Tuần 14. Đàn ghi ta của Lorca

Chào mừng các thầy cô về dự
chuyên đề thay sách giáo khoa 12
Đô Lương 26.07.2008
Hà Thị Thanh Thanh
Lớp trưởng báo cáo sỹ số lớp
Bài cũ:
Mời các em nghe ca khúc:
Bài hát trên nói về điều gì?
- Hát về cây đàn ghi ta của Lor ca
- ảnh hưởng của Lor ca và cây đàn đối với người
Tây Ban Nha và thế giới
ĐÀN GHI TA CỦA LORCA
  ”Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn”
    
* F.G. Lorca

Trích “Khối vuông Rubic”
Tác giả Thanh Thảo
Đọc phần tiểu dẫn ở SGK, chú ý phần
chú thích ở cuối trang



























































- Xác định những kiến thức trọng tâm?
Phần chú thích cung cấp cho các em
những tri thức gì để hiểu bài thơ?
I. Tiểu dẫn
TÁC GIẢ
- Tên thật Hồ Thành Công,
quê ở Quãng Ngãi, từng công tác
ở chiến trường Miền nam
* Tác phẩm tiêu biểu:
Dấu chân qua trảng cỏ(1978),
Khối vuông ru-bic(1985)
Từ một đến một trăm(1988)

* Đề tài: con người nghĩa khí,
nhân cách ngời sáng
* Cấu trúc thơ mới mẻ,sáng tạo
theo mô hình mở; Khối vuông ru-bic
- Em có ấn tượng gì về các khối vuông Ru-bic?
- Hãy liên tưởng đến thực tế cuộc sống
về những tác động đa sắc màu của nó
đối với mỗi người?
- Từ những liên tưởng nêu và nhận xét
hoàn cảnh ra đời của bài thơ?
Bài thơ:
- Rút trong tập khối vuông Ru bic (1985)
Là sáng tác tiêu biểu cho kiểu tư duy thơ
của Thanh Thảo
Lor ca là một hịên tượng xuất chúng
có sức ảnh hưởng to lớn tới nghệ thuật
và chính trị của Tây Ban Nha lúc bấy giờ
 Là một sự đột phá cho văn minh nhân loại
II. Đọc - nhận biết
Những tiếng đàn bọt nước
Tây-Ban-Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la li-la
đi lang thang về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn
Tây-Ban-Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lorca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
tiếng ghi-ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi-ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng
máu chảy
không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng
đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghi-ta màu bạc
chàng ném lá bùa cô gái di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
li-la li-la li-la…
- Nêu ấn tượng của em khi đọc bài thơ?
Tích hợp với bài “ Luật thơ” đã học ở tuần 10,
bài “ thơ tự do” đã học ở lớp 11, hãy:
+ Xác định đề tài
+ Xác định thể thơ
+ Xác định phương thức biểu đạt
+ Cấu trúc tác phẩm
BÀI THƠ:
1/ Đề tài:
G. Lor-Ca
Nhà thơ Tây Ban nha
Nhà du ca dùng tiếng đàn
để giải bày nỗi đau buồn,
Khát vọng yêu thương
của dân tộc mình
Tâm hồn cao khiết
Số phận oan khuất
2/ Thể thơ:
tự do
Cấu trúc
Vần nhịp, láy từ kết hợp ngẫu hứng
Từ mô phỏng các nốt ghi ta
Lối diễn tấu tạo dáng dấp ca khúc
Bi phát xít giết hại
Nhạc
giao hưởng
tự sự
3. Phương thức biểu đạt: tự sự
Âm hưởng chung: chất nhạc giao hưởng
4. Cấu trúc tác phẩm: 4 phần
Nêu đặc điểm của thơ tự do và đề xuất
hướng tiếp cận văn bản?
III. Đọc hiểu chi tiết
1. Tiếng đàn và người nghệ sỹ
Qua những hình ảnh được nhắc đến trong khổ thơ đầu
Em có liên tưởng gì về đất nước Tây Ban Nha?
Hoa Lila được trồng nhiều ở Tây Ban Nha
TÌM HIỂU BÀI THƠ
I/ Tiếng đàn ghi ta & số phận người nghệ sĩ lãng du
1/ Đất nước của Lor-Ca
- Hình ảnh
- áo choàng đỏ
- vầng trăng
- yên ngựa
- hoa li-la
Không gian văn hoá đặc trưng
Gợi cuộc sống phóng
khoáng tự do
Nuôi dưỡng tâm hồn
người nghệ sĩ
Điệp khúc lila gợi cho ta cảm xúc gì?
- Âm hưởng của tiếng đàn
- Ý nghĩa biểu trưng, biểu tượng cho những người ngã
xuống vì tổ quốc
Áo choàng
Yên ngựa
Hát nghêu ngao
Tiếng đàn bọt nước
Vầng trăng chuếnh choáng
Kị sĩ đơn độc
Lãng du, phóng khoáng
Du ca yêu tự do và thầm lặng
2/ Hình ảnh Lor-Ca trên phông nền văn hoá dân tộc mình
Hình ảnh con người hiện lên như thế nào?
3/ Phút giây bi phẫn
-Hoán dụ
Tiếng đàn
Áo choàng bê bết máu
Cuộc đời Lor-ca
Cái chết
-Ẩn dụ
Ghi ta nâu
Ghi ta lá xanh
Ghi ta tròn
Tượng trưng
bầu trời, cô gái
bọt nước vỡ tan
Nhân hoá
ròng ròng máu chảy
Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
Trường phái tượng trưng siêu thực
-Tiếng đàn rạo rực tình yêu, cháy bỏng khát vọng tự do, trong trẻo và mãnh liệt một sức sống căng đầy / đau đớn sóng gió
-Tiếng đàn nên hình thành sắc, vỡ ra thành thân phận con người
Đối lập
Đan xen nhiều biện pháp nghệ thuật
Sự đồng cảm sâu sắc liên tưởng đa chiều của Thanh Thảo
3/ Phút giây bi phẫn
Tự do
Bạo tàn
Gieo sự sống
Hủy diệt sự sống
Gieo cái đẹp
Gieo cái ác
Trái tim yêu đời
Hiện thực phũ phàng
Sự vỡ nát đau thương
Tiếng đàn trong trẻo, tròn đầy
làm bật tâm hồn tài năng và số phận bi thương của Lorca
Tại sao không ai chôn tiếng đàn?
Cách thể hiện độc đáo của Thanh Thảo ở đâu?
không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng
đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghi-ta màu bạc
chàng ném lá bùa cô gái di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
li-la li-la li-la…
II/ Sức sống của tiếng đàn và sự giã biệt của Lorca (3 khổ cuối)
a/ Sức sống
-tiếng đàn như cỏ mọc hoang

