Tuần 14. Đàn ghi ta của Lorca

ĐÀN GHI-TA CỦA LORCA
Thanh Thảo
Gv. Hồ Ánh Tuyết
I. GIỚI THIỆU CHUNG
Tác giả:
Tên thật là Hồ Thành Công, sinh năm 1946
Quê: huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi
Thanh Thảo là một trong những gương mặt tiêu biểu cho thế hệ các nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ.
Hãy cho biết những nét chính về cuộc đời nhà thơ.
I. GIỚI THIỆU CHUNG
Tác giả:
Ngòi bút hướng nội, giàu suy tư, trăn trở về cuộc sống của nhân dân, đất nước và thời đại.
Luôn tìm tòi những hình thức biểu đạt mới: lối thơ tượng trưng, siêu thực.
Hãy cho biết những nét nổi bật trong sáng tác của Thanh Thảo
I. GIỚI THIỆU CHUNG
Tác phẩm:


Đàn ghi-ta của Lorca in trong tập thơ Khối vuông ru-bích (1985)
Hãy cho biết xuất xứ của bài thơ
I. GIỚI THIỆU CHUNG
Tác phẩm:
Lorca là nhà thơ thiên tài của Tây Ban Nha, người có khát vọng tự do và khát vọng cách tân nghệ thuật mãnh liệt.
Bị chính quyền phản động thân phát xít bắt giam và giết hại.
Lorca là ai? Nhà thơ lấy cảm hứng từ đâu để viết bài thơ này?
I. GIỚI THIỆU CHUNG
Tác phẩm:
“khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn”
(Lorca)

Biểu hiện: Tình yêu nghệ thuật của Lorca
Muốn người đời sau vượt qua Lorca mà đi tới.
Em hiểu câu thơ đề từ như thế nào?
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
Hình tượng Lorca – người nghệ sĩ cô đơn.
những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la li-la
đi lang thang về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn
Hình tượng Lorca – người nghệ sĩ cô đơn.
những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la li-la
đi lang thang về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
Hình tượng Lorca – người nghệ sĩ cô đơn.
Hình tượng Lorca được nhà thơ phác hoạ bằng những nét vẽ mang dấu ấn của thơ siêu thực
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
Hình tượng Lorca – người nghệ sĩ cô đơn.
tiếng đàn bọt nước: mong manh, dễ vỡ
áo choàng đỏ gắt: áo của người kị sĩ trong cuộc đấu bò.
 Liên tưởng đến cuộc đấu tranh đơn độc của Lorca.
Hãy cho biết ý nghĩa của những hình ảnh thơ?
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
Hình tượng Lorca – người nghệ sĩ cô đơn.
li-la li-la li-la mô phỏng âm thanh tiếng đàn
tên loài hoa tử đinh hương
miền đơn độc: Lorca là người đi tiên phong
vầng trăng chếnh choáng: vẻ đẹp lãng mạn
yên ngựa mỏi mòn: vẻ đẹp kiêu hùng
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
Hình tượng Lorca – người nghệ sĩ cô đơn.

