Tuần 15. Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng (Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng)

Qua sự đồng cảm với nàng Tiểu Thanh, Nguyễn Du muốn thể hiện những cảm xúc, suy tư gì về thân phận con người và hiện thực xã hội đương thời?
Kiểm tra bài cũ:
-Lý Bạch-
Hoàng Hạc lâu
tống Mạnh Hạo Nhiên
chi Quảng Lăng
1.1 Tác giả:
a. Tiểu sử:
Lí Bạch (701- 762): tự Thái Bạch.
_Là nhà thơ lãng mạn vĩ đại của Trung Quốc – Thi tiên.
_Quê Cam Túc, lớn lên ở Tứ Xuyên.
_Tính tình hào phóng, thích giao lưu bạn bè, du ngoạn phong cảnh.
_Ước mơ, hoài bão cống hiến không thành : làm quan ở viện Hàn Lâm , vì nhận ra triều đình mục nát đã thất vọng, từ quan.
1. GIỚI THIỆU:
b.Sự nghiệp sáng tác:
_Soá löôïng taùc phaåm :1000 baøi thô.
_Ñeà taøi : thieân nhieân, chieán tranh, tình baïn.
_Noäi dung: + Öôùc mô vöôn tôùi lyù töôûng cao caû, giaûi phoùng caù tính.
+ Baát bình vôùi hieän thöïc taàm thöôøng, theå hieän tình caûm phong phuù vaø maõnh lieät.
_Phong caùch :Haøo phoùng,bay boång nhöng laïi töï nhieân, tinh teá, giaûn dò.
1. GIỚI THIỆU:
a.Mạnh Hạo Nhiên: (689-740)
Là nhà thơ nổi tiếng Trung Quốc thời Đường, thuộc thế hệ đàn anh của Lý Bạch nhưng giữa họ có một tình bạn văn chương thân thiết.
1.2 Tác phẩm :
1. GIỚI THIỆU:
b.Lầu Hoàng Hạc: Một thắng cảnh nổi tiếng của Trung Quốc nằm trên mỏm Hoàng Hạc Cơ, núi Hoàng Hạc,bên sông Trường Giang, nay thuộc Vũ Hán, Hồ Bắc.
c. Hoàn cảnh sáng tác:
Tiễn Mạnh Hạo Nhiên vào năm 728
d.Đề tài:
Tiễn biệt : phổ biến trong thơ Đường và thơ Lý Bạch (105 bài). Bài thơ này được xem là tác phẩm tiêu biểu, hay nhất về đề tài này.
I. GIỚI THIỆU:
Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu.
Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu.
Cô phàm viễn ảnh bích không tận.
Duy kiến trường Giang thiên tế lưu.
Dịch thơ:
Bạn từ lầu Hạc lên đường.
Giữa mùa hoa khói, Châu Dương xuôi dòng.
Bóng buồm đã khuất bầu không .
Trông theo chỉ thấy dòng sông bên trời.
(Ngô Tuất Tố)

Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng
Không gian : lầu Hoàng Hạc, dòng sông, khoảng không xanh biếc, bầu trời  Không gian càng lúc càng mở rộng bao la , khoáng đạt.
Nhận xét về :
_Không gian.
_Thời gian.
_D?a di?m dua ti?n.
2. ĐỌC HIỂU:
a. Khung cảnh buổi tiễn đưa:
Thời gian: tháng ba của mùa xuân_mùa hội ngộ_hoa nở nhiều đẹp mờ ảo như khói hai bên bờ sông: tạo ra một không khí lãng mạn, không gian huyền ảo, thần tiên đặc trưng cho thơ Đường.
2. ĐỌC HIỂU:
2.1 Khung cảnh buổi tiễn đưa:
Địa điểm : lầu Hoàng Hạc _ vốn gắn với truyền thuyết Không khí đưa tiễn mang màu sắc thiêng liêng.
2. ĐỌC HIỂU:
a. Khung cảnh buổi tiễn đưa:
_Không gian: lầu Hoàng Hạc, dòng sông,khoảng không xanh biếc bầu trời  Không gian càng lúc càng mở rộng bao la , khoáng đạt.
_ Thời gian: tháng ba của mùa xuân,hoa nở nhiều đẹp mờ ảo như khói hai bên bờ sông:tạo ra một không khí lãng mạn không gian huyền ảo, thần tiên đặc trưng cho thơ Đường.
_Địa điểm : lầu Hoàng Hạc _ vốn gắn với truyền thuyết Không khí đưa tiễn mang màu sắc thiêng liêng.
2.1. Khung cảnh buổi tiễn đưa:
=>Một bức tranh mùa xuân mang vẻ đẹp khoáng đạt,huyền ảo của bầu trời xanh ,sông nước bao la ,hoa cỏ rực rỡ .Tất cả làm cái nền cho buổi chia li buồn nhưng đẹp rất đặc trưng cho thơ Đường.
*Tâm trạng của người đi:
_Đến Dương Châu -chốn phồn hoa đô hội.
_Cô phàm : ra đi một mình trong cô đơn.
_Bích không tận: mất hút vào khoảng không xanh biếc.
=>Cánh buồm lẻ loi đơn chiếc xa khuất trên dòng Trường Giang xanh biếc bao la bất tận gợi cảm giác xa vắng, chia lìa, hụt hẫng, cô đơn
 Người đi ra đi tuy đến một nơi phồn hoa đô hội nhưng trong lòng nặng trĩu nỗi cô đơn vì nhớ bạn.
2. ĐỌC HIỂU:
2.2 Con người trong cuộc chia li :
Em hiểu tâm trạng người ra đi như thế nào qua những hình ảnh sau:
_Cô phàm.
_Bích không tận
Mạnh Hạo Nhiên sẽ đến nơi nào,với tâm trạng này ta hiểu điều gì về ông?
*Tâm trạng của người ở lại:
_Cố nhân: tình bạn sâu nặng,thiết tha,bền chặt cùng sự ngưỡng mộ kính nể của nhà thơ đối với người bạn vong niên.
_Cô phàm: cánh buồm cô đơn gợi nỗi lẻ loi của người đi lẫn người ở lại.
_Duy kiến: giữa dòng thuyền ngược xuôi chỉ thấy cánh buồm của bạn gợi nỗi lưu luyến không rời.
_Bích không tận : không gian vô tận mở ra như nỗi long cô đơn trống vắng vô cùng khi xa bạn.
_Thiên tế lưu : nhìn mãi đến khi bóng bạn khuất ở chân trời.
2. ĐỌC HIỂU:
2.2 Con người trong cuộc chia li :
Tâm trạng người ở lại như thế nào qua những hình ảnh sau :
_Cố nhân .
_Cô phàm.
_Duy kiến.
_Thiên tế lưu.

Người ở lại đứng một mình trông theo mãi với bao nhiêu nỗi thương nhớ mênh mang, nỗi trống vắng ,đau buồn, hụt hẫng vô tận.
cuộc chia li không nước mắt, không lời từ biệt nhưng chứa đựng biết bao tình cảm của một tình bạn chân thành, lắng đọng ,tha thiết
2. ĐỌC HIỂU:
*Tâm trạng của người ở lại:




