Tuần 14. Đàn ghi ta của Lorca

Thiết kế thể nghiệm
Đọc văn
ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
Thanh Thảo
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo


Tên thật: Hồ Thành Công
Sinh năm 1946
Quê quán: x· §øc T©n
Mộ Đức - Qu¶ng Ng·i.
Tác phẩm chính
Những người đi tới biển (trường ca, 1977)
Dấu chân qua trảng cỏ (thơ, 1980)
Những ngọn sóng mặt trời (trường ca, 1981)
Khối vuông ru bích (thơ, 1985)
Từ một đến một trăm (thơ, 1988)...
* Thơ Thanh Thảo đậm chất triết luận, giàu suy tư với những cách tân nghệ thuật táo bạo, mới mẻ.
- Phong cách nghệ thuật

ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
2- Lor-ca và thời đại

- Phê-đê-ri-cô Ga-xi-a Lor-ca (1898 -1936) là một trong những tài năng sáng chói của văn học hiện đại Tây Ban Nha và thành công trên nhiều lĩnh vực nghệ thuật: thơ ca, hội họa, âm nhạc, sân khấu...
- Sống trong thời đại bạo tàn,dưới sự cai trị của chế độ độc tài, phản động Pri-nô đê Ri- vê - ra, Lor-ca đã trở thành người nghệ sĩ, chiến sĩ không ngừng đấu tranh chống mọi thế lực áp chế và khởi xướng, thúc đẩy mạnh mẽ những cách tân trong lĩnh vực nghệ thuật.

1-Xuất xứ: Rút từ tập thơ Khối vuông Ru- bích (1985)
Cấu
trúc
thơ
Cấu
trúc
ru-bich
mô hình mở
phá bỏ khuôn mẫu, giải
phóng cảm xúc và
tưởng tượng
2- Hình thức bài thơ
Tác giả không muốn dừng lại ở hình thức thông thường mà ông muốn thể nghiệm một hình thức mới gần gũi với thể thơ tượng trưng siêu thực…
“Xóa bỏ dấu chấm, phẩy là xóa bỏ dấu ngắt, tạo ấn tượng về tiếng đàn liên tục…” (Trần Đình Sử).
3- Bố cục
* Đoạn 1 (6 dòng đầu): hình ảnh Lor-ca người nghệ sĩ tự do cùng khát vọng cách tân nghệ thuật.
* Đoạn 2 (12 dòng tiếp): cái chết đầy bi phẫn của Lor-ca, khát vọng cách tân nghệ thuật đành dang dở.
* Đoạn 3 (4 dòng tiếp): niềm xót thương những cách tân nghệ thuật của Lor-ca không ai tiếp tục
* Đoạn 4 (9 dòng cuối): Suy tư về cuộc giải thoát và giã từ của Lor-ca.
tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la li-la
đi lang thang về miền đơn độc
vầng trăng chuyếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn


"áo choàng đỏ gắt"
môn đấu bò tót n?i ti?ng ? TBN
Đấu trường chính trị TBN đẫm máu

"vầng trăng", "yên ngựa"
không gian thảo nguyên bát ngát,
mênh mông
" li-la, li-la, li-la"
vừa là những nốt nhạc ghi-ta vừa là một loài
hoa của Tây Ban Nha

=> Hỡnh ảnh Lor - ca nổi bật trên nền không gian van hoá Tây Ban Nha: Con người tự do, người nghệ sĩ tài hoa, lóng t? với lý tưởng cao đẹp là đấu tranh cho tự do, cho sự cách tân nghệ thuật, nhưng đơn độc, lẻ loi.
Tây Ban Nha hát nghêu ngao bỗng kinh hoàng áo choàng bê bết đỏ Lor-ca bị điệu về bãi bắn chàng đi như người mộng du tiếng ghi ta nâu bầu trời cô gái ấy tiếng ghi ta lá xanh biết mấy tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy
tiếng ghi lá xanh
+ Đấu trường đẫm máu,
+ Không khí chính trị nóng bỏng,
+ Những cuộc đàn áp khốc liệt của chế độ độc tài.
chiếc ghi ta màu bạc
- Những sắc màu tương phản:
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy
áo choàng bê bết đỏ
+ Những sắc màu giản dị, hiền hoà, màu của sự sống, tình yêu, màu của hoài niệm, của sự thuần khiết, trắng trong.
tiếng ghi ta nâu
Sự đương đầu giữa sự sống và cái chết, vẻ đẹp và nỗi đau, sự thách thức và huỷ diệt..
Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
Hình ảnh thực
tiếng ghi-ta
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi-ta lá biết mấy
tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng máu chảy
nâu
xanh
xanh
nâu
tiếng ghi-ta ròng ròng máu chảy
Hình ảnh tượngtrưng
Tiếng ghi-ta là hình ảnh ẩn dụ về cuộc đời của người nghệ sĩ Lor-ca.
tiếng ghi-ta
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi-ta lá biết mấy
tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng máu chảy
nâu
xanh
xanh
nâu
tiếng ghi-ta ròng ròng máu chảy
Khúc diễn tấu sinh động
âm thanh tiếng đàn -> Những diễn tấu sinh động của cung đàn.
Biểu tượng cuộc đời của Lor – ca.
Khắc hoạ chân dung người nghệ sĩ Lor-ca trong khoảnh khắc bi thương nhất: tha thiết với cuộc sống.
cháy bỏng trong lí tưởng nghệ thuật;
đắm say, thuỷ chung trong tình yêu
bi tráng trong cái chết
niềm tin vào
sự bất tử của
nghệ thuật
mà Lor-ca
sáng tạo nên


