Tuần 14. Đọc Tiểu Thanh kí (Độc Tiểu Thanh kí)

Chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ
lớp 10A2
Tiết 38 - Văn học
Đọc Tiểu Thanh kí
(Nguyễn Du)
I. Vài nét chung về bài thơ
1. Hoàn cảnh sáng tác
- Bài thơ được khơi nguồn cảm hứng từ cuộc đời bất hạnh của Tiểu Thanh ( Trung Quốc)
- Cuộc đời Tiểu Thanh:
+ Tài, sắc
+ 16 tuổi làm lẽ, vợ cả ghen
+ Sống cô độc trên núi Cô Sơn ( cạnh Tây Hồ)
+ Làm thơ để gửi gắm tâm sự, bị vợ cả đốt ( còn sót lại gọi là
phần dư)
+ Chết trẻ (18 tuổi ) trong đau buồn cô đơn
Tiết 38 - Văn học
Đọc Tiểu Thanh kí
(Nguyễn Du)
I. Vài nét chung về bài thơ
1. Hoàn cảnh sáng tác
2. Đọc, so sánh phiên âm - dịch thơ
Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư,
Độc điếu song tiền nhất chỉ thư.
Chi phấn hữu thần liên tử hậu,
Văn chương vô mệnh luỵ phần dư.
Cổ kim hận sự thiên nan vấn,
Phong vận kì oan ngã tự cư.
Bất tri tam bách dư niên hậu,
Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như?
Tây Hồ cảnh đẹp hoá gò hoang,
Thổn thức bên song mảnh giấy tàn.
Son phấn có thần chôn vẫn hận,
Văn chương không mệnh đốt còn vương.
Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi,
Cái án phong lưu khách tự mang.
Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa,
Người đời ai khóc Tố Như chăng?
(Vũ Tam Tập dịch)
Tiết 38 - Văn học
Đọc Tiểu Thanh kí
(Nguyễn Du)
I. Vài nét chung về bài thơ
1. Hoàn cảnh sáng tác
2. Đọc, so sánh phiên âm - dịch thơ
Câu 1
Hoa uyển
Vườn hoa
Cảnh đẹp
Chưa rõ sự biến đổi
ghê gớm của
cảnh vật
Tẫn
Tận, hết
Hoá
Câu 2
Độc điếu
Vừa đọc vừa khóc
Một mình khóc
Thổn thức
Câu 5
Tiết 38 - Văn học
Đọc Tiểu Thanh kí
(Nguyễn Du)
I. Vài nét chung về bài thơ
II.Tìm hiểu chi tiết bài thơ
1. Hai câu đề: Khơi nguồn cảm hứng từ cuộc đời Tiểu Thanh
Hình ảnh đối lập: Hoa uyển - Khư
Cảnh đẹp - Gò hoang
(Nơi Tiểu Thanh sống) - (Nấm mồ chôn Tiểu Thanh)
Câu 2: Độc điếu song tiền nhất chỉ thư
(Thổn thức bên song mảnh giấy tàn)
- " Độc điếu": vừa đọc vừa khóc - một mình khóc
- " Nhất chỉ thư"- Mảnh giấy tàn: (Tập thơ còn sót lại sau khi bị đốt)
? Hai câu đề: Trước sự biến thiên dâu bể của cảnh vật, Nguyễn Du một mình khóc Tiểu Thanh qua những di vật còn sót lại của nàng. Qua đó thể hiện sự đồng cảm của Nguyễn Du với nỗi đau của người xưa, người tài hoa mà bạc mệnh.
Câu 1: Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư.
( Tây Hồ cảnh đẹp hoá gò hoang)
? Cảm nhận trực tiếp về sự biến đổi khôn lường của cảnh vật
Tiết 38 - Văn học
Đọc Tiểu Thanh kí
(Nguyễn Du)
I. Vài nét chung về bài thơ
II.Tìm hiểu chi tiết bài thơ
2. Hai câu thực: Cụ thể hơn về nỗi đau của Tiểu Thanh
Hai hình ảnh: "Son phấn": Nhan sắc
"Văn chương": Tài năng

Hai động từ: "Tử"(chết): chôn
"Phần" đốt
Lòng xót xa của Nguyễn Du trước
cái đẹp cái tài bị thù ghét, vùi dập,
đoạ đày
Trân trọng đề cao - Cái nhìn tiến bộ của Nguyễn Du trong lúc xã hội PK miệt thị tài năng

