Tuần 14. Nhàn

NHÀN
Trình bày: Tổ 3
Nguyễn Bỉnh Khiêm
Nguyễn Bỉnh Khiêm
(1491 -1585)
Quê ở làng Trung Am, nay thuộc xã Lí Học, huyện Vĩnh Bảo, ngoại thành Hải Phòng
Đỗ Trạng nguyên (1535) làm quan dưới triều Mạc
Sự nghiệp văn chương
Là nhà thơ lớn của dân tộc
Tập thơ chữ Hán:
Bạch Vân am thi tập
Tập thơ chữ Nôm:
Bạch Vân quốc ngữ thi
Tác phẩm
Xuất xứ: Bạch Vân quốc ngữ thi
Thể loại: Thất ngôn bát cú Đường luật
Bố cục: đề - thực
luận - kết
Nhàn
Một mai một cuốc một cần câu
Thơ thẩn dù ai vui thú nào
Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn người đến chốn lao xao
Thu ăn măng trúc đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao
Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quí tựa chiêm bao
Quan niệm về lối sống nhàn
Nhàn : đề tài quen thuộc trong thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm.
 Ý nghĩa :
+ Sống hòa hợp với thiên nhiên.
+ Giữ cốt cách thanh cao.
+ Coi thường danh lợi.
a/ Hai câu đề:
Một mai một cuốc một cần câu
một
Một
một
Điệp từ: “Một” Tinh thần thảnh thơi, ung dung
 Liệt kê dụng cụSự giản dị
Vẻ đẹp của lối sống nhàn
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào
 Từ láy: Thơ thẩnSự khoan thai, tự tại
 Thích lao động, cuộc sống điền viên nơi thôn dã >< thích
danh lợi, cuộc sống bon
chen chốn đô thành
Vẻ đẹp của lối sống nhàn
Vẻ đẹp của lối sống nhàn
b/ Hai câu thực:
Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn người đến chốn lao xao
Ta đi tìm sự tĩnh tại của thiên nhiên, sự thanh thản của tâm hồn.
Phép đối:
Ta dại >< Người khôn
 Vắng vẻ >< Lao xao
Vẻ đẹp của lối sống nhàn
b/ Hai câu thực:
Người tìm đến chốn cửa quyền sang trọng nhiều bon chen danh lợi
 Khẳng định mạnh mẽ hơn sự lựa chọn,phương châm sống đúng đắn
Vẻ đẹp của lối sống nhàn
b/ Hai câu thực:
Cách nói đùa vui, ngược nghĩa:
Nhận dại về mình, nhường khôn cho người; xa lánh danh lợi, sống hòa nhâp với thiên nhiên.
Vẻ đẹp của lối sống nhàn
c/ Hai câu luận:
Thu ăn măng trúc đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao
Bức tranh tứ bình: Thu, đông, xuân,hạ → cảnh sinh hoạt có đầy đủ hương vị, màu sắc.
Vẻ đẹp của lối sống nhàn
c/ Hai câu luận:
Điệp từ : ăn, tắm, nhịp 4/3
Cuộc sống nhàn đạm bạc, thanh cao, sinh hoạt giản dị, mùa nào thức ấy có sẵn trong tự nhiên và tự mình làm ra.
Vẻ đẹp của lối sống nhàn
c/ Hai câu luận:
Thu ăn măng trúc đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao
Sống hòa hợp với thiên nhiên, sinh hoạt như bao người dân quê khác.
Vẻ đẹp của lối sống nhàn
d/ Hai câu kết:
Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Điển tích: cội cây
Động thái “uống rượu”
 Nhận thức say để mà tỉnh , để nhận ra lẽ sống
Vẻ đẹp của lối sống nhàn
d/ Hai câu kết:
Nhìn xem phú quí tựa chiêm bao
Điển tích: phú quý
 Nhấn mạnh rõ quyết tâm, bản lĩnh: Xem đời là giấc mộng, phú quý tựa chiêm bao.
Vẻ đẹp của lối sống nhàn
d/ Hai câu kết:
Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quí tựa chiêm bao
 Xem công danh, quyền quí, của cải chỉ là giấc chiêm bao - một nhân cách cao cả, một trí tuệ uyên thâm
Thanks for listening!