Tuần 14. Đàn ghi ta của Lorca

TRƯỜNG THPT NGƠ GIA T?
CHÀO MỪNG
HỘI GIẢNG 20 -11
Ngữ văn 12


TIẾT 40-41
Đàn Ghi-ta của Lor-ca


Giáo viên: TRẦN THỊ LỆ THỦY
Lớp : 12A3

THANH THẢO
Nhà thơ Thanh Thảo và quê hương Quảng Ngãi
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
ĐÀN GHITA CỦA LOR-CA

THANH THẢO
Quốc kỳ và Quốc huy Tây Ban Nha
Tên thật: Hồ Thành Công (1946), quê ở Mộ Đức, Quảng Ngãi
Tốt nghiệp khoa Ngữ văn, trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, Thanh Thảo công tác ở chiến trường miền Nam.
Sau 1975 Ông dành nhiều tâm huyết cho việc đổi mới thơ Việt:
+ Tìm kiếm "chất người" ở những nhân cách thanh cao, bất khuất; những tâm hồn phóng khoáng yêu tự do
+ Không ngừng tìm tòi, thử nghiệm để làm mới hình thức biểu đạt của thơ; ảnh hưởng từ trường phái thơ tượng trưng, siêu thực trong VH phương tây
Ông nổi tiếng với những bài thơ và trường ca mang diện mạo độc đáo viết về chiến tranh và thời hậu chiến; thể hiện nhiều suy tư trăn trở về các vấn đề XH và thời đại.
Năm 2001 ông được tặng giải thưởng Nhà Nước về văn học-nghệ thuật
ĐÀN GHITA CỦA LOR-CA

THANH THẢO
Khối vuông Ru-bic
Tượng trưng cho sự cách tân nghệ thuật của Thanh Thảo
ĐÀN GHITA CỦA LOR-CA

THANH THẢO

2. Tác phẩm

Trích từ tập thơ "Khối vuông Rubic" xuất bản năm 1985
Bài thơ tiêu biểu cho kiểu tư duy thơ của Thanh Thảo:
+ Luôn nhìn cuộc sống ở trạng thái mở, đa chiều
+ Khước từ khuôn mẫu, lối biểu đạt dễ dãi
+ Phong cách tượng trưng có màu sắc siêu thực

I. Tìm hi?u chung

1. Tác giả
ĐÀN GHITA CỦA LOR-CA

THANH THẢO
3. Vài nét về Gar-xi-a Lor-ca (1898 – 1936)

Một thiên tài ở nhiều lĩnh vực nghệ thuật: Thơ ca, hội họa, âm nhạc, sân khấu
Một nhân cách cao đẹp: Đấu tranh cho độc lập tự do; cổ vũ cho sự phá cách, đổi mới của nghệ thuật
Một số phận đầy oan nghiệt: Bị bắt và xử bắn năm 38 tuổi
Tên tuổi của Lorca trở thành một biểu tượng, là ngọn cờ tập hợp các nhà văn hóa Tây Ban Nha
Ph.Gar-xi-a Lor-ca (1898 - 1936)

I. Tìm hi?u chung

1. Tác giả:

2. Tác phẩm
ĐÀN GHITA CỦA LOR-CA

THANH THẢO
Đàn Ghi ta (Tây ban cầm)
ĐÀN GHITA CỦA LOR-CA

THANH THẢO
Thánh đường Sagrada Familia Biểu tượng của đất nước Tây Ban Nha
ĐÀN GHI-TA CỦA LOR-CA
ĐÀN GHITA CỦA LOR-CA

THANH THẢO
Hoa LiLa (Tử đinh hương)
Vũ nữ Di-gan
Áo choàng đỏ gắt
Đấu trường đẫm máu
II. Đọc hiểu
[
những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li-la-li-la li – la
đi lang thang về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn

Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca vị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du

tiếng ghi ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
ĐÀN GHI TA CỦA LOR – CA
“ khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn”
Ph. G. Lor –ca
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy

không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như có mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng

đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lor –ca bơi sang ngang
trên chiếc ghi ta màu bạc

chàng ném lá bùa cô gái Di – gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt

Li-la li-la li-la…

Khối vuông ru – bích, NXB Tác phẩm mới Hà Nội, 1985)
13 dòng cuối: Niềm tin mãnh liệt vào sự bất tử của tiếng đàn Lor-ca
1. Bố cục bài thơ :
Chia làm 3 phần
1. Phần 1
6 dòng đầu : Hình ảnh Lor-ca - Người nghệ sĩ tự do với khát vọng cách tân nghệ thuật
2. Phần 2
12 dòng tiếp theo: Cái chết đầy bi phẫn của Lor-ca với khát vọng nghệ thuật còn dang dở
3. Phần 3
a/ Nhan đề: Đàn ghi ta của Lor-ca
b/ Lời đề từ: "Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn" (Ph.G. Lor-ca)
Là di chúc của người nghệ sĩ khi tiên cảm mình sẽ chết.
Là cảm hứng mãnh liệt cho thơ ca, nhạc họa . . . của bao thế hệ nghệ sĩ trên thế giới

