Tuần 15. Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng (Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng)

Tiết 41 Đọc văn
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
(HOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN CHI QUẢNG LĂNG) – LÍ BẠCH
I. TÌM HIỂU CHUNG
TÁC GIẢ
* LÍ Bạch
(701 - 762)
Tự Thái Bạch
Là nhà thơ lãng mạn vĩ đại của Trung Quốc
Tính tình hào phóng, thích giao lưu bạn bè và ngao du thưởng ngoạn phong cảnh
Được mệnh danh là “Thi tiên”
Hiện còn lại trên 1000 bài thơ
? Hãy nêu những nét cơ bản về tác giả
Nội dung thơ rất phong phú: Ước mơ vươn tới lí tưởng cao cả, khát vọng giải phóng cá tính..
Phong cách thơ hào phóng, bay bổng, tự nhiên, tinh tế và giản dị
Thống nhất giữa cái cao cả và cái đẹp
* Mạnh Hạo Nhiên

? Giới thiệu về Mạnh Hạo Nhiên – Người bạn của Lí Bạch ?
(689-740).
Là nhà thơ lớn đời Đường.
Là người bạn văn chương, người bạn vong niên thân thiết của Lí Bạch.
2. Tác phẩm
? căn cứ vào bài thơ, xác định hoàn cảnh sáng tác, đề tài, thể loại của bài thơ
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
? Chia bố cục của bài thơ
Bố cục: 2 phần
+ 2 câu đầu: không gian, thời gian, khung cảnh của cuộc chia ly
+ 2 câu sau: Cảm xúc của con người trong cuộc chia ly
1. Hai câu đầu
Phiên âm:
Cố nhân tây từ Hoàng Hạc Lâu
Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu
Dịch nghĩa:
Bạn cũ giã từ lầu Hoàng Hạc, ở phía tây
Xuôi về Dương Châu giữa tháng ba, mùa hoa khói
Dịch thơ:
Bạn từ lầu Hạc lên đường
Giữa mùa hoa khói, Châu Dương xuôi dòng


Đối chiếu bản dịch nghĩa và dịch thơ

-“cố nhân”: bạn cũ.
-“từ”: từ biệt, từ giã
-“tây từ”: giã từ ở phía tây.
- “tam nguyệt”: tháng ba (mùa xuân).

Lầu Hoàng Hạc
? Cuộc chia ly diễn ra tại đâu (trong không gian nào) ?
Không gian tiễn biệt:
Lầu Hoàng Hạc thuộc thành phố Vũ Hán- tỉnh Hồ Bắc- Trung Quốc.
một thắng cảnh nổi tiếng ở Trung Quốc
- Gắn với truyền thuyết vị tiên Phí Văn Vi cưỡi hạc vàng bay lên trời cao.


? Không gian đưa tiễn đó nói lên ý nghĩa gì
→ tạo tính chất thiêng liêng cho cuộc chia li.
+ không gian lầu cao tạo điều kiện cho người tiễn dõi theo bóng người bạn đi xa.

* Điểm đến: Quảng Lăng - Dương Châu – đô thị phồn hoa vào bậc nhất đời Đường.

? Điểm đi đến của người bạn ? Từ đó nói lên điều gì ?
+ Nối lầu Hoàng Hạc với Dương Châu là sông Trường Giang - huyết mạch giao thông của miền Nam Trung Quốc, mùa xuân tấp nập thuyền bè đi lại.

→Điểm đến là nơi tấp nập, nhộn nhịp, nhấn mạnh sự cô đơn, lẻ loi của người ở lại
* Thời gian cuộc chia ly: Tháng ba – Mùa hoa khói
? Thời gian của cuộc chia ly ?
? Hai câu thơ đã vẽ lên khung cảnh chia tay như thế nào ?
Khung cảnh chia tay
Lầu
Hoàng
Hạc
Dương
Châu
Sông
Trường
Giang
Không gian
Thời gian
Tháng ba – Mùa hoa khói
Rộng lớn, khoáng đạt, mĩ lệ, Khung cảnh của hiện thực và của nghệ thuật
? Qua 2 câu thơ em hãy cảm nhận về cảm xúc, tâm trạng con người trong cuộc chia ly
2. Hai câu sau
- Phiên âm:
Cô phàm viễn ảnh bích không tận,
Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu
- Dịch nghĩa:
Bóng cánh buồm lẻ loi xa dần, mất hút vào khoảng không xanh biếc
Chỉ thấy sông Trường Giang chảy vào cõi trời
- Dịch thơ
Bóng buồm đã khuất bầu không,
Trông theo chỉ thấy dòng sông bên trời
Đối chiếu bản dịch nghĩa, dịch thơ
+ “cô phàm”: cánh buồm cô đơn.
+ “bích không tận”: khoảng không xanh biếc.
+ “duy kiến”: chỉ thấy.
+ “Trường Giang”: tên con sông lớn của Trung Quốc.

- “Cô phàm”: cánh buồm lẻ loi.
- Trông theo chỉ thấy dòng sông bên trời
? Hình ảnh được trọng tâm miêu tả trong 2 câu sau ?
Những hình ảnh đó gợi lên ý nghĩa gì ?
Ví dụ liên hệ
Anh đi đấy, anh về đâu
Cánh buồm nâu, cánh buồm nâu, cánh buồm ...
(CÁNH BUỒM NÂU - Nguyễn Bính)
III. TỔNG KẾT
? Khái quát về giá trị nội dung, nghệ thuật của bài thơ
- Nội dung: Thể hiện niềm nhớ thương, lưu luyến khi người bạn thân lên đường. Qua đó ca ngợi tình bạn gắn bó thắm thiết.
- Nghệ thuật: bút pháp tả cảnh ngụ tình, lời thơ hàm súc.
* Ghi nhớ (sgk)
IV. Luyện tập

- Điểm đến: Dương Châu – Nơi phồn hoa đô hội, nhấn mạnh sự cô đơn, lẻ loi của người ở lại
- Bóng buồm lẻ loi, nói bạn lẻ loi cũng chính là nói sự cô đơn của mình
Câu 1: Tìm “Ý tại ngôn ngoại ” qua bài thơ để thể hiện cái hay của thơ Đường
Câu 2: Anh chị hãy liên hệ và suy ngẫm về vị trí, ý nghĩa của tình bạn trong cuộc sống ngày nay
Trong cuộc sống ngày nay, tình bạn vẫn có ý nghĩa quan trọng, có vai trò động viên con người vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Bài thơ có ý nghĩa giáo dục trong mọi thời đại