Tuần 15. Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng (Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng)

THÂN CHÀO CÁC EM
HỌC SINH 10B1
KIỂM TRA BÀI CŨ
Đọc ý chính bài thơ, cho biết tựa đề, tác giả mỗi bài
Cảnh hè thôn dã sinh động. Tấm lòng yêu thiên nhiên, quan tâm đến cuộc sống nhân dân
KIỂM TRA BÀI CŨ
Đọc ý chính bài thơ, cho biết tựa đề, tác giả mỗi bài
Thái độ thanh thản trước cuộc sống thư nhàn ở thôn quê, tránh xa sự bon chen công danh phú quý
KIỂM TRA BÀI CŨ
Đọc ý chính bài thơ, cho biết tựa đề, tác giả mỗi bài
Nỗi xót thương, đồng cảm với những người tài hoa mệnh bạc trong xã hội cũ. Sự trăn trở day dứt của một tâm hồn cô đơn mong hậu thế tri âm
Cảnh hè thôn dã sinh động. Tấm lòng yêu thiên nhiên, quan tâm đến cuộc sống nhân dân
Thái độ thanh thản trước cuộc sống thư nhàn ở thôn quê, tránh xa sự bon chen công danh phú quý
Nỗi xót thương, đồng cảm với những người tài hoa mệnh bạc trong xã hội cũ. Sự trăn trở day dứt của một tâm hồn cô đơn mong hậu thế tri âm
Cảnh ngày hè- Nguyễn Trãi
Nhàn- Nguyễn Bỉnh Khiêm
Độc Tiểu Thanh ký- Nguyễn Du
Hoàng Hạc lâu
Lý Bạch
Tiết 57: Đọc văn
tống Mạnh Hạo Nhiên
chi Quảng Lăng
I. TIEÅU DAÃN
1. Tác giả
2. Đề tài bài thơ
I. TIỂU DẪN
1. Tác giả :
I. TIỂU DẪN
Lý Bạch (701-762), tự là Thái Bạch, nguyên quán ở Cam Túc, lớn lên ở Tứ Xuyên, cùng với Đỗ Phủ là một trong hai nhà thơ nổi tiếng nhất thời Đường.
Ô�ng là người tính tình phóng khoáng, giao du rộng, đi nhiều nơi.
1. Tác giả :
I. TIỂU DẪN
Ông cũng là một nhà thơ lãng mạn lớn (được gọi là Thi tiên). Ông để lại cho đời trên 1.000 bài thơ.
Thơ Lý Bạch viết về thiên nhiên, chiến tranh, tình yêu, tình bạn với tiếng nói yêu đời, lạc quan, hào phóng và nhiều sáng tạo nghệ thuật.
1. Tác giả :
Thơ viết về thiên nhiên
Tĩnh dạ tư
Sàng tiền khán nguyệt quang
Nghi thị địa thượng sương
Cử đầu vọng minh nguyệt
Đê đầu tư cố hương
Bản dịch của Tương Như: Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh Đầu giường ánh trăng rọi- Ngỡ mặt đất phủ sương- Ngẩng đầu nhìn trăng sáng- Cúi đầu nhớ cố hương
Thơ viết về thiên nhiên
Vọng Lư Sơn bộc bố
Nhật chiếu Hương Lô sinh tử yên
Dao khan bộc bố quải tiền xuyên
Phi lưu trực há tam thiên xích
Nghi thị Ngân hà lạc cửu thiên
Bản dịch của Tương Như: Xa ngắm thác núi Lư Nắng rọi Hương Lô khói tía bay- Xa trông dòng thác nước sông này- Nước bay thẳng xuống ba nghìn thước- Tưởng giải Ngân hà tuột khỏi mây
Thơ viết về chiến tranh
Tử dạ Ngô ca
Trường An nhất phiến nguyệt
Vạn hộ đảo y thanh
Thu phong xuy bất tận
Tống thị Ngọc quan tình
Hà nhật bình Hồ lỗ
Lương nhân bãi viễn chinh?
Thơ viết về chiến tranh
Khúc ca Tử dạ điệu nước Ngô
Trường An trăng một mảnh
Đập vải rộn muôn nhà
Gió thu thổi không ngớt
Ải Ngọc tình bao la
Bao giờ dẹp yên giặc
Cho chàng khỏi xông pha ?
Tương Như
I. TIỂU DẪN
Thơ Đường có nhiều bài viết về đề tài tống nhân tặng biệt.
Lý Bạch cũng có nhiều bài thơ viết về cảnh biệt ly rất đặc sắc
Bài "Hoàng Hạc lâu...." được sáng tác năm 728, lúc LB còn ở tuổi tráng niên nên dù tả cảnh ly biệt, hình ảnh thơ vẫn mang tính chất phóng khoáng, trong sáng
2.Đề tài của Bài thơ :
Thơ viết về đề tài tiễn biệt
Tống hữu nhân
Thanh sơn hoành Bắc quách
Bạch thủy nhiễu Đông thành
Thử địa nhất vi biệt
Cô bồng vạn lý chinh
Phù vân du tử ý
Lạc nhật cố nhân tình
Huy thủ tự tư khứ
Tiêu tiêu ban mã minh
Thơ viết về đề tài tiễn biệt
Tiễn bạn
Chạy dài cõi Bắc non xanh
Thành Đông nước chảy quanh thành trắng phau
Nước non này chỗ đưa nhau
Một xa muôn dặm biết đâu cánh bồng
Chia phôi khác cả mối lòng
Người như mây nổi, kẻ trông bóng tà
Vẫy tay thôi đã rời xa
Nhớ nhau tiếng ngựa nghe mà buồn teo
Tản Đà
Thơ viết về đề tài tiễn biệt
Lao Lao đình
Thiên hạ thường tâm xứ
Lao Lao tống khách đình
Xuân phong tri biệt khổ
Bất khiến liễu điều thanh
Bản dịch của Trúc Khê: Đình Lao Lao -Người đời đau khổ dường bao- Là nơi tiễn khách Lao Lao đình này- Gió xuân như cũng thấu hay- Không cho cành liễu điểm đầy xanh non
II. VAÊN BAÛN
Đọc bài thơ
2. Tìm hiểu nhan đề và các câu thơ
(theo Bố cục)
II-VĂN BẢN
1.Ýnghĩa nhan đề
Hoàng hạc lâu: lầu Hoàng Hạc
Tống: tiễn đưa
Mạnh Hạo Nhiên (689-740), một người bạn thơ, lớn hơn Lý Bạch12 tuổi, rất được Lý Bạch hâm mộ về tài năng, nhân cách ( Ngô ái Mạnh phu Tử, Phong lưu thiên hạ văn)