2. Ý nghĩa nhan đề và lời đề từ

I. Tìm hi?u chung

1. Tác giả

2. Tác phẩm

3. V�i n�t v? Gar-xi-a Lor-ca (1898 - 1936)

II. Đọc-hiểu văn bản
1. Bố cục bài thơ :
ĐÀN GHITA CỦA LOR-CA

THANH THẢO
3. Hình ảnh Lor-ca - người nghệ sĩ tự do

? Hình ảnh tương phản gợi liên tưởng đến một đấu trường vô hình. Nghệ thuật láy âm Li-la . mang âm hưởng tiếng đàn. Hình ảnh vầng trăng, yên ngựa mang tính nghệ thuật cao
". tiếng đàn bọt nước
. . . áo choàng đỏ gắt
li-la li-la li-la
. . .lang thang . . . đơn độc
vầng trăng chếnh choáng
. . . yên ngựa mỏi mòn"
? Lor-ca, người nghệ sĩ tự do với khát vọng cách tân nghệ thuật nhưng khát vọng ấy thật mong manh và đơn độc

I. Tìm hi?u chung

1. Tác giả

2. Tác phẩm

3. V�i n�t v? Gar-xi-a Lor-ca (1898 - 1936)

II. Đọc-hiểu văn bản
1. Bố cục bài thơ :
2. Ý nghĩa nhan đề và lời đề từ
ĐÀN GHITA CỦA LOR-CA

THANH THẢO
4. Cái chết bi phẫn của Lor-ca và khát vọng nghệ thuật của Ông
? Cái chết phu phàng . Người nghệ sĩ yêu tự do, yêu tiếng đàn bị điệu về bãi bắn vội vã nhưng Lor-ca như bỏ quên tất cả không bận lòng với cái chết cận kề. Đó chính là dũng khí của Lor-ca - Một con người đã dâng hiến cả tuổi trẻ, cả cuộc đời cho cuộc đấu tranh vì tự do
"Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
. kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca . bãi bắn
chàng đi như người mộng du ``
? Nghệ thuật đối lập, nhân hóa và hoán dụ. Hình ảnh "áo choàng bê bết đỏ" có sức ám ảnh rất đặc biệt: Âm nhạc đã thành thân phận, tiếng đàn đã thành linh hồn. Đoạn thơ gợi liên tưởng đến đấu trường đẫm máu

I. Tìm hi?u chung

1. Tác giả

2. Tác phẩm

3. V�i n�t v? Gar-xi-a Lor-ca (1898 - 1936)

II. Đọc-hiểu văn bản
1. Bố cục bài thơ
2. Ý nghĩa nhan đề và lời đề từ
3. Hình ảnh Lor-ca - người nghệ sĩ tự do
ĐÀN GHITA CỦA LOR-CA

THANH THẢO
? Nghệ thuật so sánh, ẩn dụ, tiếng đàn được diễn tả theo lối tượng trưng liên tục chuyển đổi cảm giác qua hệ thống những âm thanh vỡ ra thành màu sắc, hình khối, dòng máu: Nâu ? xanh ? tròn ? máu chảy
nâu
. . . xanh . . .
tròn bọt nước . . .
ròng ròng
máu chảy
? Cái chết bi phẫn phu phàng của người nghệ sĩ đã trở thành khát vọng mãnh liệt về sự cách tân nghệ thuật . Âm nhạc không chỉ là âm thanh mà còn là màu sắc, hình khối, số phận

tiếng ghi ta
ĐÀN GHITA CỦA LOR-CA

THANH THẢO
5. Niềm thương xót Lor-ca và niềm tin mãnh liệt vào sự bất tử của tiếng đàn
"không ai chôn cất tiếng đàn" ?
"tiếng đàn như cỏ mọc hoang" ?
Ngoa dụ, sáng tạo
So sánh
". nước mắt vầng trăng
long lanh . đáy giếng
đường chỉ tay . đứt
dòng sông rộng .
Lor-ca bơi sang ngang
. ghi ta màu bạc"

I. Tìm hi?u chung

1. Tác giả

2. Tác phẩm

3. V�i n�t v? Gar-xi-a Lor-ca (1898 - 1936)

II. Đọc-hiểu văn bản
1. Bố cục bài thơ
2. Ý nghĩa nhan đề và lời đề từ
3. Hình ảnh Lor-ca - người nghệ sĩ tự do
4. Cái chết bi phẫn của Lor-ca và khát vọng nghệ thuật của Ông
ĐÀN GHITA CỦA LOR-CA

