Tuần 14. Đàn ghi ta của Lorca

Nhiệt liệt chào mừng
QUí thầy cô giáo và
các em học sinh
tham dự tiết HọC !
Hãy nghe ca khúc:
Nếu tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ghi ta

Nhạc: Thanh Tùng
Thơ: Huỳnh Phước Liên
Thể hiện: Việt Hoàn
Bài hát trên nói về điều gì?
Mặt trời hồng trên cát nóng Es-pa-nha
Là tiếng đàn ghi ta của Lorca
Giọt lệ nào ướt đẫm áo choàng đỏ thắm Es-pa-nha
Hay giọt buồn ghi ta của Lorca

Tìm lại vần thơ tranh đấu Es-pa-nha
Nhặt tiếng đàn ghi ta của Lorca
Dăm đường dài với những nỗi buồn
người vũ nữ di gan hát lên bài ca tranh đấu của Lorca

Bay đi xa đi xa
Tiếng đàn ghi ta của Lorca
Bay đi xa đi xa
Lời thơ tranh đấu Es-pa-nha
Vang vang trong tim ta
Tiếng đàn ghi ta của Lorca
Vang vang trong tim ta
Lời thơ tranh đấu Es-pa-nha


Lorca Gascia
Anh đã chết với cây đàn ghi ta
Lorca Gascia
Lời anh vang mãi trong tâm hồn chúng ta

Trong trái tim của những người yêu nước
Và trong mắt xanh của bao niềm mơ ước
trong bước chân người vũ nữ
và trong tiếng ca người nghệ sĩ giang hồ

Lorca Gascia
Anh sống mãi với cây đàn ghi ta
Lorca Gascia
Lời anh vang mãi trong tâm hồn chúng ta

Nếu tôi chết, Hãy chôn tôi với cây đàn ghi ta!
Đàn ghi-ta của Lor-ca
(Thanh Thảo)
Bài thơ của Lorca : GHI NHỚ
(Người dịch : Hàm Đan)

Bao giờ tôi tôi chết,
hãy chôn tôi với cây đàn ghi ta
trong cát.
Bao giờ tôi chết,
giữa những hàng cam
và đám bạc hà.
Bao giờ tôi chết,
xin hãy chôn tôi
trong chiếc chong chóng gió.
Bao giờ tôi chết!
Vài nét về Gar-xi-a Lor-ca (1898 – 1936):

 Một thiên tài: nhà thơ, nhạc sĩ, nhà viết kịch, nhà hoạt động sân khấu người Tây Ban Nha - đại diện cho tinh thần tự do dân chủ ,và khát vọng cách tân nghệ thuật của thế kỷ XX.
 Một nhân cách cao đẹp: nhà thơ hiện đại yêu nhạc dân gian, dùng tiếng đàn ghi ta để giãi bày nỗi đau buồn và khát vọng yêu thương của nhân dân, dám dũng cảm đấu tranh với một nền chính trị độc tài, nền nghệ thuật già nua, bảo thủ.
 Một số phận đầy oan khuất: kẻ thù tàn nhẫn lén thủ tiêu ông, nhiều người không hiểu hết sự hy sinh cao cả của ông.
Lor ca là một hịên tượng xuất chúng
có sức ảnh hưởng to lớn tới nghệ thuật
và chính trị của Tây Ban Nha lúc bấy giờ
Nhà thơ Thanh Thảo và quê hương Quảng Ngãi
Em hãy nêu những hiểu biết của em về nhà thơ Thanh Thảo?
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
Tên thật Hồ Thành Công,quê ở Quãng Ngãi, từng công tác ở chiến trường Miền nam
* Tác phẩm tiêu biểu:
Dấu chân qua trảng cỏ(1978),
Khối vuông ru-bích(1985)
Từ một đến một trăm(1988)
* Đề tài: con người nghĩa khí, nhân cách ngời sáng
* Đặc điểm thơ: Giàu suy tư mãnh liệt, phóng túng trong cảm xúc, ít nhiều nhuốm màu sắc tượng trưng, siêu thực, luôn theo đuổi khát vọng cách tân cấu trúc thơ.
Khối vuông rubic là một gợi ý cho thơ của Thanh Thảo
2.1/ Nhan đề:
2. Vài nét về tác phẩm:
Nhan đề đã hé mở hình tượng trung tâm của bài thơ: Lor-ca. Và gắn liền với hình tượng ấy là biểu tượng nghệ thuật mang tính cách tân của Lor-ca: đàn ghi ta
Khi
tôi
chết
hãy
chôn
tôi
với
cây
đàn
Lời thơ khơi
nguồn, dẫn dắt
dòng cảm xúc
mãnh liệt của
Thanh Thảo
về cái chết
của Lor-ca.
Là một lời
di chúc sớm
? tình yêu
của Lor-ca
với nghệ thuật,
với xứ sở
Tây Ban Nha
2.2/ Lời đề từ:
Đọc - nhận biết
Những tiếng đàn bọt nước
Tây-Ban-Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la li-la
đi lang thang về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn

