Tuần 14. Nhàn
Chia sẻ bởi Đàm Khôi Nguyên |
Ngày 09/05/2019 |
83
Chia sẻ tài liệu: Tuần 14. Nhàn thuộc Ngữ văn 10
Nội dung tài liệu:
Tiết 38
NHÀN
Nguyễn Bỉnh Khiêm
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
a. Cuộc đời
- Nguyễn Bỉnh Khiêm ( 1491- 1585)
- Quê: Làng Trung Am- Xã Lí Học- Vĩnh Bảo, ngoại thành Hải Phòng
- Ông đỗ trạng nguyên năm 1535, ra làm quan cho nhà Mạc 8 năm sau đó cáo quan về ở ẩn, dựng am Bạch Vân, lấy hiệu là Bạch Vân cư sĩ.
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
a. Cuộc đời
- Là người có học vấn uyên thâm và có nhiều ảnh hưởng tới thời đại mà ông sống
Am Bạch Vân
Cổng vào đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm ở xã Lý Học – Vĩnh Bảo – Hải Phòng
Đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm
Đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm
(Lý Học – Vĩnh Bảo – Hải Phòng)
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả
b. Sự nghiệp văn học
- Ông là nhà thơ lớn của dân tộc
+ Thơ chữ Hán: Bạch Vân am thi tập
+ Thơ chữ Nôm: Bạch Vân quốc ngữ thi
- Nội dung: Mang đậm chất triết lí, giáo huấn, ngợi ca chí của kẻ sĩ, thú thanh nhàn. Đồngthời phê phán những điều xấu xa trong xã hội
I. Tìm hiểu chung
2. Bài thơ “ Nhàn”
- Là bài thơ số 73, nằm trong tập “ Bạch Vân quốc ngữ thi”
- Nhan đề do người đời sau đặt
II. Đọc hiểu văn bản
* Bố cục: 2 phần
- Phần 1: Vẻ đẹp cuộc sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm ( câu 1,2,5,6)
- Phần 2: vẻ đẹp nhân cách, trí tuệ của Nguyễn Bỉnh Khiêm ( câu 3,4,7,8)
II. Đọc hiểu văn bản
1. Vẻ đẹp cuộc sống
- Câu 1: Một mai, một cuốc, một cần câu
+ Danh từ: mai, cuốc, cần câu
+ Số từ: một
+ Ngắt nhịp thơ: 2/2/3
-> Thể hiện một tư thế chuẩn bị chu đáo, sẵn sàng cho cuộc sống hàng ngày ở phía trước.
II. Đọc- hiểu văn bản
1. Vẻ đẹp cuộc sống
- Câu 2: Thơ thẩn dầu ai vui thú nào
-> “Thơ thẩn”: Là trạng thái thảnh thơi, không bận tâm đến cuộc sống bon chen, không màng tới danh lợi ( dầu ai vui thú nào)
Thu
Đông
Hạ
Xuân
Thu ăn măng trúc, đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp cuộc sống
- Thức ăn: (măng trúc, giá đỗ) -> Quê mùa, dân dã
- Sinh hoạt: ( tắm hồ, tắm ao) -> bình dị
=> Thông qua cuộc sống sinh hoạt thể hiện sự thanh cao khi trở về với thiên nhiên,mùa nào thức ấy. Đồng thời bộc lộ rõ quan điểm sống “ nhàn” của Nguyễn Bỉnh Khiêm là hòa hợp với tự nhiên, phủ nhận danh lợi để giữ cốt cách thanh cao
II. Đọc hiểu văn bản
2. Vẻ đẹp nhân cách, trí tuệ
Câu 3,4:Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn, người đến chốn lao xao
- Nghệ thuật:
+ Đôí lập: Ta dại> < người khôn
Nơi vắng vẻ > < chốn lao xao
+ Từ láy: Vắng vẻ, lao xao
II. Đọc hiểu văn bản
2. Vẻ đẹp nhân cách, trí tuệ
- “Nơi vắng vẻ” : Là nơi tĩnh tại của thiên nhiên, thảnh thơi của tâm hồn
- “Chốn lao xao”: Là nơi đông vui, tấp nập, chốn cửa quyền, bon chen, sát phạt nhau
=> Hai câu thơ khẳng định sự lựa chọn một phương châm sống: tránh xa sự xô bồ của cuộc đời nhiều hiểm nguy để trở về với tự nhiên- trở về với nơi vắng vẻ. Đây là cách nói đùa vui, ngược nghĩa, đầy hóm hỉnh của nhà thơ
2. Vẻ đẹp nhân cách, trí tuệ
=> Hai câu thơ khẳng định sự lựa chọn một phương châm sống: tránh xa sự xô bồ của cuộc đời nhiều hiểm nguy để trở về với tự nhiên- trở về với nơi vắng vẻ. Đây là cách nói đùa vui, ngược nghĩa, đầy hóm hỉnh của nhà thơ
Dại thực chất là khôn
Khôn mà hóa dại
2. Vẻ đẹp nhân cách, trí tuệ
Câu 7,8: Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao
- Nhà thơ tìm đến với rượu không phải để say, mà là để tỉnh, để nhận ra công danh, phú quý ở đời chỉ là một giấc mơ
Tóm lại: Nhà thơ là con người có nhân cách cao cả, trí tuệ uyên thâm, coi thường danh lợi.
