Tuần 15. Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng (Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng)

Tiết 41: Đọc văn
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN
ĐI QUẢNG LĂNG
(Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng)
Lí Bạch
Lí Bạch
Mạnh Hạo Nhiên
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
I.Tìm hiểu chung
1. Tác giả
* Lí Bạch (701 – 762)
- Là nhà thơ lãng mạn, nổi tiếng đời Đường được mệnh danh là “Thi tiên”
- Tính tình hào phóng, thích ngao du thưởng ngoạn phong cảnh
- Phong cách thơ hào phóng, bay bổng nhưng tinh tế, tự nhiên, giàu sáng tạo
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
I.Tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Lí Bạch (701 – 762)
Mạnh Hạo Nhiên (689-740), là nhà thơ nổi tiếng đời Đường, thuộc thế hệ đàn anh của Lí Bạch, nhưng họ là đôi bạn văn chương thân thiết.
2. Tác phẩm
- Đề tài: tiễn biệt
- Thể thơ: tứ tuyệt
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
黃 鶴 樓 送 孟 浩 然 之 廣 陵
故 人 西 辭 黃 鶴 樓，
煙 花 三 月 下 陽 州。
孤 帆 遠 影 碧 空 盡，
惟 見 長 江 天 際 流。
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Hai câu đầu: Cảnh đưa tiễn
Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu,
Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu.
(Bạn từ lầu Hạc lên đường,
Giữa mùa hoa khói Châu Dương xuôi dòng)
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
1. Hai câu đầu
* Không gian tiễn biệt
- Nơi tiễn: Lầu Hoàng Hạc - thắng cảnh thần tiên
+ Chốn thanh cao, thoát tục, tạo không khí thiêng liêng
+ Không gian lầu cao tạo điều kiện cho người đưa tiễn dõi theo bóng bạn (mô típ đăng cao vọng viễn)
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
* Không gian tiễn biệt
Nơi tiễn: Lầu Hoàng Hạc
Nơi đến: Quảng Lăng (Dương Châu) – đô thị phồn hoa bậc nhất đời Đường
Điểm nối: sông Trường Giang - huyết mạch giao thông của miền Nam Trung Quốc, mùa xuân tấp nập thuyền bè đi lại.
Lầu Hoàng Hạc
Không gian tiễn biệt
Dương Châu
Sông Trường Giang
rộng lớn, khoáng đạt, mĩ lệ
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
II. Đọc - hiểu văn bản
Hai câu đầu
* Không gian tiễn biệt: rộng lớn, khoáng đạt, mĩ lệ
* Thời gian tiễn biệt
“tháng ba mùa hoa khói”
 tiết trời mùa xuân ấm áp, cây cối đâm chồi nảy lộc.

TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
II. Đọc - hiểu văn bản
Hai câu đầu
- Không gian đẹp
- Thời gian đẹp
* Tâm điểm của cuộc chia li là con người:

- Người bạn gắn bó, thân thiết
- Tri âm, tri kỉ
 Tình bạn đẹp
“cố nhân”
…
Nàng rằng: “Nghĩa trọng nghìn non
Lâm Tri người cũ, chàng còn nhớ không”
Sâm, Thương chẳng vẹn chữ tòng,
Tại ai, há dám phụ lòng cố nhân
…
Nọ chàng Kim đó là người ngày xưa!
…
(Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
Hoàng kim vạn lạng dung dị đắc
Tri kỉ nhân gian tối nan tầm
(Ngàn vạn vàng kim còn có thể đạt được
Ở đời tìm một tri kỉ thật khó lắm thay)
- Nghệ thuật đối lập:
+ cảnh >< tình
Người đi >< Kẻ ở
 
Đi về chốn phồn hoa Ở lại chốn tiên cảnh

+ Vui >< Buồn
+ Cái có >< Cái không
Cảnh tiễn đưa đẹp, nhưng tình cảm lưu luyến, bịn rịn, vấn vương.
 Ẩn chứa nỗi buồn li biệt.
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
II. Đọc - hiểu văn bản
Hai câu đầu
Hai câu cuối: Tình người đưa tiễn
Cô phàm viễn ảnh bích không tận,
Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu
(Bóng buồm đã khuất bầu không,
Trông theo chỉ thấy dòng sông bên trời)
Cô phàm viễn ảnh bích không tận,
(Bóng buồm đã khuất bầu không,)
- Cô phàm: cánh buồm lẻ loi, cô độc
- Hành trình: cánh buồm- xa dần- mất hút
→ Sự quan sát tinh tế: Nỗi nhớ mong dài theo hành trình
- Cảnh cũng trống vắng, cô đơn như con người: chỉ có một cánh buồm cũng mất hút vào không gian, xa mãi.
 tâm trạng bịn rịn, lưu luyến
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
Cô phàm
Viễn ảnh
Bích không tận
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu
(Trông theo chỉ thấy dòng sông bên trời)
- Duy kiến (chỉ thấy duy nhất): nhìn bằng tâm
- Hai dòng sông đang chảy
+ Dòng sông TG cuồn cuồn chảy ngang trời
+ Dòng sông của nỗi nhớ bạn chảy mãi trong tâm tưởng nhà thơ
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
- Nghệ thuật: Thủ pháp đồng nhất và đối lập cao độ
*Đồng nhất
Cánh buồm tự do = con người phóng khoáng
Cánh buồm xa dần = nỗi nhớ tăng dần
*Đối lập
Con người nhỏ bé>< vũ trụ bao la
Dòng sông hữu hạn>< bầu trời vô hạn
Cảnh còn>< người khuất
 tô đậm cảm giác hụt hẫng, trống trải, cô đơn
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
III. Tổng kết
Nghệ thuật
- Hình ảnh thơ chọn lọc, ngôn ngữ thơ gợi cảm, giọng diệu thơ trầm lắng
- Tình hòa trong cảnh; kết hợp giữa yếu tố trữ tình, tự sự và miêu tả
2. Ý nghĩa văn bản
Tình bạn sâu sắc, chân thành – điều kiện không thể thiếu được trong đời sống tinh thần của con người ở mọi thời đại.
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG