Tuần 14. Đàn ghi ta của Lorca

ĐÀN GHI TA CỦA LOR – CA


(Trích “Khối vuông Rubic”)
Tác giả: Thanh Thảo
1/. Tác giả:
I/. GIỚI THIỆU:
* Cấu trúc thơ mới mẻ, sáng tạo theo mô hình mở: “Khối vuông ru-bích”.
* Đề tài: con người nghĩa khí, nhân cách ngời sáng.
* Tác phẩm tiêu biểu:
“Dấu chân qua trảng cỏ”(1978).
“Khối vuông ru-bích” (1985).
“Từ một đến một trăm”(1988).

*Tên thật: Hồ Thành Công, quê ở Quảng Ngãi, từng công tác ở chiến trường miền Nam.
2/ BÀI THƠ:
2.1/ Đề tài:
G. Lor-ca
* Nhà thơ Tây Ban Nha.
* Nhà du ca dùng tiếng đàn
để giãi bày nỗi đau buồn,
khát vọng yêu thương
của dân tộc mình.
Tâm hồn cao khiết
Số phận oan khuất
2.2/ Thể thơ:
tự do
Cấu trúc
-Vần, nhịp, láy từ kết hợp ngẫu hứng.
-Từ mô phỏng các nốt ghi ta.
-Lối diễn tấu tạo dáng dấp ca khúc.
* Bị phát xít giết hại.
Nhạc
giao hưởng
tự sự

II/. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
1.Đoạn 1:
những tiếng đàn bọt nước
Tây-Ban-Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la li-la
đi lang thang về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn

-Hình ảnh
Tiếng đàn, hoa li-la
áo choàng đỏ
- vầng trăng
- yên ngựa
Những từ ngữ, hình ảnh nào giúp em cảm nhận về hình tượng Lor-ca?
II/. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
1.Đoạn 1:
những tiếng đàn bọt nước
Tây-Ban-Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la li-la
đi lang thang về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn

Trên cái nền văn hoá dân tộc Tây Ban Nha, hình ảnh Lor-ca hiện lên như thế nào?
Áo choàng
Yên ngựa
Tiếng đàn bọt nước
Vầng trăng chếnh choáng

Kị sĩ đơn độc
Du ca yêu tự do và thầm lặng
Lãng du, phóng khoáng
II/. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
1.Đoạn 1:
những tiếng đàn bọt nước
Tây-Ban-Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la li-la
đi lang thang về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn

Nhận xét về ngheä thuật xây dựng hình tượng thơ trong 6 dòng đầu?
Cách sử dụng hình ảnh, từ láy, các câu thơ dài - ngắn và mô phỏng âm thanh tiếng đàn đã làm nổi bật hình tượng người nghệ sĩ Lor-ca.
Hình ảnh Lor-ca, con người tự do, người nghệ sĩ cách tân trong khung cảnh chính trị và nghệ thuật Tây Ban Nha.
2.Đoạn 2:
Tây-Ban-Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
tiếng ghi-ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi-ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng
máu chảy
II/. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:

Tìm những hình ảnh, chi tiết nói về cái chết của Lor-ca?
Những hình ảnh, chi tiết nói về cái chết của Lor- ca?
-Hoán dụ
Tiếng đàn
Áo choàng bê bết ñoû
Cuộc đời Lor-ca
Cái chết
-Ẩn dụ
Ghi ta nâu
Ghi ta lá xanh
Ghi ta tròn
Tượng trưng
bầu trời, cô gái
bọt nước vỡ tan
Nhân hoá
><
ròng ròng máu chảy
Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
- Đối lập:
Tự do của người nghệ sĩ
Thế lực bạo tàn.
Lor-ca bị hạ sát và nỗi xót xa của tác giả về sự dang dở của khát vọng cách tân.
- Tiếng đàn
- Giọt nước mắt, long lanh
II/. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
3. Đoạn 3:
không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng
Tình cảm của tác giả đối với Lor-ca thể hiện qua những hình ảnh nào?
Niềm xót thương và nuối tiếc cho Lor-ca vaø nghệ thuật cách tân.
II/. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
4. Đoạn 4:
đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lor-ca bơi sang ngang
trên chiếc ghi ta màu bạc

chàng ném lá bùa cô gái di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt

li-la li-la li-la…
Tìm và phân tích ý nghĩa của những hình ảnh tiêu biểu trong đoạn thơ?
Đường chỉ tay
Dòng sông rộng
Ném lá bùa
Ném trái tim
chấp nhận
định mệnh phũ phàng
Nhận xét vế cách kết thúc bài thơ?
Tiếng đàn ghi ta
dư âm bản nhạc vẫn
đang tiếp tục
Sự suy tư về cuộc giải thoát và cách giã từ của Lor-ca.
III/. Tổng kết: SGK
Thảo luận:
Em có suy nghĩ về câu thơ của Lor-ca:
“ khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ghita” ?
Thanh Thảo đã từng viết : “Lor-ca là nhà thơ của những giấc mơ, của những linh cảm nhoi nhói, một nhà thơ có thể biến những giấc mơ thành nhịp điệu, có thể biến những linh cảm thành ngôn từ. Lor-ca siêu thực một cách tự nhiên, và hiện thực một cách tự nhiên”
(Lor-ca trong tôi – Mãi mãi là bí mật, NXB Lao động, 2004).
Một nhà thơ đã có một Lor-ca trong lòng như vậy, nên “Đàn ghi-ta của Lorca” có thể xem như là một gặp gỡ đẹp tạo thành phút “bùng nổ” của năng lượng sáng tạo Thanh Thảo.  

Tượng đài Lor-ca
Nhà hát mang tên Lor-ca
Chân Thành cảm ơn sự theo dõi của quý Thầy,Cô!