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
- Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật
- Ngôn ngữ: tự nhiên, giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời thường.
- Nghệ thuật: Đối lập, điệp từ, ngắt nhịp linh hoạt.
III. Tổng kết:
2. Nội dung: Bài thơ thể hiện triết lí sống “nhàn”. Qua đó cho thấy vẻ đẹp nhân cách của tác giả: Thái độ coi thường an lợi, giữ cốt cách thanh cao, sống hòa hợp với thiên nhiên nhưng vẫn canh cánh tấm lòng với dân, với nước.
* Củng cố:
Qua bài học cần nắm được những nét chính
- Những nét chính về nhà thơ
- Vẻ đẹp cuộc sống
- Vẻ đẹp nhân cách và trí tuệ của Nguyễn Bỉnh Khiêm
* Dặn dò và hướng dẫn tự học
- Về nhà học thuộc lòng bài thơ
- Nắm chắc kiến thức của bài học
- Hãy viết bài văn( Khoảng 1,5 trang) nêu cảm nhận của bản thân về vẻ đẹp cuộc sống và nhân cách của Nguyễn Bỉnh Khiêm
- Đánh giá về lối sống nhà của Nguyễn Bỉnh Khiêm
NHÀN
Nguyễn Bỉnh Khiêm
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
a. Cuộc đời
- Nguyễn Bỉnh Khiêm ( 1491- 1585)
- Quê: Làng Trung Am- Xã Lí Học- Vĩnh Bảo, ngoại thành Hải Phòng
- Ông đỗ trạng nguyên năm 1535, ra làm quan cho nhà Mạc 8 năm sau đó cáo quan về ở ẩn, dựng am Bạch Vân, lấy hiệu là Bạch Vân cư sĩ.
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
a. Cuộc đời
- Là người có học vấn uyên thâm và có nhiều ảnh hưởng tới thời đại mà ông sống
Am Bạch Vân
Cổng vào đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm ở xã Lý Học – Vĩnh Bảo – Hải Phòng
Đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm
Đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm
(Lý Học – Vĩnh Bảo – Hải Phòng)
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả
b. Sự nghiệp văn học
- Ông là nhà thơ lớn của dân tộc
+ Thơ chữ Hán: Bạch Vân am thi tập
+ Thơ chữ Nôm: Bạch Vân quốc ngữ thi
- Nội dung: Mang đậm chất triết lí, giáo huấn, ngợi ca chí của kẻ sĩ, thú thanh nhàn. Đồngthời phê phán những điều xấu xa trong xã hội
I. Tìm hiểu chung
2. Bài thơ “ Nhàn”
- Là bài thơ số 73, nằm trong tập “ Bạch Vân quốc ngữ thi”
- Nhan đề do người đời sau đặt
II. Đọc hiểu văn bản
* Bố cục: 2 phần
- Phần 1: Vẻ đẹp cuộc sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm ( câu 1,2,5,6)
- Phần 2: vẻ đẹp nhân cách, trí tuệ của Nguyễn Bỉnh Khiêm ( câu 3,4,7,8)
II. Đọc hiểu văn bản
1. Vẻ đẹp cuộc sống
- Câu 1: Một mai, một cuốc, một cần câu
+ Danh từ: mai, cuốc, cần câu
+ Số từ: một
+ Ngắt nhịp thơ: 2/2/3
-> Thể hiện một tư thế chuẩn bị chu đáo, sẵn sàng cho cuộc sống hàng ngày ở phía trước.
