Tuần 14. Nhàn

Chào mừng các thầy cô đến dự giờ thăm lớp
Câu hỏi kiểm tra bài cũ:
Chọn đáp án đúng cho các câu hỏi sau
Câu 1: Nội dung chính của bài thơ cảnh ngày hè-Nguyễn Trãi là gì?
A. Miêu tả bức tranh mùa hè đặc sắc,tràn đầy sức sống
B. Thể hiện tâm trạng vui vẻ, phấn chấn của thi nhân
C. Thể hiện lòng yêu thiên nhiên, cuộc sống và con nguười của tác giả.
Câu 2: Hai câu thơ cuối thể hiện vẻ đẹp tâm hồn yêu nuước thuương dân của Nguyễn Trãi.
A. Đúng
B.Sai
Tiết 40. Đọc văn
Nhàn (Nguyễn Bỉnh Khiêm)


-Cuộc đời:1491-1585
+Học giỏi,đỗ trạng nguyên,làm quan dưuới triều Mạc

+ Dâng sớ xin chém 18 tên lộng thần, không đưuợc,cáo quan về quê, lấy hiệu Bạch Vân Cuư sĩ.

+Ông dựng am Bạch Vân, lập quán Trung Tân, mở truường dạy học.
I.Tìm hiểu chung
1.Tác giả:

+ phần lớn là thơ
+Hầu hết thơ viết về thú thanh nhàn
2.Tác phẩm
a.Đọc-giải nghĩa từ :
+Nhàn:ít, không có việc gì phải làm, phải lo nghĩ
+Chốn lao xao:nơi ồn ào, bon chen danh lợi
+Dại: chuưa đủ trí khôn, chưua có khả năng suy xét, phán đoán.
+Khôn: thông minh, khéo, tinh, biết tránh cái dở,cái có hại.
b.Xuất xứ -thể thơ
- Xuất xứ: Trích Bạch Vân quốc ngữ thi-bài 73
-Sáng tác:
-ThÓ th¬:
+Th¬ N«m, thÊt ng«n b¸t có §ư­êng luËt
+Ng«n ng÷ gi¶n dÞ, tù nhiªn, c« ®äng
c.Bè côc:
+4 phÇn: §Ò, thùc, luËn, kÕt
*§äc hiÓu theo 2 c¸ch:
-KÕt cÊu
-Nh÷ng vÊn ®Ò to¸t lªn tõ t¸c phÈm:
+VÎ ®Ñp cuéc sèng(C1-2;C5-6)
+VÎ ®Ñp nh©n c¸ch, trÝ tuÖ(C3-4;C7-8)
II.§äc hiÓu néi dung vµ nghÖ thuËt
1.Hai c©u ®Ò:
Mét mai,mét cuèc,mét cÇn c©u,
Th¬ thÈn dÇu ai vui thó nµo.
-C©u më ®Çu:
+LiÖt kª 3 danh tõ mai,cuèc, cÇn c©u kÕt hîp 3 sè tõ mét cho thÊy dông cô cña c«ng viÖc lao ®éng ®· s½n sµng, chu ®¸o.
+NhÞp th¬:2/2/3- khoan thai, nhµn t¶n, ch¾c khoÎ.
-C©u2:
+Tõ l¸y th¬ thÈn diÔn t¶ tr¹ng th¸i th¶nh th¬i, kh«ng lo toan m­ưu tÝnh sù ®êi.
+DÇu ai vui thó nµo:kiªn ®Þnh lèi sèng ®· chän .
~Hoàn cảnh sống đơn sơ, thuần hậu .
~Tâm trạng ung dung, tự tại, thanh thản
2.Hai câu thực
Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ,
Người khôn, người đến chốn lao xao.
-Nghệ thuật:
+Đối:Ta/nguười; dại/khôn; nơi vắng vẻ/chốn lao xao
?Đối lập hai loại ngưuời, hai cách sống trong xã hội
+Nhịp thơ: 2/5, giọng điệu tự tin, pha chút mai mỉa.
+Từ láy:lao xao-tưuợng thanh, vắng vẻ-tưuợng hình, mang ý nghĩa tưuợng truưng.
-Nơi vắng vẻ:ít người qua lại, không cầu cạnh, nơi tĩnh tại của thiên nhiên, thảnh thơi của tâm hồn.
-Chèn lao xao: n¬i ån µo ®« héi,bon chen danh lîi, c¬ m­u hiÓm ®éc.
~T¸c gi¶ chän n¬i th­ th¸i cña t©m hån, xa l¸nh chèn quan tr­êng thñ ®o¹n, hiÓm ¸c.
§©y lµ c¸ch nãi ng­îc hãm hØnh, trÝ tuÖ: d¹i thùc chÊt lµ kh«n, kh«n mµ ho¸ d¹i.