Tây-Ban-Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lorca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du

tiếng ghi-ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi-ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng
máu chảy
không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng

đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghi-ta màu bạc

chàng ném lá bùa cô gái di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt

li-la li-la li-la…
2.3/ Bố cục bài thơ:
Có thể chia làm 4 đoạn
 Đoạn 1 (6 dòng đầu): hình ảnh Lor-ca và đất nước mình.
 Đoạn 2 (12 dòng kế): cái chết đầy bi phẫn của Lor-ca, khát vọng cách tân nghệ thuật đành dang dở.
 Đoạn 3 (4 dòng tiếp): Xót thương Lorca và những cách tân nghệ thuật…
 Đoạn 4 (9 dòng cuối): Suy tư về cuộc giải thoát và cách giã từ của Lorca.
Thánh đường Sagrada Familia
Vài hình ảnh về TBN
( biểu tượng của đất nước Tây Ban Nha)
Vũ nữ Di-gan
Hoa Lila được trồng nhiều ở Tây Ban Nha
Âm thanh
Hình ảnh
- ẩn dụ chuyển đổi cảm giác – tiếng đàn
trong trẻo, quyến rũ nhưng mong manh
- hoán dụ: người nghệ sĩ Lor-ca
II. Tìm hiểu bài thơ:
1. Lorca và đất nước mình ( 6 dòng đầu )
“bọt nước”
 “những tiếng đàn”
áo choàng đỏ gắt
Người nghệ sĩ Lor-ca: được giới thiệu bằng những hình ảnh thơ chịu ảnh hưởng của trường phái tượng trưng
 Hình ảnh của Lor-ca:
lang thang , miền đơn độc
vầng trăng chếnh choáng
yên ngựa mỏi mòn

- Người nghệ sĩ lãng du, tài hoa
Mang những khát vọng
mãnh liệt
- Cô đơn trên hành trình
đi tới lý tưởng.
 Hình ảnh của đất nước Tây Ban Nha:
- áo choàng đỏ gắt
Gợi lên những đấu trường bò tót truyền thống của Tây Ban Nha
Gợi hình dung về đấu trường xã hội
- Khát vọng dân chủ
- Nền chính trị độc tài
- Nền nghệ thuật già nua
- li-la li-la li-la
Tiếng đàn ghi ta Tây Ban Nha
Những bông hoa Li-la (Hoa Tử Đinh Hương) mọc trên khắp Tây Ban Nha
- Khát vọng cách tân nghệ thuật
 Hình ảnh Lor-Ca hiện lên trên phông nền văn hoá dân tộc mình
 Thanh Thảo đã thành công khi lựa chọn được những hình ảnh
thơ có sức biểu đạt lớn
Vẻ dẹp hào hùng của người công dân không ngừng tranh đấu cho quyền sống chinh đáng của nhân dân.
Nghệ sĩ Lor-ca bay bổng với những giai điệu mới, với khát vọng cách tân nghệ thuật
2. Phút giây bi phẫn ( 12 dßng tiÕp )
bỗng kinh hoàng
chàng đi như người mộng du
? Hình ảnh thực
 Hoán dụ
Tiếng đàn
Áo choàng bê bết máu
Cuộc đời Lor-ca
Cái chết
 Ẩn dụ
Ghi ta nâu
Ghi ta lá xanh
Ghi ta tròn
- Tượng trưng
bầu trời, cô gái
bọt nước vỡ tan
- Nhân hoá
ròng ròng
máu chảy
Ẩn dụ
chuyển đổi
cảm giác
Màu sắc tượng trưng siêu thực
- Tiếng đàn rạo rực tình yêu, cháy bỏng khát vọng tự do, trong trẻo và mãnh liệt một sức sống căng đầy trước đau đớn sóng gió.
- Tiếng đàn nên hình thành sắc, vỡ ra thành thân phận con người
3. Niềm xót thương Lorca và tiếc nuối những cách tân nghệ thuật:(4 dòng tiếp)