II. Đọc- hiểu văn bản
1. Vẻ đẹp cuộc sống
- Câu 2: Thơ thẩn dầu ai vui thú nào
-> “Thơ thẩn”: Là trạng thái thảnh thơi, không bận tâm đến cuộc sống bon chen, không màng tới danh lợi ( dầu ai vui thú nào)
Thu
Đông
Hạ
Xuân
Thu ăn măng trúc, đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp cuộc sống
- Thức ăn: (măng trúc, giá đỗ) -> Quê mùa, dân dã
- Sinh hoạt: ( tắm hồ, tắm ao) -> bình dị
=> Thông qua cuộc sống sinh hoạt thể hiện sự thanh cao khi trở về với thiên nhiên,mùa nào thức ấy. Đồng thời bộc lộ rõ quan điểm sống “ nhàn” của Nguyễn Bỉnh Khiêm là hòa hợp với tự nhiên, phủ nhận danh lợi để giữ cốt cách thanh cao
II. Đọc hiểu văn bản
2. Vẻ đẹp nhân cách, trí tuệ
Câu 3,4:Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn, người đến chốn lao xao
- Nghệ thuật:
+ Đôí lập: Ta dại> < người khôn
Nơi vắng vẻ > < chốn lao xao
+ Từ láy: Vắng vẻ, lao xao
II. Đọc hiểu văn bản
2. Vẻ đẹp nhân cách, trí tuệ
- “Nơi vắng vẻ” : Là nơi tĩnh tại của thiên nhiên, thảnh thơi của tâm hồn
- “Chốn lao xao”: Là nơi đông vui, tấp nập, chốn cửa quyền, bon chen, sát phạt nhau
=> Hai câu thơ khẳng định sự lựa chọn một phương châm sống: tránh xa sự xô bồ của cuộc đời nhiều hiểm nguy để trở về với tự nhiên- trở về với nơi vắng vẻ. Đây là cách nói đùa vui, ngược nghĩa, đầy hóm hỉnh của nhà thơ
2. Vẻ đẹp nhân cách, trí tuệ
=> Hai câu thơ khẳng định sự lựa chọn một phương châm sống: tránh xa sự xô bồ của cuộc đời nhiều hiểm nguy để trở về với tự nhiên- trở về với nơi vắng vẻ. Đây là cách nói đùa vui, ngược nghĩa, đầy hóm hỉnh của nhà thơ
Dại thực chất là khôn
Khôn mà hóa dại
2. Vẻ đẹp nhân cách, trí tuệ
Câu 7,8: Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao
- Nhà thơ tìm đến với rượu không phải để say, mà là để tỉnh, để nhận ra công danh, phú quý ở đời chỉ là một giấc mơ
Tóm lại: Nhà thơ là con người có nhân cách cao cả, trí tuệ uyên thâm, coi thường danh lợi.
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
- Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật
- Ngôn ngữ: tự nhiên, giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời thường.
- Nghệ thuật: Đối lập, điệp từ, ngắt nhịp linh hoạt.
III. Tổng kết:
2. Nội dung: Bài thơ thể hiện triết lí sống “nhàn”. Qua đó cho thấy vẻ đẹp nhân cách của tác giả: Thái độ coi thường an lợi, giữ cốt cách thanh cao, sống hòa hợp với thiên nhiên nhưng vẫn canh cánh tấm lòng với dân, với nước.
* Củng cố:
Qua bài học cần nắm được những nét chính
- Những nét chính về nhà thơ
- Vẻ đẹp cuộc sống
- Vẻ đẹp nhân cách và trí tuệ của Nguyễn Bỉnh Khiêm
* Dặn dò và hướng dẫn tự học
- Về nhà học thuộc lòng bài thơ
- Nắm chắc kiến thức của bài học
- Hãy viết bài văn( Khoảng 1,5 trang) nêu cảm nhận của bản thân về vẻ đẹp cuộc sống và nhân cách của Nguyễn Bỉnh Khiêm
- Đánh giá về lối sống nhà của Nguyễn Bỉnh Khiêm
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Đàm Khôi Nguyên
Dung lượng: |
Lượt tài: 1
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)