Tuần 14. Đàn ghi ta của Lorca

ĐÀN GHI TA CỦA LOR CA
“Khi toâi cheát haõy choân toâi vôùi caây ñaøn ghi ta” Ph.G.Lor – ca
Thanh Thảo
Giáo án thử nghiệm.
Tổ 3, Lớp Văn 3.
1, TÁC GIẢ THANH THẢO
I. TÌM HIỂU CHUNG
* Cấu trúc thơ mới mẻ,sáng tạo theo mô hình mở; giàu suy tư, mãnh liệt, phóng túng trong xúc cảm, ít nhiều nhuốm màu sắc tượng trung, siêu thực.
* Đề tài: con người nghĩa khí,nhân cách ngời sáng
* Tác phẩm tiêu biểu:
Dấu chân qua trảng cỏ(1978),
Khối vuông ru-bích(1985)
Từ một đến một trăm(1988)
* Tên thật Hồ Thành Công,quê ở Quãng Ngãi, từng công tác ở chiến trường miền Nam
KHỐi vuông ru - bích
2, Nhà thơ Phê đê ri cô Garxia Lorca
Anh (chị) hãy cho biết vài nét về cuộc đời của nhà thơ Ph.G. Lor ca ?
HS: Đọc chú thích và trả lời.
GV: Lược thuật, nhấn mạnh những nét chính về cuộc đời, sự nghiệp của Ph.G.Lorca.
3, BÀI THƠ:
A/ Đề tài:
G. Lor-Ca
Nhà thơ Tây Ban nha
Nhà du ca dùng tiếng đàn
để giải bày nỗi đau buồn,
Khát vọng yêu thương
của dân tộc mình
Tâm hồn cao khiết
Số phận oan khuất
B/ Thể thơ:
Tự do
Cấu trúc
Vần nhịp, láy từ kết hợp ngẫu hứng
Từ mô phỏng các nốt ghi ta
Lối diễn tấu tạo dáng dấp ca khúc
Bị phát xít giết hại
Nhạc
giao hưởng
Tự sự
C, Bố cục bài thơ:chia làm 4 đoạn

