đò Sông Đà:
+ Trí dũng:
- Trí nhớ tuyệt vời: “nhớ tất cả những luồng nước của tất cả những con thác hiểm trở”;
- Dũng cảm:
* Ông lái chỉ thấy ý vị ở những đoạn sông lắm ghềnh:“Chạy thuyền trên khúc sông không có thác, nó dễ dại tay dại chân và buồn ngủ”.


1.2. Hình tượng người lái đò Sông Đà:
- Dũng cảm:
* Là vị chỉ huy “cái thuyền sáu bơi chèo” trong cuộc chiến đấu với thiên nhiên dữ dội





Vòng 1:
Ông giữ mái chèo và phóng thẳng vào trận địa;
Vòng 2:
Ông cố nén vết thương, chỉ huy ngắn gọn, tỉnh táo; … lái miết một đường chéo..
Vòng 3: Ông phóng thẳng thuyền, chọc thủng cửa giữa
1.2. Hình tượng người lái đò Sông Đà:
+ Tài hoa
-Nhìn thử thách bằng cái nhìn giản dị;
- Luôn bình tĩnh, ung dung trong trận thủy chiến, ngay cả lúc đã bị thương;
+ Nguyên nhân chiến thắng
Sự ngoan cường, dũng cảm và nhất là kinh nghiệm sông nước.



1.2. Hình tượng người lái đò Sông Đà:
=>Nguyễn Tuân đã tìm được nhân vật mới:
- Người anh hùng không xa lạ mà nó có ngay trong cuộc sống của những người lao động bình thường;
- Những con người đáng trân trọng, ngợi ca, là những người lao động bình thường – chất “vàng mười của Tây Bắc”.
- - - Câu văn đa dạng, nhiều tầng, giàu nhịp điệu, lúc thì hối hả, gân guố




2. Nghệ thuật.
- Những ví von, so sánh, liên tưởng, tưởng tượng độc đáo, bất ngờ và rất thú vị;
- Từ ngữ phong phú, sống động, giàu hình ảnh và có sức gợi cảm cao;
- Câu văn đa dạng, nhiều tầng, giàu nhịp điệu, lúc thì hối hả, gân guốc, khi thì chậm rãi, trữ tình;





III. Ý nghĩa văn bản
- -- Khẳng định, ngợị ca vẻ đẹp của thiên nhiên và con người lao động ở miển Tây Bắc của Tổ quốc;
- Thể hiện tình yêu mến, sự gắn bó của Nguyễn Tuân đối với đất nước và con người Việt Nam.
Người lái đò Sông Đà
Con Sông Đà
Người lái đò
Hung bạo
Trữ tình
Đá
hai bên bờ
Ghềnh Hát Loóng
Cái hút nước
Thạch trận
Hình dáng
Nước
Gợi cảm
Cảnh vật hai bờ
Người lái đò Sông Đà
Con Sông Đà
Người lái đò
Lai lịch, hình dáng
Trí dũng
Tài
hoa
Giàu trải nghiệm
III. Luyện tập
1. Đọc văn bản và trả lời câu hỏi bên dưới:
(…) Con Sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân.(….). Mùa xuân dòng   xanh ngọc bích, chứ nước Sông Đà không xanh màu xanh canh hến của Sông Gâm, Sông Lô. Mùa thu nước Sông Đà lừ lừ chín đỏ như da mặt một người bầm đi vì rượu bữa, lừ lừ cái màu đỏ giận dữ ở một người bất mãn bực bội gì mỗi độ thu về (…) 
(Trích “Người lái đò Sông Đà” - Nguyễn Tuân)
Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn văn.
Câu 2: Nêu nội dung chính của đoạn văn.
Câu 3: Chỉ ra và phân tích hiệu quả biện pháp tư từ được sử dụng trong đoạn văn.
Đáp án:
Câu 1: Phương thức biểu đạt là miêu tả.
Câu 2: Hình dáng và nước của Sông Đà thay đổi theo mùa.
Câu 3: So sánh gợi lên sự mềm mại, thơ mộng của Sông Đà

2. Bài tập 2: So sánh nhân vật người lái đò và nhân vật Huấn Cao trong tác phẩm “Chữ người tử tù “ của nhà văn Nguyễn Tuân.
+ Giống nhau: họ là những người tài hoa, dũng cảm, phong thái ung dung và điềm tĩnh, coi thường nguy hiểm; tài chỉ huy …
+ Khác nhau:
- Huấn Cao: Tầng lớp Nho sĩ, văn võ song toàn, coi trọng cái đẹp, xem thường tiền bạc,…
- Người lái đò: người lao động nghèo, khiêm tốn, trí nhớ tuyệt vời,
IV. Vận dụng, mở rộng.
1. Phân tích hình tượng con sông Đà. Liên hệ với hình tượng con sông Hương trong tác phẩm “Ai đã đặt tên cho dòng sông” của Hoàng Phủ Ngọc Tường để thấy nét tương đồng trong phong cách của hai nhà văn.

IV. Vận dụng, mở rộng.
2. Phân tích hình tượng người lái đò Sông Đà. Liên hệ với nhân vật Huấn Cao trong tác phẩm “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân để thấy sự thay đổi trong phong cách sáng tác của nhà văn sau Cách mạng Tháng Tám.
3. Tìm đọc trọn tác phẩm “Người lái đò Sông Đà” và soạn bài “Ai đã đặt tên cho dòng sông” theo hệ thống câu hỏi.

CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ ĐÃ CHÚ Ý LẮNG NGHE!


1. Đoạn thơ được viết theo thể thơ tự do.
2. Trần trụi giữa trời, lều bạt, gian nan, có người ngã trước miệng cá mập, có người bị vùi dưới cơn bão dữ tợn…
3. So sánh. Hiệu quả: làm nổi bật vẻ đẹp của những quần đảo; thể hiện tình yêu, niềm tự hào về biển đảo.
4. Bày tỏ được tình cảm chân thành, sâu sắc dành cho những người lính đảo: Yêu mến, cảm phục, tự hào…..



1.Nghị luận
2. Công việc còn ngổ ngang những thứ phải làm; yêu những điều không hoàn hảo; vui những gì đạt được;…
3. Trên đời mọi thứ không hoàn hỏa và tuyệt đối. Vì vậy với kết quả đạt được bằng mọi khả năng của mình thì ta tự hào;…
4. Đồng tình/ không đồng tình miễn lý giải hợp lý