Lorca hiện lên mạnh mẽ nhưng cũng thật lẻ loi, vô vọng trên con đường đấu tranh.
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
Cái chết phẫn uất của Lorca:
Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
Cái chết phẫn uất của Lorca:
Hát nghêu ngao >< áo choàng bê bết đỏ
người nghệ sĩ tự do >< cái chết đau thương
Thơ tự sự, vừa mang nghĩa thực, vừa ẩn dụ, tượng trưng.
như người mộng du (so sánh) tư thế
tâm trạng
Nhà thơ tái hiện cái chết bi thảm của Lorca bằng nghệ thuật gì?
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
Cái chết phẫn uất của Lorca:
tiếng ghi ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy
Cái chết phẫn uất của Lorca:
tiếng ghi ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
Cái chết phẫn uất của Lorca:
Điệp ngữ: “tiếng ghi ta”  linh hồn người nghệ sĩ bất tử
Tình yêu, sức sống, nỗi đau hoà quyện nhau.
Lối thơ siêu thực: dùng màu sắc, hình khối, đường nét để thể hiện cảm xúc.
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
Cái chết phẫn uất của Lorca:
không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh nơi đáy giếng
Cái chết phẫn uất của Lorca:
không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh nơi đáy giếng
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
Cái chết phẫn uất của Lorca:
Mọi người không muốn vượt qua Lorca, linh hồn Lorca vẫn sống mãi.
như cỏ mọc hoang:
+ sức sống mạnh mẽ của nghệ thuật  ca ngợi
+ Lorca mất không còn người dẫn lối đấu tranh  tiếc thương.
vầng trăng >< đáy giếng
 ánh sáng >< nơi tăm tối
cái chết bất diệt
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
Cái chết phẫn uất của Lorca:

Cái chết không thể tiêu diệt được tâm hồn và khát vọng nghệ thuật của Lorca. Mọi người vẫn yêu mến và tiếc thương người nghệ sĩ Lorca.
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
Cách giã từ của Lorca:
Đường chỉ tay đã đứt: số mệnh phũ phàng
Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghi ta màu bạc
Lorca sang thế giới vĩnh hằng nhưng vẫn còn sống mãi
li-la li-la li-la: Khúc nhạc đưa tiễn Lorca
lẵng hoa tử đinh hương viếng người nghệ sĩ
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
Cách giã từ của Lorca:

Nhà cách tân vĩ đại của Tây Ban Nha đã trở thành bất tử trong cuộc giã từ này.
III. TỔNG KẾT – CỦNG CỐ
Nội dung: Ngợi ca vẻ đẹp nhân cách tâm hồn và tài năng của Lorca – nhà thơ, nhà cách tân vĩ đại của Tây Ban Nha và thế giới.
Nghệ thuật: sử dụng thành công những thủ pháp của thơ siêu thực, đặc biệt là chuỗi hình ảnh ẩn dụ, biểu tượng. Ngôn ngữ hàm súc, giàu sức gợi.
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
1- Bút pháp nổi bật của Thanh Thảo thể hiện trong bài “Đàn ghi-ta của Lorca”:
A- tự sự triết lý
B- tượng trưng siêu thực
C- trữ tình chính luận
D- tự sự trữ tình
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
2- Qua lời di chúc, Lorca muốn:
A- giữ riêng cây đàn của mình
B- bản thân không là sức cản
C- người đời sau hãy vượt qua mình
D- tất cả các câu trên đều đúng
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
3- Chi tiết gợi cảnh đấu bò trong bài thơ khiến ta liên tưởng đến:
A- Cuộc đấu tranh của Lorca rất cô đơn
B- Khát vọng mãnh liệt của Lorca
C- Vẻ đẹp lãng mạn của Lorca
D- Cuộc đấu tranh của Lorca khó thành công
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
4- Màu “nâu” và “lá xanh” của tiếng ghi-ta tượng trung cho:
A- Tình yêu và sức sống
B- Niềm tin và hy vọng
C- Cuộc đấu tranh bền bỉ
D- Sự hoá thân vĩnh hằng
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
5- Hình ảnh “áo choàng bê bết đỏ” và “ròng ròng máu chảy” gợi liên tưởng đến:
A- Sức mạnh của kẻ thù
B- Cuộc đấu tranh ác liệt
C- Cái chết bi phẫn của Lorca
D- Bộ mặt bọn phát xít
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
6- “giọt nước mắt vầng trăng/ long lanh trong đáy giếng” mang ý nghĩa:
A- Dù bị chôn vùi nơi tăm tối, tinh thần Lorca vẫn toả sáng.
B- Niềm thương tiếc của mọi người dành cho Lorca.
C- Số phận hẩm hiu của người nghệ sĩ.
D- Câu a và b đều đúng