* Đoạn 1: (6 câu đầu) là hình ảnh của Lorca, con người tự do, nghệ sĩ cách tân trong khung cảnh chính trị và nghệ thuật Tây Ban Nha.
* Đoạn 2 (12 câu tiếp theo): Lorca bị sát hại và nỗi xót xa về sự dang dở của khát vọng cách tân.
* Đoạn 3 (4 dòng tiếp): Niềm xót thương Lorca và những cách tân nghệ thuật của ông không được ai tiếp tục.
* Đoạn cuối (9 dòng còn lại): Suy tư về cuộc giải thoát và cách giã từ của Gaxia Lorca.
những tiếng đàn bọt nước
Tây-Ban-Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la li-la
đi lang thang về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn
Tây-Ban-Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lorca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
tiếng ghi-ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi-ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng
máu chảy
Không ai chôn cất tiếng đàn
Tiếng đàn như cỏ mọc hoang
Giọt nước mắt vầng trăng
Long lanh trong đáy giếng
Đường chỉ tay đã đứt
Dòng sông rộng vô cùng
Lor ca bơi sang ngang
Trên chiếc ghi ta màu bạc
Chàng ném lá bùa cô gái Di gan
Vào dòng xoáy nước
Chàng ném trái tim mình
Vào lặng yên bất chợt
Li la li la li la…
II/ Đọc - Hiểu Bài thơ
I/ Lorca, người nghệ sĩ lãng du, cô độc, dũng cảm.
- Hình ảnh ẩn dụ: >
- áo choàng đỏ gắt.
miền cô độc
vầng trăng chuếnh choáng
- Trên yên ngựa mỏi mòn
- Hát nghêu ngao.
sự kết hợp giữa cái thực và cái truyền thống…sự khác thường ở màu “đỏ gắt”…đàn áp khốc liệt của chế độ độc tài. Tây Ban Nha đang trở thành một đấu trường.
sự cô đơn của người nghệ sĩ đi tìm cái đẹp trong thế giới bạo tàn mà không phải ai cũng có thể hiểu. Chỉ có vầng trăng chuếnh choáng dõi theo hành trình đơn độc.
Người nghệ sĩ cách tân (Lor ca) một thân một mình mong manh trên con đường đã chọn: tự do nhân quyền và đổi mới nền nghệ thuật vốn đã già nua.
Áo choàng
Yên ngựa
Hát nghêu ngao
Tiếng đàn bọt nước
Vầng trăng chuếnh choáng
Kị sĩ đơn độc
Lãng du, phóng khoáng
Du ca yêu tự do và thầm lặng
Hình ảnh Lor-Ca trên phông nền văn hoá dân tộc mình
2/ Phút giây bi phẫn
- Hoán dụ
Tiếng đàn
Áo choàng bê bết máu
Cuộc đời Lor-ca
Cái chết của Lor-ca
-Ẩn dụ
Ghi ta nâu
Ghi ta lá xanh
Ghi ta tròn bọt nước
Tượng trưng
bầu trời, cô gái
giọt nước vỡ tan
Nhân hoá
ròng ròng máu chảy
Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
Trường phái tượng trưng siêu thực
-Tiếng đàn rạo rực tình yêu, cháy bỏng khát vọng tự do, trong trẻo và mãnh liệt một sức sống căng đầy / đau đớn sóng gió
-Tiếng đàn nên hình thành sắc, vỡ ra thành thân phận con người
Đối lập
Đan xen nhiều biện pháp nghệ thuật
Sự đồng cảm sâu sắc liên tưởng đa chiều của Thanh Thảo
2/ Phút giây bi phẫn
Tự do
Bạo tàn
Gieo sự sống
Hủy diệt sự sống
Gieo cái đẹp
Gieo cái ác
Trái tim yêu đời
Hiện thực phũ phàng
Sự vỡ nát đau thương
Tiếng đàn trong trẻo, tròn đầy
làm bật tâm hồn tài năng và số phận bi thương của Lorca
3/ Sức sống của tiếng đàn và sự giã biệt của Lorca.
a/ Sức sống
- tiếng đàn như cỏ mọc hoang

-giọt nước mắt vầng trăng
b/Giã từ
đường chỉ tay
-dòng sông
ghi-ta bạc
Truyền lan mãi, tự do tồn tại
Nỗi đau thành hình,hoá vũ trụ trường cửu
-lá bùa
-trái tim
Đơn độc ngắn ngủi nhưng mãi gắn bó với nghệ thuật
Câm lặng chôn vùi, hi sinh vì nghệ thuật.
III/ Kết luận
*Nội dung: - tâm hồn/ số phận của Lor-Ca
- sự đồng cảm của Thanh Thảo
*Nghệ thuật:- cấu trúc
- hình ảnh:
- biện pháp tu từ
Sự đa chiều, sáng tạo trong cách thể hiện.
Thanh Thảo đã từng viết : « Lorca là nhà thơ của những giấc mơ, của những linh cảm nhoi nhói, một nhà thơ có thể biến những giấc mơ thành nhịp điệu, có thể biến những linh cảm thành ngôn từ. Lorca siêu thực một cách tự nhiên, và hiện thực một cách tự nhiên » (Lorca trong tôi – Mãi mãi là bí mật, NXB Lao động, 2004). Một nhà thơ đã có một Lorca trong lòng như vậy, nên Đàn ghi-ta của Lorca có thể xem như là một gặp gỡ đẹp tạo thành phút « bùng nổ » của năng lượng sáng tạo Thanh Thảo.      


Tổ 3, lớp Văn 3
Cám ơn Quý Thầy Cô
chú ý lắng nghe
Hoa li la