THANH THẢO
? Quá thương tiếc, ngưỡng mộ Lor-ca; người ta không hiểu được ý nghĩa sâu xa di chúc của Ông
- Bộc lộ tình yêu nghệ thuật say đắm
- Là tình yêu với xứ sở Tây ban cầm
- Phải biết chôn nghệ thuật của Ông để đi tới
* Lời thơ của Thanh Thảo thể hiện nỗi xót thương sự ra đi của một thiên tài; là nỗi xót xa cho hành trình cách tân dang dở không chỉ với Lor-ca mà với cả nền văn học Tây Ban Nha. Thiếu người dẫn đường nên nghệ thuật thành thứ cỏ mọc hoang
 Hình aûnh mang tính töôïng tröng vieát theo loái saép ñaët, döïa treân nguyeân lí coát loõi cuûa caáu truùc giaùn ñoaïn, suy tö ña chieàu
ĐÀN GHITA CỦA LOR-CA

THANH THẢO
lá bùa.
trái tim mình
. . .
li-la li-la li-la
? Điệp ngữ "chàng ném" thành biểu tượng về cái chết bi thảm, cũng có ý nghĩa tượng trưng cho sự giã từ; một lựa chọn. Nghệ thuật láy âm li-la cuối bài thơ thể hiện niềm tin mãnh liệt vào sự bất tử của nghệ thuật

? Cảm xúc mãnh liệt của Thanh Thảo trước cái chết của Lor-ca: sự thương tiếc hòa trộn với sự mến mộ, tôn vinh, cảm phục
chàng ném
ĐÀN GHITA CỦA LOR-CA

THANH THẢO
1. Nghệ thuật
Thể thơ tự do, không dấu câu, không dấu hiệu mở đầu kết thúc
Sử dụng hình ảnh tượng trưng siêu thực có sức chứa lớn về nội dung
Tạo màu sắc Tây Ban Nha rất đậm nét
Kết hợp hai yếu tố thơ và nhạc
III. Tổng kết

I. Tìm hi?u chung

1. Tác giả

2. Tác phẩm

3. V�i n�t v? Gar-xi-a Lor-ca (1898 - 1936)

II. Đọc-hiểu văn bản
1. Bố cục bài thơ
2. Ý nghĩa nhan đề và lời đề từ
3. Hình ảnh Lor-ca - người nghệ sĩ tự do
4. Cái chết bi phẫn của Lor-ca và khát vọng nghệ thuật của Ông
5. Niềm thương xót Lor-ca và niềm tin mãnh liệt vào sự bất tử của tiếng đàn
ĐÀN GHITA CỦA LOR-CA

THANH THẢO
1. Nghệ thuật
III. Tổng kết
2. Nội dung
Bài thơ làm sống lại huyền thoại về Ga-xi-a Lor-ca: một nghệ sĩ tự do và cô đơn; một cái chết đầy bi phẫn; một nhân cách cao quí; một khát vọng nghệ thuật bất diệt.
Bài thơ thể hiện sự đồng cảm thương tiếc sâu sắc của nhà thơ về một thiên tài nghệ thuật ở thế kỷ XX

I. Tìm hi?u chung

1. Tác giả

2. Tác phẩm

3. V�i n�t v? Gar-xi-a Lor-ca (1898 - 1936)

II. Đọc-hiểu văn bản
1. Bố cục bài thơ
2. Ý nghĩa nhan đề và lời đề từ
3. Hình ảnh Lor-ca - người nghệ sĩ tự do
4. Cái chết bi phẫn của Lor-ca và khát vọng nghệ thuật của Ông
5. Niềm thương xót Lor-ca và niềm tin mãnh liệt vào sự bất tử của tiếng đàn
ĐÀN GHITA CỦA LOR-CA

THANH THẢO
IV. Bài tập về nhà
1. Học thuộc bài thơ
2. Viết một bài bình ngắn về nhân vật trữ tình Lor-ca
3. Chuẩn bị bài: "Bác ơi" ; "Tự do" ( đọc thêm)



I. Tìm hi?u chung

1. Tác giả:

2. Tác phẩm

3. V�i n�t v? Gar-xi-a Lor-ca (1898 - 1936)

II. Đọc-hiểu văn bản
1. Bố cục bài thơ :
2. Ý nghĩa nhan đề và lời đề từ
3. Hình ảnh Lor-ca - người nghệ sĩ tự do
4. Cái chết bi phẫn của Lor-ca và khát vọng nghệ thuật của Ông
5. Niềm thương xót Lor-ca và niềm tin mãnh liệt vào sự bất tử của tiếng đàn
III. Tổng kết
1. Nội dung
2. Nghệ thuật
ĐÀN GHITA CỦA LOR-CA

THANH THẢO
XIN CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ
DÃ DU? GIO`!