Tuần 14. Đàn ghi ta của Lorca

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị hoa
trường thpt trần phú - Móng cái


Nghe nhạc
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
Thanh Thảo
Qua phần tiểu dẫn, em hãy rút ra những nét
nổi bật về nhà thơ Thanh Thảo ?
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
- Thanh Thảo tên khai sinh: Hồ Thành Công (1946).
- Quê: Quảng Ngãi.
- Thuộc thế hệ nhà thơ trẻ thời chống Mỹ.
* Tác phẩm tiêu biểu: “Dấu chân qua trảng cỏ (1978)”, “Khối vuông Ru-bích (1985)”
Thanh Thảo
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
* Đặc điểm thơ Thanh Thảo
- Ông nổi tiếng với những bài thơ và trường ca mang diện mạo độc đáo viết về chiến tranh và thời hậu chiến, thể hiện nhiều suy tư, trăn trở về các vấn đề xã hội và thời đại.
- Ông dành nhiều tâm huyết cho việc đổi mới thơ Việt
- Thơ ông ảnh hưởng của trường phái thơ tượng trưng siêu thực trong Văn học phương Tây.
Thanh Thảo
Trình bày đặc điểm thơ Thanh Thảo?
2.Tác phẩm:
a. Xuất xứ:
B�i tho trích trong t?p
"Khối vuông Ru-bích" (1985)
Khối vuông Ru-bích – những gợi ý cho sự cách tân nghệ thuật của nhà thơ Thanh Thảo
Em hãy nêu xuất xứ bài thơ?
Em hiểu gì về tên tập thơ?
b. Đọc-chú thích.
- Đọc
- Chú thích
+ Gar-xi-a Lor-ca
ĐỌC VĂN: ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
Trình bày những hiểu biết của em về Gar-xi-a Lor-ca?
? Phê-đê-ri-cô Gar-xi-a Lor-ca (1898 - 1936):
- Một thiên tài: sáng chói của văn học hiện đại Tây Ban Nha.
- Một nhân cách cao đẹp: yêu nhạc dân gian, dùng tiếng đàn ghi ta để giãi bày nỗi đau buồn và khát vọng yêu thương của nhân dân, dũng cảm đấu tranh với nền chính trị độc tài, nền nghệ thuật già nua, bảo thủ.
- Một số phận đầy oan khuất: cái chết bi thảm
ĐỌC VĂN: ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
c. Thể loại-bố cục
- Thể loại: thơ tự do
- Bố cục: 3 phần
 Phần 1 (6 dòng đầu): hình ảnh Lor-ca người nghệ sĩ tự do cùng khát vọng cách tân nghệ thuật.
 Phần 2 (12 dòng tiếp): cái chết đầy bi phẫn và khát vọng cách tân nghệ thuật đành dang dở.

 Phần 3 (13 dòng cuối): niềm tin mãnh liệt vào sự bất tử của tiếng đàn Lor-ca
ĐỌC VĂN: ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
Vận dụng kiến thức bài Luật thơ, em hãy phát hiện đặc điểm kết cấu-bố cục bài thơ?
II. PHÂN TÍCH
1. Nhan đề và lời đề từ.
a. Nhan đề:
“Đàn ghi-ta của Lorca”
 Đàn ghi-ta là niềm tự hào, là một phần hồn của đất nước Tây Ban Nha (còn gọi là Tây Ban cầm).
 Đàn ghi ta gắn bó mật thiết với Lorca trên những nẻo đường ca hát và sáng tạo nghệ thuật.
 Đàn ghi ta là biểu tượng cho tình yêu của Lorca đối với đất nước Tây Ban Nha, cho con đường nghệ thuật của tác giả, cho khát vọng cao cả mà Lorca nguyện phấn đấu suốt đời.
ĐỌC VĂN: ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
Đàn ghi ta
(Tây Ban cầm)
Em hãy giải thích nhan đề bài thơ?
ĐỌC VĂN: ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
b. Lời đề từ:
Em hiểu như thế nào về lời đề từ? Ý nghĩa cao đẹp của câu nói đó?
“Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn”
"Khi nào tôi chết
hãy vùi thây tôi
cùng với cây đàn
dưới lớp cát

Khi nào tôi chết
hãy vùi thây tôi
giữa rặng cây cam
và đám bạc hà

Khi nào tôi chết
hãy vùi thây tôi,
tôi xin các người đó
nơi một chiếc chong chóng gió

Khi nào tôi chết!"
Gar-xi-a Lor-ca
ĐỌC VĂN: ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
b. Lời đề từ
- Đây là di chúc của Lorca khi tiên cảm về cái chết:
+ Hãy chôn tôi với cây đàn - phần hồn của đất nước Tây Ban Nha  tình yêu tổ quốc nồng nàn
+ Hãy chôn tôi với cây đàn - biểu trưng cho sự nghiệp của Lorca  ước nguyên suốt đời theo đuổi sự nghiệp sáng tạo nghệ thuật, mở hướng đi cho thế hệ sau vươn tới
 Quan điểm tiến bộ, nhân cách cao đẹp.
Tượng Lorca
ở quảng trường San-ta A-na
2. Hình tượng Lorca
a. Khổ 1: Hình tượng Lorca trong khung cảnh văn hóa và chính trị Tây Ban Nha
*Tiếng đàn bọt nước

