Tuần 14. Đàn ghi ta của Lorca

Nhiệt liệt chào mừng
Các thầy cô giáo và
các em học sinh
tham dự tiết dạy ngữ văn 12
1. Tác giả
Nhận định nào sau đây không đúng về nhà thơ Thanh Thảo?
Ông là ngòi bút thơ luôn khước từ cách biểu đạt dễ dãi, tìm kiếm những cách biểu đạt mới.
Ông là ngòi bút thơ luôn nỗ lực cách tân thơ Việt, với xu hướng đào sâu vào cái tôi nội cảm.
Ông là ngòi bút thơ góp phần làm mới thể lục bát bằng những tìm tòi theo hướng hiện đại, tạo nên nét độc đáo trong cấu trúc và hình ảnh.
Ông là ngòi bút thơ giàu suy tư mãnh liệt, phóng túng trong cảm xúc, ít nhiều nhuốm màu sắc tượng trưng, siêu thực.
F.G. Lor-ca
Ý nào nói đúng về cái chết của Lor-ca?
Lor ca hi sinh anh dũng trong trận tấn
công phe phát xít Phrăng-cô trên quê hương ông

B. Lor ca bị phe phát xít Phrăng-cô thủ tiêu trong
thời gian đầu cuộc nội chiến ở quê hương ông

C. Lor ca hi sinh anh dũng trong Chiến tranh
thế giới thứ hai trên chiến trường Pháp.

D. Lor ca bị thương trong thời gian đầu cuộc
nội chiến ở quê hương ông, ông mất không
lâu sau đó.
Lời nhắn nhủ “khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn” không hàm ẩn
nội dung nào sau đây?
Tình yêu đắm say, thuỷ chung dành cho nghệ thuật

B. Mong muốn tách biệt hẳn với cuộc đời,
không để lại dấu vết nào

C. Tình yêu với đất nước Tây Ban Nha

D. Mong muốn mình không trở thành vật
cản trên con đường cách tân nghệ thuật
L?i d? t?
những tiếng đàn bọt nước
Tây-Ban-Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la li-la
đi lang thang về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn

Tây-Ban-Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lorca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du

tiếng ghi-ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi-ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng
máu chảy


không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng

đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghi-ta màu bạc

chàng ném lá bùa cô gái di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt

li-la li-la li-la…

II- Tìm hiểu văn bản
1- Bố cục:
Phần 1 (6 dòng đầu): hình ảnh Lor-ca và thế giới lãng du, đơn độc của người nghệ sĩ

Phần 2 (12 dòng tiếp): cái chết đầy bi phẫn của Lor-ca, khát vọng cách tân nghệ thuật đành dang dở.

Phần 3 (13 dòng cuối): niềm tin mãnh liệt vào sự bất tử của Lor- ca.

6 dòng đầu :

- tiếng đàn bọt nước:
+ ẩn dụ chuyển đổi cảm giác – tiếng đàn
trong trẻo, quyến rũ nhưng mong manh
+ hoán dụ: người nghệ sĩ Lor-ca
Hình ảnh của Lor-ca:

áo choàng đỏ gắt
lang thang , miền đơn độc
vầng trăng chếnh choáng
yên ngựa mỏi mòn

+ Người nghệ sĩ lãng du, tài hoa
+ Mang nh?ng khỏt v?ng mónh li?t
+ Cụ don trờn h�nh trỡnh di t?i lý tu?ng

Người nghệ sĩ Lor-ca: ®­îc giíi thiÖu b»ng nh÷ng hình ảnh thơ chÞu ¶nh h­ëng cña tr­êng ph¸i t­îng trưng
2. Phân tích:
Gợi lên những đấu trường bò tót truyền thống của Tây Ban Nha
Gợi hình dung về đấu trường xã hội
Khát vọng dân chủ
Khát vọng cách tân nghệ thuật
Nền chính trị độc tài
Nền nghệ thuật già nua
Hình ảnh của đất nước Tây Ban Nha:
+ áo choàng đỏ gắt
+ li-la li-la li-la: Ti?ng d�n ghi ta Tõy Ban Nha

