Tuần 14. Nhàn

Nhiệt liệt chào mừng quý thầy cô
Về dự hội thi giáo viên dạy giỏi cụm Sơn Tây – Ba Vì
~~~~~  ~~~~~
NĂM HỌC 2015 - 2016
MÔN: NGỮ VĂN
Lớp 10
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
TRƯỜNG THPT BẤT BẠT – BA VÌ
GIÁO VIÊN: LÝ THỊ HẰNG
NH�N
- Nguy?n B?nh Khiờm-
Tiết 40- Đọc văn:
NHÀN
- Nguyễn Bỉnh Khiêm-
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả:
1.1- Cuộc đời:
- Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491- 1585) quê: Vĩnh Bảo, Hải Phòng
- Năm 1535 ông đỗ trạng nguyên -> ra làm quan dưới triều Mạc
- Ông dâng sớ xin chém đầu 18 lộng thần nhưng vua không chấp nhận-> cáo quan về dạy học, dựng am Bạch Vân lấy hiệu là Bạch Vân cư sĩ
- Là người có học vấn uyên thâm
1.2. Sự nghiệp:

- Các tác phẩm: + Bạch Vân quốc ngữ thi (> 170 bài)
+ Bạch Vân am thi tập (khoảng 700 bài)
Nội dung: Mang đậm chất triết lí, giáo huấn, ngợi ca chí của kẻ sĩ, thú thanh nhàn, phê phán những điều xấu trong xã hội.
2. Tác phẩm:
- Xuất xứ: Trích trong Bạch Vân quốc ngữ thi -> là bài thơ nôm số 73, tên “ Nhàn” do người đời sau đặt
- Bố cục: chia 4 phần: Đề- thực- luận- kết
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
Tiết 40- Đọc văn
NHÀN
- Nguyễn Bỉnh Khiêm -
NH�N
- Nguy?n B?nh Khiờm-
M?t mai, m?t cu?c, m?t c?n cõu
Tho th?n d?u ai vui thỳ n�o
Ta d?i ta tỡm noi v?ng v?
Ngu?i khụn ngu?i d?n ch?n lao xao
Thu an mang trỳc, dụng an giỏ
Xuõn t?m h? sen, h? t?m ao
Ru?u d?n c?i cõy ta s? u?ng
Nhỡn xem phỳ quý t?a chiờm bao.

II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN
1. Hai câu đề:
“Một mai, một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào”

Nhàn là trở về với cuộc sống lao động thuần hậu, chất phác, vui với thú điền viên.
2. Hai câu thực:
“Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn người đến chốn lao xao”

Nhàn là trở về với thiên nhiên, thoát khỏi vòng danh lợi, tìm sự thảnh thơi trong tâm hồn

3. Hai câu luận:
“Thu ăn măng trúc, đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao”

Nhàn là sống thuận theo tự nhiên, hòa hợp với thiên nhiên.

4. Hai câu kết:
“Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao”

Nhàn là xa lánh danh lợi, đó là cái nhìn của một bậc đại nhân, đại trí.

III. TỔNG KẾT

Nội dung:
* Thể hiện quan niệm sống nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm là hòa hợp với tự nhiên, giữ cốt cách thanh cao, vượt lên trên danh lợi
2. Nghệ thuật:
* Bài thơ có cách nói ẩn ý, thâm trầm và sâu sắc, kết hợp giữa chất trữ tình và chất triết lí, ngôn ngữ giản dị, tự nhiên, giọng thơ nhẹ nhàng hóm hỉnh
1- Chữ “nhàn” trong bài thơ được hiểu như thế nào?
Xa lánh nơi quyền quý để giữ cốt cách thanh cao
Không vất vả, cực nhọc, không quan tâm tới xã hội, chỉ lo cho cuộc sống nhàn tản của bản thân
Hòa hợp với tự nhiên
Cả A và C đều đúng
2- Đặc sắc về ngôn ngữ biểu đạt của bài thơ là:
Cô đọng, hàm súc
Cầu kỳ, trau chuốt
Tự nhiên , mộc mạc mà ý vị thâm trầm sâu sắc
Chân thực gắn với ca dao
* Câu hỏi thảo luận
CỦNG CỐ
DẶN DÒ
- Theo em, cách sống và quan niệm sống nhàn
của Nguyễn Bỉnh Khiêm có phù hợp với cuộc sống ngày nay không?
- Ôn bài cũ, chuẩn bị bài mới.
~~~~~  ~~~~~
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
TRƯỜNG THPT BẤT BẠT – BA VÌ
KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ GIÁO, CÁC EM HỌC SINH
MẠNH KHỎE - HẠNH PHÚC