Tuần 14. Nhàn

Đọc văn: Tiết 41 - Khối lớp 10
Nhàn
Nguyễn Bỉnh Khiêm
Giáo viên : Nguyễn Thị Thanh
Trường THPT Ngô Quyền
Kiểm tra bài cũ
C©u 1 : Chän ®¸p ¸n ®óng nhÊt:
Bót ph¸p nghÖ thuËt trong bµi th¬ “ C¶nh ngµy hÌ “ lµ:
A. ¢m h­ëng bµi th¬ vui t­¬i mµ s©u l¾ng.
B. Bót ph¸p miªu t¶ sèng ®éng, tµi hoa.
C. KÕt hîp c¸i trang träng cña tõ ng÷ H¸n ViÖt víi nÐt méc m¹c b×nh dÞ cña tõ ng÷ d©n téc t¹o ra vÎ ®Ñp riªng cña th¬ N«m NguyÔn Tr·i.
D. C¶ ba ®¸p ¸n trªn.
Câu 2 : Đáp án nào không phù hợp với nôi dung bài thơ " Cảnh ngày hè" :
A. Tình yêu, mối giao cảm với thiên nhiên, vạn vật và cuộc sống.
B. ước vọng và lí tưởng đẹp đẽ, tấm lòng suốt đời lo cho dân, cho nước.
C. Bộc lộ niềm vui vì được hưởng thụ cuộc sống cho riêng mình.
D. Đời sống thái bình của muôn dân là cái gốc làm nên những vần thơ sâu xa, sáng ngời tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi.
I. Tìm hiểu chung :
1. Tác giả :
I. Tìm hiểu chung :
1. Tác giả :
I. Tìm hiểu chung :
1. Tác giả :
I. Tìm hiểu chung :
1. Tác giả :
( 1491- 1585 )
- Thêi ®¹i :
- Quª h­¬ng :
- Cuéc ®êi :




- S¸ng t¸c :
2. Tác phẩm :
- Là bài thơ Nôm số 73 rút trong tập " Bạch Vân quốc ngữ thi"
Thế kỉ 16
Làng Trung Am - xã Lý Học - Vĩnh Bảo - Hải Phòng
+ 45 tuổi đỗ Trạng nguyên, làm quan dưới triều Mạc 8 năm,ông dâng sớ xin chém 18 kẻ lộng thần, không được chấp nhận, cáo quan về ở ẩn.
+ Lập am Bạch Vân, lập quán Trung Tân dạy học.
+ ở ẩn nhưng vẫn tham gia việc triều chính, được phong tước Trình Quốc công
Tập thơ chữ Hán : Bạch Vân am thi tập.
Tập thơ chữ Nôm : Bạch Vân quốc ngữ thi.
II. Đọc hiểu văn bản :
Nhàn

Nguyễn Bỉnh Khiêm
Một mai (1) , một cuốc, một cần câu,
Thơ thẩn (2) dầu ai (3) vui thú nào.
Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ,
Người khôn, người đến chốn lao xao (4).
Thu ăn măng trúc, đông ăn giá (5),
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao.
Rượu, đến cội cây (6) , ta sẽ uống,
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao .
II. Đọc hiểu văn bản :
1. Hai c©u ®Ò :
- C¶m nhËn : h×nh ¶nh nh©n vËt tr÷ t×nh
+ §iÖp tõ : “ Mét”
+ Tõ l¸y “ th¬ thÈn” :
+ NhÞp th¬ : 2 / 2 / 3
=> ung dung, tù t¹i, th¶nh th¬i
- Cuéc sèng : thuÇn ph¸c, thanh th¶n, t×m thÊy niÒm vui vµ g¾n bã víi th«n quª.
2. Hai c©u thùc :
- PhÐp ®èi : d¹i > < kh«n
N¬i v¾ng vÎ > < chèn lao xao
Nơi tĩnh tại, thoải mái, thảnh thơi.
Náo động, giành giật, bon chen.
=> Cách nói ngược thâm trầm, ý vị pha chút mỉa mai.
Quan niệm sống của tác giả
II. Đọc hiểu văn bản :
3. Hai c©u luËn :
- Thiªn nhiªn : 4 mïa – g¾n víi cuéc sèng cña con ng­êi.
+ Thu : ¨n m¨ng tróc
+ §«ng : ¨n gi¸
+ Xu©n : t¾m hå sen
+ H¹ : t¾m ao
=> Cuộc sống đạm bạc , thanh cao , ung dung , tự tại
món ăn dân dã, đạm bạc, mùa nào thức ấy
sinh hoạt hoà hợp , gần gũi với thiên nhiên
4. Hai c©u kÕt :
- §iÓn tÝch : phó quý chØ lµ mét giÊc m¬.
- TriÕt lÝ : coi th­êng lèi sèng vinh hoa, kh¼ng ®Þnh lèi sèng nhµn.
=>
=>
II. Đọc hiểu văn bản :
Câu hỏi : Quan niệm sống " nhàn" của Nguyễn Bỉnh Khiêm là gì ?
A. Không làm gì vất vả, cực nhọc.
B. Không lo lắng, suy nghĩ nhiều.
C. Sống thuận theo tự nhiên, không màng danh lợi.
D. Sống yên ổn, không quan tâm đến ai..
Nguyễn Bỉnh Khiêm từ bỏ chốn quan trường, tìm đến thú nhàn, ông có nhàn thực sự hay không ?
III. Tổng kết :
1. NghÖ thuËt :
C©u hái : §Æc s¾c vÒ ng«n ng÷ biÓu ®¹t cña bµi th¬ :
A. ­íc lÖ, t­îng tr­ng. B. Trau chuèt, cÇu k×.
C. Tù nhiªn, gi¶n dÞ. D. C« ®äng, hµm sóc.
C©u hái : ý nµo sau ®©y thÓ hiÖn sù s¸ng t¹o cña NguyÔn BØnh Khiªm khi s¸ng t¸c bµi th¬ :
A. Sö dông ch÷ H¸n.
B. Sö dông thi liÖu, ®iÓn tÝch Trung Hoa.
C. S¸ng t¸c b»ng thÓ th¬ §­êng luËt.
D. S¸ng t¸c b»ng thÓ th¬ N«m §­êng luËt.
III. Tổng kết :
2. Néi dung :
- Cuéc sèng thanh cao, hoµ hîp víi tù nhiªn.
- VÎ ®Ñp nh©n c¸ch.
1. NghÖ thuËt :
IV. Hướng dẫn về nhà :
- Nªu c¶m nhËn chung cña em vÒ cuéc sèng , nh©n c¸ch cña NguyÔn BØnh Khiªm qua bµi th¬ “ Nhµn”.
- T×m hiÓu vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Du vµ so¹n bµi “ §éc TiÓu Thanh kÝ”.
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo và các em học sinh