Tuần 14. Đọc Tiểu Thanh kí (Độc Tiểu Thanh kí)

Chào mừng các thầy cô giáo và
các em học sinh về tham dự tiết học!
Giáo viên : Ngô Thị Oanh
Tiết 41
Đọc Tiểu Thanh kí
(Độc Tiểu Thanh kí)
Nguyễn Du
I. Tìm hiểu chung
1.Tác giả Nguyễn Du
I. Tìm hiểu chung
1.Tác giả Nguyễn Du
2. Tác phẩm
- Đề tài:
Viết về người phụ nữ tài sắc, bất hạnh với niềm xót thương sâu sắc nhất. Đó là một phương diện quan trọng của cảm hứng nhân đạo trong sáng tác của Nguyễn Du.
- Nhan đề:
- Tiểu Thanh:
Là cô gái tài sắc nhưng bạc mệnh.
Đọc tập thơ của nàng Tiểu Thanh
Đọc tập truyện viết về nàng Tiểu Thanh
- Thể loại, bố cục:
+ Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật
+ Bố cục 4 phần: Đề, Thực, Luận, Kết
II. Đọc – tìm hiểu văn bản
I. Tìm hiểu chung
1. Phần đề ( câu 1,2)
Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư
Độc điếu song tiền nhất chỉ thư.
(Tây Hồ cảnh đẹp hoá gò hoang
Thổn thức bên song mảnh giấy tàn.)
Câu 1:
Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư
- Nội dung: biểu đạt sự thay đổi của cảnh vật ( vườn hoa Tây Hồ đã trở thành bãi hoang rồi).
- Nghệ thuật: đối lập, tương phản
Quá khứ > < Hiện tại
Mất > < Còn
Vườn hoa > < Gò hoang
Vẻ đẹp huy hoàng > < Sự hoang vu cô quạnh
Tác dụng: Nhấn mạnh sự đổi thay lớn lao của cảnh vật, quá khứ càng rực rỡ, huy hoàng bao nhiêu thì thực tại càng tiêu điều, trơ trọi, hoang tàn bấy nhiêu.
Câu 1:
Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư
Từ “tẫn”: có nghĩa thay đổi hết, biến đổi hết, không vương lại một dấu vết nào.
Nhấn mạnh sự biến đổi triệt để, gợi cảm giác về sự tàn phá ghê gớm, nghiệt ngã, phũ phàng.
- Nguyễn Du khái quát qui luật
Về lẽ đời dâu bể, tang thương
Cái Đẹp bị vùi dập, tàn phai
- Cảm xúc của tác giả: lời thơ là tiếng than đầy đau đớn, xót xa.
1. Phần đề ( câu 1,2)
Độc điếu song tiền nhất chỉ thư.
(Chỉ viếng nàng qua một tập sách đọc trước cửa sổ)
Câu 2:
- Nội dung: Nguyễn Du viếng, thương khóc Tiểu Thanh qua đọc một cuốn sách – nhân chứng duy nhất của cuộc đời Tiểu Thanh.
Nguyễn Du thương khóc
Tiểu Thanh bởi:
thấu hiểu cuộc đời Tiểu Thanh
sợi dây đồng cảm lạ lùng
- Từ “Độc”, “Nhất”
Một
Khác biệt
“Nhất” - số từ biểu đạt số lượng
“Độc” – tính từ biểu đạt tâm thế
- Cảm xúc của Nguyễn Du: bơ vơ, cô độc, thổn thức.
Qua phần Đề, tác giả thể hiện niềm xót thương trước qui luật cái đẹp bị vùi dập; và qua đó bộc lộ cảm xúc bơ vơ, cô độc khi viếng Tiểu Thanh qua “mảnh giấy tàn”.
II. Đọc – tìm hiểu văn bản
1. Phần đề (câu 1,2).
2. Phần thực (câu 3,4).
Chi phấn hữu thần liên tử hậu,
Văn chương vô mệnh lụy phần dư.
(Son phấn có thần chôn vẫn hận,
Văn chương không mệnh đốt còn vương.)
- ND: tả thực cuộc đời Tiểu Thanh
Nghệ thuật: tác giả
sử dụng 2 ẩn dụ
Son phấn
Văn chương
Sắc đẹp
Tài năng
Vậy trước hết Nguyễn Du ngợi ca, trân trọng đối với Tiểu Thanh, người con gái vừa có sắc đẹp, vừa có tài năng.
- Động từ “chôn”, “đốt”: nhấn mạnh sự vùi dập, chà đạp phũ phàng của cuộc đời đối với cái Tài, cái Đẹp.
Cuộc đời Tiểu Thanh
Sắc đẹp bị
phôi pha
Tài năng
bị
vùi dập
Hồng nhan bạc phận
Tài mệnh tương đố
2. Phần thực (câu 3,4).
Chi phấn hữu thần liên tử hậu,
Văn chương vô mệnh lụy phần dư.
(Son phấn có thần chôn vẫn hận,
Văn chương không mệnh đốt còn vương.)

“liên tử hậu”,
“lụy phần dư”
- “Son phấn”, “văn chương” như có “thần”, có “hồn”
- Nguyễn Du đã làm cho nỗi đau, nỗi hận của Tiểu Thanh sống đến muôn đời
- Sự bất tử, trường tồn của cái Đẹp, cái Tài.
Nét mới trong tư tưởng
nhân đạo
của Nguyễn Du
Xót xa cho người phụ nữ có tài văn chương trong xã hội phong kiến
Xót xa trước những giá trị tinh thần bị chà đạp
Ca ngợi sự bất tử của cái Đẹp, cái Tài
4 câu thơ đã ngời sáng cái Tài và cái Tâm của Nguyễn Du.
Thiện căn ở tại lòng ta
Chữ Tâm kia mới bằng ba chữ Tài
(Truyện Kiều)
I. Tìm hiểu chung
1.Tác giả Nguyễn Du
2. Tác phẩm
II. Đọc – tìm hiểu văn bản
1. Phần đề (câu 1,2).
2. Phần thực (câu 3,4).
Luyện tập:
Đọc đoạn thơ :
Rằng hồng nhan tự thuở xưa,
Cái điều bạc mệnh có chừa ai đâu.
Nỗi niềm tưởng đến mà đau,
Thấy người nằm đó biết sau thế nào?
(Truyện Kiều)
Và chỉ ra điểm tương đồng với bài thơ “Độc Tiểu Thanh kí”.
Chúc các thầy cô mạnh khoẻ!
Chúc các em học tốt!