Tuần 14. Nhàn

NHÀN
NGUYỄN BỈNH KHIÊM
Tượng Nguyễn Bỉnh Khiêm tại xã Lí Học, Vĩnh Bảo, Hải Phòng
NHÀN
Nguyễn Bỉnh Khiêm
I. GIỚI THIỆU CHUNG
1. Tác giả
2. Văn bản
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc, giải nghĩa từ khó
2. Đọc hiểu chi tiết
III. TỔNG KẾT
I/ GI?I THI?U CHUNG
1/ Tác giả: (SGK)
Sống gần trọn vẹn thế kỉ XVI – một thế kỉ đầy biến động của chế độ phong kiến Việt Nam: Lê – Mạc xưng hùng, Trịnh – Nguyễn phân tranh.
Là người có uy tín và ảnh hưởng lớn với thời đại, đồng thời là một nhân vật có nhiều huyền thoại.
Là nhà thơ lớn của dân tộc.
Nét đặc sắc của thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm: đậm chất triết lí, giáo huấn, ngợi ca chí của kẻ sĩ, thú thanh nhàn, đồng thời phê phán những điều xấu xa trong xã hội.
2/ Van b?n
a/ Xuất xứ:
Bài thơ Nôm trích trong "Bạch Vân quốc ngữ thi tâp"
b/ Thể loại:
thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät
I/ GI?I THI?U CHUNG
1/ Tác giả: (SGK)















II. ĐỌC - HIỂU VAN B?N.
Một mai, một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dù ai vui thú nào
Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn tìm đến chốn lao xao
Thu ăn măng trúc, đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao
Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao.















HOẠT ĐỘNG NHÓM
NHÓM 1:
Hai câu đề
Phát hiện và phân tích những tín hiệu nghệ thuật
NHÓM 2:
Hai câu thực
NHÓM 3:
Hai câu luận
NHÓM 4:
Hai câu kết
Moät mai, moät cuoác, moät caàn caâu
Thô thaån daàu ai vui thuù naøo















Hai câu đề
Moät mai/ moät cuoác/ moät caàn caâu,
Thô thaån/ daàu ai/ vui thuù naøo.
Lieät keâ 3 danh töø: mai, cuoác, caàn caâu, keát hôïp vôùi ñieäp soá từ: moät
Nhịp thơ: 2/2/3
Töø laùy: thô thaån + từ ngữ mang tính khẳng định: dầu ai
Gợi tả cuộc sống thuần hậu, chất phác của một lão “nông tri điền”.

Thể hiện trạng thái ung dung, tự tại, thảnh thơi.

Bộc lộ thái độ lựa chọn dứt khoát.















Hai câu thực
Ta daïi, ta tìm nôi vaéng veû,
Ngöôøi khoân, ngöôøi tìm choán lao xao.
- Ngheä thuaät ñoái: ta daïi/ ngöôøi khoân
vaéng veû/ lao xao
Hình ảnh ước lệ, tượng trưng: nơi vắng vẻ
chốn lao xao
- Cách nói tự trào, hóm hỉnh; cách nói ngược
 Khẳng định thái độ sống, quan ñieåm soáng: laùnh xa choán bon chen, danh lôïi.















Hai câu luận
Thu ăn maêng truùc, ñoâng aên giaù,
Xuaân taém hoà sen, haï taém ao.
- Nghệ thuật đối: Thu: măng trúc; đông: giá
xuaân: taém hoà sen, haï: taém ao
- Hình ảnh giản dị
Mạch thơ trôi chảy, nhẹ nhàng
Gợi tả cuoäc soáng vaø sinh hoạt đạm bạc mà thanh cao, hoøa hôïp tuyeät ñoái vôùi thieân nhieân.
Thể hiện nhân cách cao đẹp của một bậc danh nho
















Hai câu kết
Röôïu, ñeán coäi caây, ta seõ uoáng,
Nhìn xem phuù quyù töïa chieâm bao.
Sử dụng điển tích
Nghệ thuật bồi thấn
Nghệ thuật đảo ngữ
Nhịp thơ: 1/3/3; 2/5
Khẳng định, nhấn mạnh: phú quý chỉ là phù du
Khẳng định thái độ sống dứt khoát đoạn tuyệt với công danh phú quý.















Làm người có dại mới nên khôn
Chớ dại ngây si chớ có khôn
Khôn được ích mình, đừng rẻ dại
Dại thì giữ phận, chớ tranh khôn
Khôn mà hiểm độc là khôn dại
Dại vốn hiền lành ấy dại khôn
Chớ cậy rằng khôn khinh kẻ dại
Gặp thời, dại cũng hoá nên khôn. (Thơ Nôm - bài 94)















III. TỔNG KẾT
1. Nghệ thuật
- Ngôn ngữ giản dị, tự nhiên mà sâu sắc
- Kết hợp nhip điệu linh ho?t, phù hợp với mục đích diễn tả
- S? d?ng di?n tích
- Ngh? thu?t d?i l?p
2. Nội dung
Nhàn sống hoà hợp với tự nhiên
ph? nh?n danh l?i
giữ cốt cách thanh cao
Nhàn V? d?p cu?c s?ng
V? d?p nh�n c�ch
V? d?p trí tu?