*T¸c gi¶ kh¼ng ®Þnh lèi sèng hoµ hîp víi tù nhiªn, kh­íc tõ danh lîi,®Ó t©m hån an nhiªn, kho¸ng ®¹t
§ã lµ lèi sèng nhµn- sèng tho¶i m¸i, kh«ng trãi buéc vÒ thÓ x¸c còng nh­ t©m hån.

3.Hai c©u luËn
Thu ¨n m¨ng tróc, ®«ng ¨n gi¸,
Xu©n t¾m hå sen, h¹ t¾m ao.
-NghÖ thuËt:
+ §èi chØnh tÒ: thu/xu©n, m¨ng tróc/gi¸,….næi bËt niÒm thÝch thó cña con ng­êi trong cuéc sèng thanh nhµn
+ Ng¾t nhÞp:1/3/1/2
+ C¸c ch÷ xu©n,h¹, thu, ®«ng ng¾t thµnh mét nhÞp, kÕt hîp víi ®iÖp tõ ¨n diÔn t¶ nhÞp sinh ho¹t hµi hoµ gi÷a con ngư­êi víi tù nhiªn .
-Cuéc sèng quª mïa, ®¹m b¹c mµ thanh cao, mïa nµo thøc Êy, ch¼ng nhäc lßng t×m kiÕm.
*Nhµ th¬ t×m thÊy c¸i thó cña t©m hån m×nh gi÷a thiªn nhiªn 4 mïa, gi÷a sinh ho¹t ®êi th­êng ®¬n s¬ mµ thanh quÝ.
4. Hai c©u kÕt
Rư­îu, ®Õn céi c©y, ta sÏ uèng ,
Nh×n xem phó quÝ tùa chiªm bao.
-VËn dông s¸ng t¹o ®iÓn cè:
+MÊt ®i tÝnh chÊt bi quan
+Næi lªn ý nghÜa coi th­ưêngvinh hoa phó quÝ
-Ng¾t nhÞp:1/3/3;4/3
diÔn t¶ h×nh ¶nh mét con ng­ưêi ung dung th­ưëng rư­îu như­ng rÊt tØnh t¸o.
-Nh×n xem:
+ Mét thÕ ®øng cao h¬n,ë bªn ngoµi danh lîi.
+Nh¾c nhë ng­ưêi ®êi: phó quÝ chØ lµ giÊc m¬ dư­íi gèc hoÌ mµ th«i.
*NguyÔn BØnh Khiªm kh¼ng ®Þnh mét lÇn n÷a: lèi sèng thanh cao, hoµ hîp víi tù nhiªn, kh«ng ch¹y theo danh lîi.
§ã lµ ch©n dung mét cuéc sèng ®Ñp, mét nh©n c¸ch cao khiÕt, ®¸ng ngîi ca.
III.Tæng kÕt.
-Néi dung:
+§Ò cao lèi sèng nhµn, sèng tù nhiªn,xa l¸nh lîi danh, gi÷ khÝ tiÕt s¹ch trong
+Nhµn lµ mét triÕt lÝ sèng
-NghÖ thuËt:
+Ng«n ng÷ gi¶n dÞ tù nhiªn mµ s©u s¾c,trÝ tuÖ
+KÕt cÊu nhÞp ®iÖu lu«n biÕn ®æi, phï hîp víi môc ®Ých diÔn t¶.
Câu hỏi củng cố.
Chọn đáp án đúng cho các câu hỏi sau.
Câu1:Chữ nhàn trong bài thơ được hiểu như thế nào?
A. Không làm gì vất vả, khó nhọc
B. Không lo lắng, suy nghĩ nhiều.
C. Sống yên ổn, không quan tâm đến ai.
D. Sống thuận theo tự nhiên, không màng công danh.
Câu2: đặc sắc nghệ thuật về ngôn ngữ biểu đạt của bài thơ là ?
A. Cô đọng, hàm xúc
B. Cầu kì, trau truốt
C. Tự nhiên, mộc mạc, ý vị
D. Chân thực, gần với ca dao.
Bµi tËp vÒ nhµ.
C¶m nhËn ch©n dung NguyÔn BØnh Khiªm qua bµi th¬ Nhµn
Kính chúc sức khoẻ các thầy cô giáo cùng toàn thể các em