-giọt nước mắt vầng trăng
b/Giã từ
đường chỉ tay
dòng sông
ghi-ta bạc
Truyền lan mãi, tự do tồn tại
Nỗi đau thành hình,hoá vũ trụ trường cửu
-lá bùa
-trái tim
Đơn độc ngắn ngủi nhưng mãi gắn bó với nghệ thuật
Câm lặng chôn vùi, hi sinh vì nghệ thuật
Đặt trong sự đối lập, hãy phân tích tính logic
và lối tư duy của Thanh Thảo?
 Lila ngân vang:
+ Lorca và sự nghiệp của ông còn sống mãi
+ Sự cách tân luôn được trân trọng và sẽ còn phát triển
+ Sự ngân vang ấy cũng là lời thúc dục về việc đổi mới
đối với nền văn học nước nhà
Kết luận
*Nội dung: - tâm hồn/ số phận của Lor-Ca
- sự đồng cảm của Thanh Thảo
*Nghệ thuật:- cấu trúc
- hình ảnh:
- biện pháp tu từ
Sự đa chiều
Thanh Thảo đã từng viết : « Lorca là nhà thơ của những giấc mơ, của những linh cảm nhoi nhói, một nhà thơ có thể biến những giấc mơ thành nhịp điệu, có thể biến những linh cảm thành ngôn từ. Lorca siêu thực một cách tự nhiên, và hiện thực một cách tự nhiên » (Lorca trong tôi – Mãi mãi là bí mật, NXB Lao động, 2004). Một nhà thơ đã có một Lorca trong lòng như vậy, nên Đàn ghi-ta của Lorca có thể xem như là một gặp gỡ đẹp tạo thành phút « bùng nổ » của năng lượng sáng tạo Thanh Thảo.      


Cám ơn Quý Thầy Cô
chú ý lắng nghe!!!
Hoa li la
TRƯỜNG THPT ĐÔ LƯƠNG 3