Hai câu thơ đầu:

Cố nhân: người xưa (Chữ cố luôn mang sắc thái biểu cảm rất đậm; Cố hương, cố quốc.)
Tây: phía tây- Từ: từ biệt, từ giã
Mạnh Hạo Nhiên từ biệt lầu Hoàng Hạc ở phía Tây, đi về Dương Châu ở phía Đông


Hai câu thơ đầu:

Yên: khói, hoa; hoa
Tam nguyệt: tháng ba (bản dịch bỏ qua từ này nên làm giảm mất không khí mùa xuân trong cuộc tiễn đưa)
Há / hạ: xuống
Dương Châu: tên một đô thị lớn thời Đường


Hai câu thơ đầu:

Không gian tiễn biệt: lầu Hoàng Hạc, một thắng tích nổi tiếng. Người được đưa tiễn: cố nhân. Thời gian tiễn biệt: ngày xuân đẹp giữa tháng ba hoa khói. Nơi bạn sẽ đến: Dương Châu, một đô hội thời thịnh Đường.


Hai câu thơ đầu:

Hai câu thơ như một bức tranh tả cảnh, nhưng lại thấm đượm tình cảm thắm thiết của nhà thơ: nỗi lưu luyến bịn rịn và sự nao nức muốn được cùng đến Dương Châu như bạn


Hai câu thơ cuối:

Cô: cô đơn- phàm: cánh buồm- viễn ảnh: bóng (buồm) xa dần- bích: màu xanh- không tận: không cùng
Bản dịch chưa dịch thoát ý nguyên tác: Cánh buồm cô lẻ, đang xa khuất dần vào không gian xanh biếc, vô tận


Hai câu thơ cuối:

Duy kiến: chỉ thấy-Trường giang: tên một con sông- thiên tế- lưu: chảy
Bản dịch thơ dịch hai chữ "Duy kiến" thành "Trông theo". Lý Bạch không dùng hai từ này nhưng ý thơ vẫn diễn tả cả quá trình trông theo bạn


Hai câu thơ cuối:

Vẫn là hai câu tả cảnh, nhưng đã hòa quyện với tình. Lưu luyến bạn, tác giả đã dõi mắt trông theo bóng thuyền bạn lẻ loi, xa dần vào chân trời. Và khi bóng thuyền đã khuất, nhà thơ chỉ còn thấy dòng Trường Giang mênh mông như nỗi trống vắng trong tâm hồn


Kết luận

Bài thơ có sự kết hợp nhuần nhuyễn các yếu tố miêu tả, tự sự và trữ tình. Hình ảnh được xây dựng với đôi nét chấm phá, với biện pháp đối lập đặc trưng của thơ Đường đã thể hiện được một cách tinh tế diễn biến cũng như độ sâu tình cảm của nhà thơ trong một lần tiễn bạn đi xa.
Kết thúc tiết học