Hai từ: "Hữu thần": Có thần
"Vô mệnh": Không có số mệnh
Khẳng định sự trường tồn vĩnh
hằng của cái đẹp và tài năng.
1. Hai câu đề: Khơi nguồn cảm hứng từ cuộc đời Tiểu Thanh
Tiết 38 - Văn học
Đọc Tiểu Thanh kí
(Nguyễn Du)
I. Vài nét chung về bài thơ
II.Tìm hiểu chi tiết bài thơ
3. Hai câu luận: Cảm nghĩ của Nguyễn Du về quy luật cuộc đời
Câu 5: "Cổ kim hận sự"- Nỗi hận từ xưa đến nay: Tài hoa bạc phận
"Thiên nan vấn" - Trời khôn hỏi: Bế tắc, bất lực
Quy luật chung
(Nguyên nhân)
Câu 6: "Phong vận kì oan" - án oan kì lạ cho người phong lưu
" Ngã tự cư" - Ta phải gánh lấy
Cuộc đời riêng
(Hệ quả)
? Từ số phận của Tiểu Thanh, Nguyễn Du khái quát lên số phận của tất cả những
người tài năng trong xã hội cũ. Vì ý thức được quy luật nghiệt ngã ấy, Nguyễn Du
đã tự nhận mình là người có tài để cùng chịu chung số phận với Tiểu Thanh. Nhà
thơ đã không đứng ngoài nỗi đau mà đứng trọn vẹn trong nỗi đau để cảm thông
chia sẻ. ý thơ được đúc kết bằng cả một sự từng trải và chiêm nghiệm từ chính
cuộc đời của ông.
2. Hai câu thực: Cụ thể hơn về nỗi đau của Tiểu Thanh
1. Hai câu đề: Khơi nguồn cảm hứng từ cuộc đời Tiểu Thanh
Cổ kim hận sự thiên nan vấn,
Phong vận kì oan ngã tự cư.
Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi,
Cái án phong lưu khách tự mang
Tiết 38 - Văn học
Đọc Tiểu Thanh kí
(Nguyễn Du)
I. Vài nét chung về bài thơ
II.Tìm hiểu chi tiết bài thơ
4. Hai câu kết: Tâm sự của Nguyễn Du trước cuộc đời
- Ba trăm năm lẻ: Khoảng cách thời gian giữa Tiểu Thanh và Nguyễn Du
Tố Như: Tên chữ của Nguyễn Du.
Câu hỏi tu từ gửi vào hậu thế: Ba trăm năm sau ai là người khóc cho mình
ý nghĩa: - Là lời an ủi cho Tiểu Thanh.
- Khóc cho chính mình không tìm được tấm lòng tri âm trong hiện tại
- Niềm hi vọng và mong ước gửi tới mai sau, khao khát nhận được sự đồng cảm.
3. Hai câu luận: Cảm nghĩ của Nguyễn Du về quy luật cuộc đời
2. Hai câu thực: Cụ thể hơn về nỗi đau của Tiểu Thanh
1. Hai câu đề: Khơi nguồn cảm hứng từ cuộc đời Tiểu Thanh
Bất tri tam bách dư niên hậu,
Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như?
Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa,
Người đời ai khóc Tố Như chăng?
Tiết 38 - Văn học
Đọc Tiểu Thanh kí
(Nguyễn Du)
I. Vài nét chung về bài thơ
II.Tìm hiểu chi tiết bài thơ
4. Hai câu kết: Tâm sự của Nguyễn Du trước cuộc đời
3. Hai câu luận: Cảm nghĩ của Nguyễn Du về quy luật cuộc đời
2. Hai câu thực: Cụ thể hơn về nỗi đau của Tiểu Thanh
1. Hai câu đề: Khơi nguồn cảm hứng từ cuộc đời Tiểu Thanh
III. Tổng kết
Câu 1: Đặc sắc nghệ thuật của bài thơ là gì?
Tiết 38 - Văn học
Đọc Tiểu Thanh kí
(Nguyễn Du)
I. Vài nét chung về bài thơ
II.Tìm hiểu chi tiết bài thơ
4. Hai câu kết: Tâm sự của Nguyễn Du trước cuộc đời
3. Hai câu luận: Cảm nghĩ của Nguyễn Du về quy luật cuộc đời
2. Hai câu thực: Cụ thể hơn về nỗi đau của Tiểu Thanh
1. Hai câu đề: Khơi nguồn cảm hứng từ cuộc đời Tiểu Thanh
III. Tổng kết
Ghi nhí :

Bµi th¬ “§äc TiÓu Thanh kÝ” cña NguyÔn Du víi ©m ®iÖu ai o¸n, tõ ng÷ c«
®äng , giÇu c¶m xóc- suy t­, ®· thÓ hiÖn ®­îc sù ®ång c¶m s©u s¾c cña t¸c gi¶
®èi víi sè phËn Ðo le ®Çy bÊt h¹nh cña ng­êi con g¸i tµi s¾c TiÓu Thanh. §iÒu
®ã thÓ hiÖn mét t­ t­ëng nh©n ®¹o s©u s¾c: sù tr©n träng vµ xãt xa cho nh÷ng
gi¸ trÞ tinh thÇn bÞ chµ ®¹p
Tiết 38 - Văn học
Đọc Tiểu Thanh kí
(Nguyễn Du)
I. Vài nét chung về bài thơ
II.Tìm hiểu chi tiết bài thơ
4. Hai câu kết: Tâm sự của Nguyễn Du trước cuộc đời
3. Hai câu luận: Cảm nghĩ của Nguyễn Du về quy luật cuộc đời
2. Hai câu thực: Cụ thể hơn về nỗi đau của Tiểu Thanh
1. Hai câu đề: Khơi nguồn cảm hứng từ cuộc đời Tiểu Thanh
III. Tổng kết