Tuần 15. Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng (Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng)

Tiết 44: Đọc văn
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN
ĐI QUẢNG LĂNG
(Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng)
Lí Bạch
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
I.Tìm hiểu chung
1. Tác giả
* Lí Bạch (701 – 762), tự Thái Bạch, quê Lũng Tây.
- Là người thông minh, tài hoa, tính tình hào phóng, thích ngao du thưởng ngoạn phong cảnh.
Là nhà thơ lãng mạn, nổi tiếng đời Đường được mệnh danh là “Thi tiên”.
+ Để lại khoảng hơn 1000 bài thơ
+ Nội dung thơ phong phú
+ Phong cách thơ hào phóng, lãng mạn, bay bổng nhưng tinh tế, tự nhiên, giàu sáng tạo.
Lí Bạch
Mạnh Hạo Nhiên
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
I.Tìm hiểu chung
1. Tác giả
* Lí Bạch (701 – 762)
* Mạnh Hạo Nhiên (689-740), là nhà thơ nổi tiếng đời Đường, thuộc thế hệ đàn anh của Lí Bạch, nhưng họ là đôi bạn văn chương thân thiết.
2. Tác phẩm
- Hoàn cảnh sáng tác: Khi tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng
- Đề tài: tiễn biệt, tình bạn
- Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật
- Đọc và đối chiếu văn bản


HOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN CHI QUẢNG LĂNG

PHIÊN ÂM:




Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu,
Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu.
Cô phàm viễn ảnh bích không tận,
Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu.
DỊCH NGHĨA:
Bạn cũ giã từ lầu Hoàng Hạc, ở phía tây,
Xuôi về Dương Châu giữa tháng ba mùa hoa khói.
Bóng cánh buồm lẻ loi xa dần, mất hút vào khoảng không xanh biếc,
Chỉ thấy sông Trường Giang chảy vào cõi trời.
DỊCH THƠ:
Bạn từ lầu Hạc lên đường,
Giữa mùa hoa khói, Châu Dương xuôi dòng.
Bóng buồm đã khuất bầu không,
Trông theo chỉ thấy dòng sông bên trời.
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Hai câu đầu: Cảnh đưa tiễn
Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu,
Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu.
(Bạn từ lầu Hạc lên đường,
Giữa mùa hoa khói Châu Dương xuôi dòng)
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
1. Hai câu đầu
* Không gian tiễn biệt
- Nơi tiễn: Lầu Hoàng Hạc - thắng cảnh thần tiên
+ Chốn thanh cao, thoát tục, tạo không khí thiêng liêng
+ Không gian lầu cao tạo điều kiện cho người đưa tiễn dõi theo bóng bạn (mô típ đăng cao viễn vọng)
Quanh cảnh thành phố Vũ Hán nhìn từ lầu Hoàng Hạc
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
* Không gian tiễn biệt
Nơi tiễn: Lầu Hoàng Hạc
Nơi đến: Quảng Lăng (Dương Châu) – đô thị phồn hoa bậc nhất đời Đường
Điểm nối: sông Trường Giang - huyết mạch giao thông của miền Nam Trung Quốc, mùa xuân tấp nập thuyền bè đi lại.
Lầu Hoàng Hạc
Không gian tiễn biệt
Dương Châu
Sông Trường Giang
rộng lớn, khoáng đạt, mĩ lệ
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
II. Đọc - hiểu văn bản
Hai câu đầu
* Không gian tiễn biệt: rộng lớn, khoáng đạt, mĩ lệ
* Thời gian tiễn biệt
“tháng ba mùa hoa khói”
 tiết trời mùa xuân ấm áp, cây cối đâm chồi nảy lộc, mùa của lễ hội, tụ họp, sum vầy. Thời gian đưa tiễn càng làm nổi bật khung cảnh thần tiên, mĩ lệ của cuộc tiễn đưa.

TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
II. Đọc - hiểu văn bản
Hai câu đầu
- Không gian đẹp
- Thời gian đẹp
* Tâm điểm của cuộc chia li là con người:

- Người bạn gắn bó, thân thiết
- Tri âm, tri kỉ
 Tình bạn đẹp
“cố nhân”
- Nghệ thuật đối lập:
+ cảnh >< tình
+ Cái có >< Cái không
 Cảnh tiễn đưa hiện lên trong sự thống nhất: cảnh đẹp, thời tiết đẹp, tình bạn đẹp nhưng con người lại phải biệt li. Cảnh càng đẹp bao nhiêu thì lòng người càng buồn, càng thấm thía nỗi xa cách, chia li bấy nhiêu.
 Ẩn chứa nỗi buồn li biệt ( tả cảnh ngụ tình).
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
II. Đọc - hiểu văn bản
Hai câu đầu
Hai câu cuối: Tình người đưa tiễn
Cô phàm viễn ảnh bích không tận,
Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu
(Bóng buồm đã khuất bầu không,
Trông theo chỉ thấy dòng sông bên trời)
Cô phàm viễn ảnh bích không tận,
(Bóng buồm đã khuất bầu không,)
- Điểm nhìn: Từ trên lầu cao
- Cô phàm: cánh buồm lẻ loi, cô độc

 Hình ảnh cánh buồm nhỏ dần và mất hẳn trong khoảnh không xanh biếc là hình ảnh tả thực đồng thời cũng là một hình ảnh biểu tượng thể hiện cái nhìn lưu luyến của nhà thơ.
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu
(Trông theo chỉ thấy dòng sông bên trời)
Duy kiến: chỉ thấy duy nhất dòng sông Trường Giang chảy vào cõi trời.
+ Hình ảnh phi lí trong thực tế
+ Hợp lí trong tâm trạng
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
- Nghệ thuật: đối lập
Hữu hạn Vô hạn
cô phàm >< bích không tận
Sự hiện diện của nhà thơ >< Khoảng không vô tận
tô đậm cảm giác hụt hẫng, trống trải, cô đơn đến rợn ngợp.
Qua hai câu thơ cuối ta thấy, bên cạnh dòng sông Trường Giang chảy vào cõi trời còn có một dòng sông của nỗi nhớ bạn đang chảy mãi không thôi trong tâm hồn thi nhân.
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
III. Tổng kết
Nghệ thuật
- Hình ảnh thơ chọn lọc, ngôn ngữ thơ gợi cảm, giọng diệu thơ trầm lắng
- Tình hòa trong cảnh; kết hợp giữa yếu tố trữ tình, tự sự và miêu tả
2. Ý nghĩa văn bản
Tình bạn sâu sắc, chân thành – điều kiện không thể thiếu được trong đời sống tinh thần của con người ở mọi thời đại.
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
Bản đồ tư duy về bài thơ
IV.TRẮC NGHIỆM:
1.Cặp quan hệ nào sau đây được dựng lên khá rõ trong bài thơ thể hiện tâm tình của thi nhân ?
A.Xưa-nay B. Mộng- thực
C. Tiên –tục D. Hữu- vô
Đáp án D
2.Hai câu đầu trong bài thơ “Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng” thể hiện tâm trạng gì của tác giả:
A.Bồi hồi C. Đau buồn
B.Lưu luyến D.Thanh thản
Đáp án : B
3. Hai câu cuối trong bài thơ “Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng” thể hiện tâm trạng gì của tác giả ?
A.Cô đơn C.Tiếc nuối
B. Buồn đau D.Nhớ nhung
Đáp án:A
4. Bài thơ “Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng”thể hiện bút pháp nào của Lí Bạch ?
A.Hiện thực C. Tả thực
B.Lãng mạn D.Siêu thực
Đáp án : B