- biện pháp so sánh :
+ mất mát, tổn thất - nghệ thuật thiếu vắng kẻ dẫn đường
+ sức sống mãnh liệt của nghệ thuật và những khát vọng của Lor-ca.


Không ai chôn cất tiếng đàn
Tiếng đàn như cỏ mọc hoang
Giọt nước mắt
vầng trăng
Long lanh trong
đáy giếng
Hình ảnh tượng trưng, cấu trúc gián cách  ý nghĩa hàm súc: nối giọt nước mắt - vầng trăng(nối vũ trụ - giếng nước sâu)
 buồn - đẹp - bất tử.

?Nỗi dau xót ti?c thuong cho
hành trình cách tân nghệ
thuật dang dở của người
nghệ sĩ
 NiÒm tin vµo sù bÊt tö cña
nghÖ thuËt mµ Lor-ca
s¸ng t¹o nªn
4. Suy tư về cuộc giải thoát và cách giã từ của Lorca ( 9 dòng cuối )
Màu của sự trong sạch, tinh khiết, phản chiếu lung linh.
Lấp lánh ánh sáng của tình yêu đối với người con gái, đối với nghệ thuật, với nhân dân, đất nước Tây Ban Nha.
Chiếc ghi ta màu bạc
Trên chiếc ghi-ta màu bạc
Đường chỉ tay đã đứt
Hữu hạn
đường chỉ
Dòng s«ng réng v« cïng
><
Vô hạn
 Sự siêu thoát
Lor-ca bơi sang ngang
tay đã đứt
- Lila ngân vang:
+ Những đoá hoa lila tím ngát thầm
tiễn biệt linh hồn LORCA
+ Nốt nhạc xao xuyến mãi ngân vang tronglòng người tưởng nhớ đến người nghệ sĩ
Với hình ảnh đầy chất mộng,chất thơ, tác giả tưởng tượng sự giã từ của Lor-ca : thanh thản, đậm chất nghệ sĩ .
Câm lặng, tự nguyện chôn vùi, hi sinh vì nghệ thuật
- lá bùa cô gái Digan: Số phận tình yêu
- trái tim: mang khát vọng tự do và cách tân nghệ thuật
- ném: hành động dứt khoát
Tiếng đàn
Lor ca
Bọt nước
Sự sống
Tiếng ghi ta nâu,
xanh...bọt nước
vỡ tan
Cái chết
Li-la li-la li-la
Sự bất tử
Trữ tình
Tự sự
III. TỔNG KẾT

Vẻ đẹp nhân văn:
- tâm hồn, nhân cách, số phận của Lor-ca
- sự đồng cảm của Thanh Thảo

2. Nghệ thuật:
- Bài thơ có sự kết hợp hài hoà giữa hai
yếu tố thơ và nhạc, cấu tứ tự sự và trữ tình.

- Bài thơ đã toát lên vẻ đẹp thơ Thanh Thảo, hiện đại theo cách tượng trưng, siêu thực.
1.Nội dung:
2. Nghệ thuật:
- Bài thơ có sự kết hợp hài hoà giữa hai
yếu tố thơ và nhạc, cấu tứ tự sự và trữ tình.

1.Nội dung:

Vẻ đẹp nhân văn:
- tâm hồn, nhân cách, số phận của Lor-ca
- sự đồng cảm của Thanh Thảo

- Bài thơ đã toát lên vẻ đẹp thơ Thanh Thảo, hiện đại theo cách tượng trưng, siêu thực.
2. Nghệ thuật:
- Bài thơ có sự kết hợp hài hoà giữa hai
yếu tố thơ và nhạc, cấu tứ tự sự và trữ tình.