Tuần 14. Đọc Tiểu Thanh kí (Độc Tiểu Thanh kí)

Độc Tiểu Thanh kí
Nguyễn Du
Tiết 41:
I – TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả: Nguyễn Du
Xin mời mọi người xem video sau !
I – TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả: Nguyễn Du
I – TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả: Nguyễn Du (1765-1820)
Tên chữ Tố Như, tên hiệu Thanh Hiên, quê ở Hà Tĩnh
Gia đình có truyền thống học vấn uyên bác, có nhiều tài năng văn học
Cuộc đời: Thời thơ ấu sống trong nhung lụa, lên mười tuổi mồ côi cả cha lẫn mẹ => gặp sóng gió trong cơn biến động của thời đại
Những năm tháng lận đận khiến Nguyễn Du được sống gần gũi nhân dân, thấm thía những đau khổ của kiếp người lao động => nhà nhân đạo lớn Nguyễn Du
Là một người có hoài bão, lí tưởng nhưng trở thành nạn nhân của một giai đoạn lịch sử nhiều bể dâu, sống một cuộc đời bi kịch nhưng chính điều đó khiến ông trở thành một nhà nhân đạo chủ nghĩa lớn.
I – TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả: Nguyễn Du (1765-1820)
SỰ NGHIỆP THƠ VĂN:
Tác phẩm chính: Thanh Hiên thi tập, Nam trung tạp ngâm, Bắc hành tạp lục, Đoạn trường tân thanh, Văn tế thập loại chúng sinh...
Nguyễn Du, đại thi hào dân tộc, nhà nhân đạo chủ nghĩa lớn của văn học Việt Nam.
Sự nghiệp văn thơ của Nguyễn Du là cả một di sản lớn về tư tưởng nhân văn và vẻ đẹp nghệ thuật.
I – TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả: Nguyễn Du (1765-1820)
2. Tác phẩm:
Độc Tiểu Thanh kí
Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư,
Độc điếu song tiền nhất chỉ thư.
Chi vấn hữu thần liên tử hậu,
Văn chương vô mệnh lụy phần dư.
Cổ kim hận sự thiên nan vấn,
Phong vận kì oan ngã tự cư.
Bất tri tam bách dư niên hậu,
Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như ?
I – TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả: Nguyễn Du
2. Tác phẩm:
a. Về nàng Tiểu Thanh:
- Họ Phùng, người Quảng Lăng, Giang Tô, Trung Quốc
- Là người phụ nữ tài sắc vẹn toàn nhưng bạc mệnh
(16t, làm vợ lẽ một nhà quyền quý; 18t, qua đời)
- Nàng có để lại một tập thơ, nhưng chúng đã bị đốt. Vẫn còn một số bài thơ còn sót lại, đặt tên là “Phần dư”
I – TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả: Nguyễn Du
2. Tác phẩm:
a. Về nàng Tiểu Thanh:
b. Bài thơ “Độc Tiểu Thanh kí”:
b. Bài thơ “Độc Tiểu Thanh kí”:
Độc Tiểu Thanh kí là một trong những bài thơ chữ Hán hay nhất của Nguyễn Du in trong Thanh Hiên thi tập.
Có thể Nguyễn Du sáng tác bài này trước hoặc sau khi được triều đình cử đi sứ sang Trung Quốc.
Đây là bài thơ Đường Luật, nên cũng được tổ chức theo công thức chung là cảnh và sự gợi nên tình.
Hai câu thơ đầu tả cảnh và kể sự, 6 câu thơ tiếp theo dành cho suy tư, cảm xúc.
Nguyễn Du đọc những bài thơ còn sót lại của Tiểu Thanh, lòng dạt dào thương cảm cô gái tài hoa bạc mệnh, đồng thời ông cũng bày tỏ nỗi băn khoăn, day dứt trước số phận bất hạnh của bao con người tài hoa khác trong xã hội cũ, trong đó có cả bản thân ông.
I – TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả: Nguyễn Du
2. Tác phẩm:
a. Về nàng Tiểu Thanh:
b. Bài thơ “Độc Tiểu Thanh kí”:
c. Nhan đề “Đọc Tiểu Thanh kí”:
Kí: Những ghi chép
Tiểu Thanh kí:
+ Tập thơ của nàng Tiểu Thanh
+ Truyện viết về nàng Tiểu Thanh
II – ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1. Hai câu đề:
Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư,
Độc điếu song tiền nhất chỉ thư.
- Hoa uyển: vườn hoa (vườn hoa Tây Hồ => cụ thể); dịch thơ: cảnh đẹp (một vẻ đẹp chung chung)
- Tẫn: đến cùng, triệt để, hết; dịch thơ: hóa => chưa lột tả được sự khắc nghiệt của thời gian
Nghịch cảnh giữa quá khứ và hiện tại: vườn hoa đẹp đã trở thành bãi đất hoang => Sự xót xa trước sự tàn phá của thời gian đối với cái đẹp
Dịch thơ: Thổn thức bên song mảnh giấy tàn => Đánh mất hai chữ “nhất” (nhất chỉ thư) và “độc” (độc điếu) => giảm ý nghĩa của câu thơ
II – ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1. Hai câu đề:
Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư,
Độc điếu song tiền nhất chỉ thư.
Nhấn mạnh sự cô đơn và tương xứng trong cuộc gặp gỡ này: Một trạng thái cô đơn gặp kiếp cô đơn bất hạnh.
- Hai câu thơ đề đã mở ra ngoại cảnh và tâm cảnh.
Nhà thơ khóc thương Tiểu Thanh tài hoa bạc mệnh, đồng thời cũng là khóc thương chính mình – kẻ cùng hội cùng thuyền trong giới phong vận.