- Ngôn ngữ :được chọn lọc tinh tế nhưng giản dị, tự nhiên
-Biện pháp nghệ thuật :
+Dùng ngòi bút chấm phá : phác họa khung cảnh thiên nhiên qua vài nét vẽ : bầu trời, dòng sông cánh buồm
+ Kết hợp các biện pháp nghệ thuật : Tự sự + miêu tả + biểu cảm  tình hòa vào trong cảnh, cảnh nói lên tình.
+ Nghệ thuật đối : đối lập để từ đó nói lên nhiều điều,mở ra nhiều hướng suy nghĩ cho người đọc
2. ĐỌC HIỂU :
3. Nghệ thuật :
+ Nghệ thuật đối : đối lập để từ đó nói lên nhiều điều,mở ra nhiều hướng suy nghĩ cho người đọc tính hàm súc cao cho thơ Đường:
_Hữu hạn - vô hạn:
Cánh buồm - bầu trời sự nhỏ nhoi cô đơn
_Đi -ở :
Kẻ ở - người đi  nỗi sầu li biệt.
_Còn – mất:
Cảnh còn - người mất  nỗi trông vắng, nhớ nhung
3. Tổng kết :
*Nội dung :
Tình bạn chân thành sâu sắc.

*Nghệ thuật :
Mang đậm phong cách thơ của Lý Bạch và đặc trưng của thơ Đường.
2. Câu 2:
- Tam nguyệt  Thời gian: giữa tháng ba
- Yên hoa: mùa hoa khói  cảm xúc ngậm ngùi, lãng mạn, không gian huyền ảo đặc trưng của Thơ Đường.
Dương Châu: chốn phồn hoa đô hội nổi tiếng nhất vùng Giang Nam - nơi Mạnh Hạo Nhiên sẽ đến.
 Hai câu đầu cho thấy không gian và thời gian của buổi tiễn đưa, làm nền cho tứ thơ bay bổng ở hai câu sau.
II. ĐỌC HIỂU:




1 Câu 1:
- Cố nhân: nhấn mạnh tình bạn sâu sắc, bạn từ thời vong niên + sự ngưỡng mộ, kính nể của nhà thơ.
- Từ: từ biệt, từ giã
- Tây  gợi lên không gian: phía tây lầu Hoàng Hạc: nơi thoát tục đưa tiễn bạn trở về cuộc đời trần tục.
- Hoàng hạc lâu: gắn với truyền thuyết  Không khí đưa tiễn đặc biệt thiêng liêng.
 Giới thiệu quan hệ, tình cảm gắn bó sâu sắc giữa nhà thơ và Mạnh Hạo Nhiên trong buổi chia ly càng sâu sắc hơn.
II. ĐỌC HIỂU:




3. Câu 3:
- Cô phàm: cánh buồm lẻ loi, cô độc.
 MHN ra đi một mình trong cô đơn.
 Nỗi lòng cô đơn của nhà thơ khi xa bạn.
Viễn ảnh: xa
Bích: màu xanh biếc, gợi nỗi buồn, lưu luyến trong buổi chia ly.
Bích không tận: mất hút vào hư không xanh biếc.
nghệ thuật đối: cánh buồm hữu hạn >< dòng sông, bầu trời vô hạn
II. ĐỌC HIỂU:




3. Câu 3:
 Cánh buồm nhỏ bé đơn chiếc xa khuất dần trên dòng Trường Giang xanh biếc bao la bất tận gợi ấn tượng sâu sắc về cảm giác xa vắng, chia lìa, hụt hẫng, nỗi thương nhớ vô hạn, mênh mang của Lí Bạch đối với bạn.
II. ĐỌC HIỂU:
4. Câu 4:
Duy kiến: chỉ thấy, duy nhất
 hướng tập trung của nhà thơ.
Trường Giang thiên tế lưu:
 dòng sông Trường Giang cuồn cuộn chảy lên trời mang cả người bạn nhớ thương >< còn lại nhà thơ cô đơn trên lầu Hoàng Hạc trông theo.
 Miêu tả + trữ tình: tình hòa trong cảnh, cảnh toát lên tình.
 Tình cảm chân thành, lắng đọng, tha thiết, sâu sắc
II. ĐỌC HIỂU:





1-Nội dung:
Tình bạn chân thành, tha thiết
2- Nghệ thuật:
Nghệ thuật phong cách thơ tuyệt cú của Lí Bạch, của thơ Đường.
III. TỔNG KẾT: