Tuần 16. Cảm xúc mùa thu (Thu hứng)

Câu cá mùa thu
Thu điếu
Nguy?n Khuy?n
I. Tìm hiểu chung
Tác giả và sự nghiệp sáng tác: 
–  Nguyễn Khuyến(1835- 1909)
hiệu Quế Sơn, làng Yên Đổ- Bình
Lục-Hà Nam.
- Có cốt cách thanh cao, có lòng
yêu nước thương dân nhưng bất lực
trước thời cuộc.
– Được mệnh danh là“ nhà thơ của
dân tình làng cảnh Việt Nam”.

Nguyễn Khuyến
(1835- 1909)
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả và sự nghiệp sáng tác:

- Sáng tác cả thơ, văn, câu đối, nhưng thành công hơn cả là thơ cả thơ chữ Hán và thơ chữ Nôm
I. Tìm hiểu chung
Tác giả và sự nghiệp sáng tác:
Tác phẩm
+ Vị trí :
- Bài thơ “ Câu cá mùa thu” là một trong chùm ba bài thơ thu của Nguyễn Khuyến.
+ Thể loại:
Thất ngôn bát cú Đường luật



I. Tìm hiểu chung
Tác giả và sự nghiệp sáng tác:
Tác phẩm
+ Hoàn cảnh sáng tác:
Viết trong thời gian khi
Nguyễn khuyến về ở ẩn tại
quê nhà.
+Bố cục: 2 phần
-6 câu đầu: cảnh thu
- 2 câu cuối: tình thu







Cảnh thu ở làng quê
C?nh thu ? l�ng quờ
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN.
Nhóm 1:Điểm nhìn cảnh thu của tác giả có gì đặc sắc? Từ điểm nhìn ấy nhà thơ đã bao quát cảnh thu như thế nào?

Nhóm 2. Những từ ngữ hình ảnh nào gợi lên được nét riêng của cảnh sắc mùa thu? Hãy cho biết đó là cảnh thu ở miền quê nào?
 
Nhóm 3. Hãy nhận xét về không gian thu trong bài thơ qua các chuyển động, màu sắc, hình ảnh, âm thanh?
 
Nhóm 4. Nhan đề bài thơ có liên quan gì đến nội dung của bài thơ không? Không gian trong bài thơ góp phần diễn tả tâm trạng như thế nào?
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN.
1. Cảnh thu ( 6 câu thơ đầu).
– Điểm nhìn : trên thuyền câu

nhìn ra mặt ao

nhìn lên bầu trời

nhìn tới ngõ vắng

trở về với ao thu.
( gần-> cao ->xa-> gần)






II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN.
1. Cảnh thu ( 6 câu thơ đầu).
– Mang nét riêng của cảnh sắc mùa thu của làng quê Bắc bộ: Không khí dịu nhẹ, thanh sơ của cảnh vật
+ Màu sắc: Trong veo, sóng biếc, xanh ngắt.

+Đường nét, chuyển động: Hơi gợn tí, khẽ đưa vèo, mây lơ lửng.

-> Hình ảnh thơ bình dị, thân thuộc.


II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN.
1. Cảnh thu ( 6 câu thơ đầu).
– Hòa sắc tạo hình “Cái thú vị của bài Thu điếu ở các điệu xanh, xanh ao, xanh bờ, xanh sóng, xanh tre, xanh trời, xanh bèo, có một màu vàng đâm ngang của chiếc lá thu rơi” ( Xuân Diệu ).
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN.
1. Cảnh thu ( 6 câu thơ đầu).
–  Không gian tĩnh lặng, phảng phất buồn:
Vắng teo, trong veo, khẽ đưa vèo, hơi gợn tí, mây lơ
lửng ,…

Tiếng động duy nhất: Cá đâu đớp động dưới chân bèo
 -> không phá vỡ cái tĩnh lặng, mà càng làm tăng  sự yên ắng, tĩnh mịch của cảnh vật
Thủ pháp lấy động tả tĩnh.
=> Cảnh sắc thu đẹp nhưng tĩnh lặng, đượm buồn dù có sự chuyển động nhưng đó là sự chuyển động rất khẽ khàng . Đây là cảnh thu đặc trưng riêng của Đồng Bằng Bắc Bô.
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN.
2. Tình thu ( 2 câu cuối)






– Nói chuyện câu cá nhưng thực ra là để đón nhận cảnh thu, trời thu vào cõi lòng.
+ Một tâm thế nhàn: Tựa gối ôm cần
+ Một sự chờ đợi: Lâu chẳng được.
+ Một cái chợt tỉnh mơ hồ: Cá đâu đớp động..


- Qua bức tranh thu đẹp, buồn ta cảm
nhận được tâm trạng u uẩn, thầm kín của
thi nhân:
+ Cái lạnh lẽo của ao thu -> cái lạnh lẽo
trong lòng tác giả lan tỏa ra.

+ Tốc độ bay nhanh của lá: Vèo -> cảm
nhận về thời thế, thời gian vèo trôi.

+Ngõ trúc vắng người-> sự vắng vẻ
của những con người cứu nước, cứu dân.

Nguyễn khuyến có một tâm hồn gắn bó với thiên nhiên đất nước, một tấm lòng yêu nước thầm kín mà sâu sắc.
3. Đặc sắc nghệ thuật.

–  Cách gieo vần đặc biệt: Vần ” eo” khó làm, được tác giả sử dụng một cách thần tình, độc đáo, góp phần diễn tả một không gian vắng lặng, thu nhỏ dần, khép kín, phù hợp với tâm trạng đầy uẩn khúc của nhà thơ.
– Lấy động tả tĩnh- nghệ thuật thơ cổ phương Đông.
– Vận dụng tài tình nghệ thuật đối.
Tổng Kết
N?i dung:
C?nh mựa thu ? b�i tho sinh d?ng,chõn th?c
T?m lũng thi?t tha g?n li?n v?i quờ huong l�ng c?nh VN.
ngh? thu?t
-Ngụn ng? gi?n d?,m?c m?c
-Bỳt phỏp t? c?nh ng? tỡnh xuõt s?c.



B�i t?p tr?c nghi?m
Cõu 1:S?c m�u ch? d?o trong b�i tho?

A-S?c v�ng.
B-S?c xanh.
C-S?c tr?ng.
D-Khụng m�u

B�i t?p tr?c nghi?m
Cõu 2; Mựa thu trong " Cõu cỏ mựa thu" du?c miờu t? qua nh?ng hỡnh ?nh n�o?

A-Ao thu, lỏ v�ng, tr?i xanh.
B-Súng bi?c t?ng mõy ngừ trỳc.
C-Ao thu, nu?c thu, cõy thu, tr?i thu.
D-Ao thu, thuy?n cõu, lỏ v�ng, ngừ trỳc.