Tuần 14. Nhàn

NHÀN
NGUYỄN BỈNH KHIÊM

Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491-1585)
- Hiệu là Bạch Vân cư sĩ.
- Quê: Xã Lý Học - Vĩnh Bảo - ngoại thành Hải Phòng.
- Đỗ trạng nguyên năm 1535.
- Làm quan dưới Triều Mạc.
- Tính tình thẳng thắn, cương trực.

- Sự nghiệp văn chương
+ Chữ Hán "Bạch Vân Am Thi Tập" (700 bài).
+ Chữ Nôm "Bạch Vân Quốc Ngữ Thi" (170 bài).
+ Nội dung: Đậm chất triết lý, giáo huấn, ngợi ca chí của kẽ sĩ, thú thanh nhàn, phê phán những điều xấu xa trong xã hội.
"Ao cạn vớt bèo cấy muống
Đìa thanh phát cỏ ương sen"
(Thuật Hứng - Nguyễn Trãi)
Rủ nhau ra tắm hồ sen
Nước trong bóng mát hương chen cạnh mình
Cớ chi vườn ngọc ao quỳnh
Thôn quê vẫn thú hữu tình xưa nay
(ca dao)
"Khôn mà hiểm độc là khôn dại
Dại vốn hiền lành ấy dại khôn"
(Thơ Nôm - Bài 94)
Ba gian am quán, lòng hằng mến
Đòi chốn sơn hà, mặt đã quen
Thanh vắng thú quê giàu mấy nả
Dữ lành miệng thế mặc chê khen
Đạo nọ nghĩa này trăm tiếng bướm
Nghe thôi thinh thỉnh lại đồng tiền.
(Thơ Nôm Bài 5)
"Trăng thanh gió mát là tương thức
Nước biếc non xanh ấy cố tri."
"Hoa trúc tay tự giồng
Gậy, dép bén mùi hoa
Chén, cốc ánh sắc hồng
Rửa nghiên cá nuốt mực
Pha trà, chim lánh khói"
(Ngụ hứng ở quán trung tâm)