âm thanh hình khối
ĐỌC VĂN: ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
 từ thính giác sang thị giác, thủ pháp lạ hóa, ghép âm thanh, hình ảnh gợi sự mỏng manh
Những hình ảnh nào gợi liên tưởng tới khung cảnh văn hóa Tây Ban Nha?
- Hình ảnh “Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt”  hình ảnh vừa thực, vừa tượng trưng
+ Lễ hội đấu bò tót nổi tiếng
+ Đấu trường quyết liệt, nơi người nghệ sĩ đương đầu với những thế lực tàn bạo, hà khắc
Tự do dân chủ >< độc tài
Cách tân nghệ thuật >< già nua cằn cỗi

ĐỌC VĂN: ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
Hình ảnh Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt gợi cho em liên tưởng tới điều gì?
Hoa Li la (Tử đinh hương)

 Nghệ thuật láy âm “li-la li-la li-la”:
- Gợi hợp âm của tiếng đàn ghi ta: giàu tính nhạc
- Gợi hình ảnh bông hoa buồn, chia li
- Gợi chuyến đi thăm thẳm và đơn độc của người nghệ sĩ

 Tiếng lòng tri ân sâu sắc
đối với nghệ sĩ, thiên tài
Lor-ca.
ĐỌC VĂN: ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
Điệp khúc “li-la-li-la-li-la” có ý nghĩa gì?
ĐỌC VĂN: ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
- Từ ngữ: “ Lang thang, miền cô độc, yên ngựa mỏi mòn,
vầng trăng chuếnh choáng”
 cuộc hành trình đơn độc của người nghệ sĩ
tranh đấu cho tự do và cho cái mới
Qua phân tích hãy rút ra tiểu kết cho khổ thơ 1?
Lorca xuất hiện nổi bật trên nền văn hóa
Tây Ban Nha như một chiến sĩ, một nghệ sĩ
đơn độc trên hành trình đấu tranh
cho tự do, công lí và sự cách tân nghệ thuật
Hoán dụ
Tiếng đàn
Áo choàng bê bết đỏ
Cuộc đời Lor-ca
Cái chết
Ẩn dụ
Ghi ta nâu
Ghi ta lá xanh
Ghi ta tròn
Tượng trưng
bầu trời, cô gái
bọt nước vỡ tan
Nhân hoá
ròng ròng máu chảy
Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
Trường phái tượng trưng siêu thực
b. Khổ 2+3: Cái chết đầy bi phẫn của Lorca
Cái chết của Lor-ca được Thanh Thảo miêu tả qua những hình ảnh thơ nào?, nghệ thuật thể hiện?
ĐỌC VĂN: ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
ĐỌC VĂN: ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
Em hãy cho biết Thanh Thảo miêu tả tiếng đàn có gì đặc biệt?
-Tiếng đàn rạo rực tình yêu, cháy bỏng khát vọng tự do, trong trẻo và mãnh liệt một sức sống căng đầy / đau đớn sóng gió
-Tiếng đàn nên hình thành sắc, vỡ ra thành thân phận con người
Đối lập
Đan xen nhiều biện pháp nghệ thuật
Sự đồng cảm sâu sắc liên tưởng đa chiều của Thanh Thảo
Tự do
Bạo tàn
Gieo sự sống
Hủy diệt sự sống
Gieo cái đẹp
Gieo cái ác
Trái tim yêu đời
Hiện thực phũ phàng
Sự vỡ nát đau thương
Tiếng đàn trong trẻo, tròn đầy
làm bật tâm hồn tài năng và số phận bi thương của Lorca
ĐỌC VĂN: ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
Luyện tập: Câu hỏi trắc nghiệm
ĐỌC VĂN: ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
Câu 1: Trong các lời đánh giá sau đây, lời nào nói đúng nhất về nhà thơ Thanh Thảo?

A. Một ngòi bút đậm chất sử thi và lãng mạn
B. Một phong cách thơ hiện đại
C. Một cách viết kết hợp hài hòa giữa thơ và nhạc trong cấu tứ, hình ảnh, ngôn ngữ thơ mới mẻ
D. Một ngòi bút phóng khoáng
Câu 2: Đàn ghi ta của Lorca (Thanh Thảo) hấp dẫn người đọc vì:

A. Khắc họa hình tượng Lorca đẹp kì vĩ
B. Tác phẩm thể hiện sự am hiểu tường tận của nhà thơ về thi sĩ- nhạc sĩ Lorca
C. Khắc họa thành công hình tượng tiếng đàn ghi ta qua đó làm nổi bật nhân vật trữ tình Lorca
D. Một nghệ thuật thơ hiện đại
2. Prepare Speaking Lesson.
1. Học thuộc lòng bài thơ, nắm được hệ thống hình ảnh đa tầng nghĩa trong bài thơ.
2. Tìm hiểu nội dung, nghệ thuật nổi bật trong 2 bài đọc thêm: “Bác ơi” (Tố Hữu) và bài “Tự do” (Êluya)
ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
x
x
x
x
x
x
x
x
x
HẸN GẶP LẠI