Nh?ng bụng hoa Li-la (Hoa T? Dinh Huong)
m?c trờn kh?p Tõy Ban Nha
Hình ảnh Lor-Ca hiện lên trên phông nền văn hoá dân tộc mình
Thanh Thảo đã thành công khi lựa chọn được những hình ảnh
thơ có sức biểu đạt lớn
b. 12 dòng tiếp : cái chết bi thảm của Lor-ca

Hình ảnh hoán dụ gợi ra cảnh Lor-ca bị hành hình đột ngột, bất ngờ
Số phận bi thảm của người nghệ sĩ mang khát vọng tự do trong thời đại bạo tàn
Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lorca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du

tiếng ghi-ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi-ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng
máu chảy

+ Ti?ng d�n - ti?ng lũng c?a Lor-ca
trong phỳt giõy bi ph?n
+ �m thanh h?u hỡnh hoỏ th�nh muụn
m�u s?c c?a tỡnh yờu, c?a s? s?ng
+ n?i ni?m v?a dau d?n v?a tha thi?t
v?i cu?c d?i
Nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác của trường phái siêu thực

c. 13 câu cuối :
- biện pháp so sánh :
+ mất mát, tổn thất - nghệ thuật
thiếu vắng kẻ dẫn đường
+ sức sống mãnh liệt của nghệ thuật
và những khát vọng của Lorca.


Hình ảnh tượng trưng, cấu trúc
gián cách -> ý nghĩa hàm súc
nối giọt nước mắt - vầng trăng
nối vũ trụ - giếng nước sâu
-> buồn - đẹp - bất tử.

không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng
* Nh� tho suy nghi v? cỏi ch?t c?a Lorca:
Nỗi dau xót ti?c thuong cho hành trình cách tân nghệ thuật dang dở của người nghệ sĩ

Niềm tin vào sự bất tử của nghệ thuật mà Lor-ca sáng tạo nên
Chiếc ghi ta màu bạc
Màu của sự trong sạch, tinh khiết, phản chiếu lung linh.
Lấp lánh ánh sáng của tình yêu đối với người con gái, đối với nghệ thuật, với nhân dân, đất nước Tây Ban Nha.
Đường chỉ tay đã đứt
Hữu hạn
đường chỉ tay đã đứt
Trên chiếc ghi-ta màu bạc
Dòng s«ng réng v« cïng

><
Vô hạn
=> Sự siêu thoát
Lor-ca bơi sang ngang
Với hình ảnh đầy chất mộng, chất thơ, tác giả tưởng tượng sự giã từ của Lor-ca : thanh thản, đậm chất nghệ sĩ .
Câm lặng, tự nguyện chôn vùi, hi sinh vì nghệ thuật
- lá bùa cô gái Digan: Số phận tình yêu
- trái tim: mang khát vọng tự do và cách tân nghệ thuật
- Lila ngân vang:
+ Những đoá hoa lila tím ngát thầm tiễn
biệt linh hồn LORCA
- nộm: h�nh d?ng d?t khoỏt
+N?t nh?c xao xuy?n mói ngõn vang tronglũng ngu?i tu?ng nh? d?n ngu?i ngh? si
Tiếng đàn - Lor ca
bọt nước
Tiếng ghi ta nâu, xanh...
bọt nước vỡ tan
li-la li-la li-la
sự sống
Cái chết
s? b?t t?
Tr? tỡnh
T? s?
V. TỔNG KẾT
1.N?i dung:
V? d?p nhõn van: - tõm h?n, nhõn cỏch, s? ph?n c?a Lor-ca
- s? d?ng c?m c?a Thanh Th?o


2. Nghệ thuật:
- Bài thơ có sự kết hợp hài hoà giữa hai yếu tố thơ và nhạc, cấu tứ tự sự và trữ tình.

- Bài thơ đã toát lên vẻ đẹp thơ Thanh Thảo - hiện đại theo
cách tượng trưng, siêu thực.

III- Luyện tập
Em thích đoạn thơ nào trong bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca”?
Hãy viết một đoạn văn nêu cảm nhận của em về đoạn thơ ấy.