nỗi tiếc xót
cho hành trình
cách tân nghệ
thuật dang dở
của người nghệ sĩ
- Hỡnh ảnh Giọt nước mắt vầng trang:
+ Giọt nước mắt của vầng trang .
+ Giọt nước mắt như vầng trang .
+ Giọt nước mắt khóc vầng trang .
+ Vầng trang là giọt nước mắt .
Đau buồn nhưng vẫn toát lên vẻ đẹp sáng trong, thánh thiện...
=>Gi?t nu?c m?t c?a ngu?i ngh? si Thanh Th?o khúc thuong ngu?i ngh? si Lor - ca.

đường chỉ tay đã đứt dòng sông rộng vô cùng Lor-ca bơi sang ngang trên chiếc ghi ta màu bạc
chàng ném lá bùa cô gái Di-gan vào xoáy nước chàng ném trái tim mình vào lặng yên bất chợt
li – la li – la li – la

®­êng chØ tay ®· ®øt
dòng sông rộng vô cùng
Lor-ca bơi sang ngang
trên chiếc ghi-ta màu bạc
Lor-ca bơi qua con sông
cuộc đời để đi vào cõi bất
tử trên một chiếc ghi-ta.
chiếc ghi-ta màu bạc

là con thuyền nghệ thuật
chở Lor-ca vào cõi
siêu sinh
hữu hạn
vô hạn
chàng ném lá bùa cô gái Di - gan
vào xoáy nước
Hình tượng thơ bi tráng và dữ dội . Gợi nỗi xúc động sâu xa.
Sự mạnh mẽ, quả quyết của Lor - ca khi phải vĩnh biệt cuộc đời. Ch�ng mu?n m?i ngu?i hóy quờn mỡnh di d? di t?i.
Không còn niềm tin vào sự cứu rỗi linh hồn.
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
chàng lá bùa cô gái Di-gan
vào xoáy nước
chàng trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
Sự giã từ của
Lor-ca với cuộc sống để đi vào
cõi vĩnh hằng
Cái chết với Lor-ca là định mệnh được
báo trước. Anh bình thản, nhẹ nhàng đi
vào cõi vĩnh hằng cùng cây đàn thơ.


ném
ném
ném
ném
Bằng những vần thơ cất lên từ lòng ngưỡng mộ sâu sắc, niềm xót thương vô hạn với Lor-ca, Thanh Thảo đã bất tử hoá người nghệ sĩ anh hùng.

Khúc nhạc đưa tiễn…
Vòng hoa tím biếc…
Âm thanh dư ba của tiếng đàn.
- Âm thanh:
" li- la li- la li- la".
Lor-ca
Hình tượng Lor-ca
Một số đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ
- Sáng tạo hình ảnh theo lối lạ hoá
+ Kết hợp những hình ảnh vốn xa cách nhau trong thực tại
+ Xoá bỏ những liên từ
- Đưa chất nhạc vào thơ
+ Những từ mô phỏng âm thanh của các nốt ghi-ta ( li-la) được "cấy" vào bài thơ một cách tự nhiên.
+ Cấu trúc bài thơ mang dáng dấp cấu trúc của một bản giao hưởng có phần dạo đầu êm ái du dương; có phần phát triển cao trào, gấp gáp; có phần kết sâu lắng, trầm lặng.
- Xây dựng hình ảnh tượng trưng
- Thể thơ tự do
Lời đề từ
Ghi nhớ
Khi nào tôi chết
hãy vùi xác tôi cùng với cây đàn
dưới lớp cát.
Khi nào tôi chết
hãy vùi xác tôi giữa rặng cây cam
và đám bạc hà.
Khi nào tôi chết
hãy vùi xác tôi, tôi xin các người đó
nơi một chiếc chong chóng gió.
Khi nào tôi chết!
Khi
tôi
chết
hãy
chôn
tôi
với
cây
đàn
Lời thơ khơi
nguồn, dẫn dắt
dòng cảm xúc
mãnh liệt của
Thanh Thảo
về cái chết
của Lor-ca.
Là một lời
di chúc sớm
-> tình yêu
của Lor-ca
với nghệ thuật,
với xứ sở
Tây Ban Nha
-Hướng dẫn học tập

H?c thu?c b�i tho v� vi?t do?n van bỡnh gi?ng nh?ng cõu tho m� em yờu thớch nh?t?
Chuẩn bị bài: Tự do
Những nét cơ bản về tác giả?
Những mới lạ của bài thơ?
Tư tưởng tiến bộ của tác giả qua bài thơ?
Bài học kết thúc,
xin chào các thầy cô và các em!