Tuần 14. Đàn ghi ta của Lorca

Chào mừng các thầy cô giáo
và các em học sinh
đến với bài học mới
Thanh Thảo
đàn ghi ta của lor-ca
I. Giới thiệu chung
a. Cuéc ®êi.
1. Tác giả Thanh Thảo

- Tªn thËt : Hồ Thành Công
- Sinh năm: 1946
- Quê: x· §øc T©n- Mộ Đức - Qu¶ng Ng·i.
- Sau khi tốt nghiệp khoa v¨n ĐH Tổng hợp Hà Nội, «ng vµo chiến đấu ở chiÕn tr­êng miền Nam
- Luôn tìm tòi, sáng tạo, tìm cách biểu đạt mới qua hình thức thơ tự do, đem đến một mỹ cảm hiện đại cho thơ bằng thi ảnh và ngôn từ mới lạ.
+ Phong cách thơ
b. Sự nghiệp văn chương
+ Thµnh c«ng ë ®Ò tµi viết về chiến tranh và thời hậu chiến
+ Tác phẩm chính: “Những người đi tới biển” (1977),
“Dấu chân qua trảng cỏ” (1978),
“Khối vuông Ru-bích” (1985),…
- Là tiếng nói của người tri thức nhiều suy tư trăn trở về các vấn đề xã hội và thời đại
*/Thanh Thảo- gương mặt tiêu biểu cho lớp nhà thơ trẻ của thơ ca kháng chiến chống Mỹ, đem đến cho thơ một tiếng nói riêng độc đáo.
2. Bài thơ "D�n ghi ta c?a Lorca"
a) Vài nét về nhà thơ G.Lorca (1898-1936)
- Nhà thơ xuất sắc của Tây Ban Nha, ng­êi khëi x­íng vµ thóc ®Èy viÖc c¸ch t©n trong c¸c lÜnh vùc nghÖ thuËt.
- Người chiến sỹ dũng cảm, đấu tranh chống chế độ độc tài phát xít
- Người có số phận oan khuất.
 Lorca- biểu tượng cho tinh thần chiến đấu chống phát xít, bảo vệ văn hoá dân tộc và văn minh nhân loại.
b) Xuất xứ:
- Nằm trong tập “Khối vuông Ru- bích” (1985)
- Tiêu biểu cho tư duy của thơ Thanh Thảo: suy tư,mãnh liệt, phóng túng trong c¶m xóc, nhuốm màu sắc tượng trưng, siêu thực.

những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la li-la
đi lang thang về miền đơn độc
trên yên ngựa mỏi mòn
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn

Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lorca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du

tiếng ghi ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi ta xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy

không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đày giếng

đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghi ta màu bạc

chàng ném lá bùa cô gái Di- gan
vào xoày nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt

li-la li-la li-la.
Văn bản "Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn"-Lorca-
- §o¹n 3 ( 4 dßng tiÕp): Nỗi xót thương Lorca và tiÕc nuèi nh÷ng c¸ch t©n nghÖ thuËt cña Lorca.
c) Bố cục:
- §o¹n 1 (6 câu đầu): Lorca- con người tù do, nghệ sỹ c¸ch t©n trong khung c¶nh chÝnh trÞ vµ nghÖ thuËt T©y Ban Nha.
- Đoạn 2 (12 cõu ti?p): Cỏi ch?t c?a Lorca.
- §o¹n 4 (9 dßng cuèi) Suy t­ vÒ cuéc gi¶i tho¸t vµ c¸ch gi· tõ cña Lorca.
II. Phân tích

1. ý nghĩa nhan đề và lời đề từ
a. ý nghĩa nhan đề : "Đàn ghi ta của Lorca"
a. Đàn ghi ta: Còn gọi là Tây Ban Cầm, nhạc cụ âm nhạc và văn hóa dân gian Tây Ban Nha.


b. Nhan đề: "Đàn ghi ta của Lorca": Là nghệ thuật riêng của Lorca. Biểu hiện thế giới tâm hồn, nghệ thuật và tài năng của nhà thơ.



b.Lêi ®Ò tõ: “NÕu t«i chÕt h·y ch«n t«i víi c©y ®µn”

- Lời nhắn nhủ : nghệ thuật phải luôn được cách tân.
Ước nguyện của Lorca mãi mãi gắn bó với câyđàn
=>Thể hiện tình yêu nghệ thuật và đất nước Tây Ban Nha.
- Muốn tiếp tục hát những lời ca tranh đấu và những bài ca của tình yêu và khát vọng tự do.
a. Đoạn 1 (6 câu đầu)
2. Phân tích bài thơ
*/ C¸c h×nh ¶nh vµ ©m thanh
- TiÕng ®µn: §µn Ghi ta- nghÖ thuËt d©n gian T©y Ban Nha.
- ¸o choµng ®á g¾t: §Êu tr­êng víi c¸c vâ sü ®Êu bß tãt.
- Li-la li-la: m« pháng tiÕng ®µn (Hoa Lila (Tö §inh H­¬ng) mét loµi hoa ®­îc trång nhiÒu ë T©y Ban Nha).
=> BiÓu t­îng vÒ ®Êt n­íc vµ v¨n hãa T©y Ban Nha.
Hoa Lila- Tử đinh hương- một loài hoa được trồng nhiều ở Tây Ban Nha.
Đàn ghi ta- một nét văn hóa dân gian không thể thiếu của Tây Ban Nha.
*/ Hình tượng Lorca trên nền văn hóa Tây Ban Nha.
+ Áo choàng đỏ gắt
- Đấu trường đấu bò tót
- Không khí chính trị căng thẳng ở Tây Ban Nha, tinh thÇn chiÕn ®Êu quyÕt liÖt giữa Lorca vµ bän phát xít.
Tiếng đàn trong trẻo, tinh tế - Chất tài hoa nghệ sỹ vµ nh©n c¸ch của Lorca.
Gợi cảm giác về sự mong manh, dễ tan, dễ vỡ=> còng gièng nh­ cuéc ®êi ng¾n ngñi cña Lorca.
So sánh chuyển đổi cảm giác: Tiếng đàn ( thính giác)  Bọt nước (thị giác):
+ “ Tiếng đàn bọt nước”.
+ Âm thanh “lila lila lila”:
. M« pháng thanh ©m cña nèt nh¹c ghi ta, t¹o tÝnh nh¹c cho ®o¹n th¬.
. Næi bËt h×nh t­îng nghÖ sü h¸t rong Lorca víi tiÕng h¸t yªu tù do, yªu hßa b×nh vµ d©n chñ.
+ “ Vầng trăng chếnh choáng”:
- NghÖ sü ®¾m say tr­íc c¸i ®Ñp.
- VÇng tr¨ng- c¸i ®Ñp- say mê tr­íc nh÷ng cống hiến cho nghệ thuật của Lorca.
+ H×nh ¶nh:
“Đi lang thang về miền đơn độc”
vµ “Trên yên ngựa mỏi mòn”
-> Lorca c« ®¬n, ®¬n ®éc trong cuéc ®Êu tranh nh­ng vÉn bền bỉ, kiên trì thực hiện cho được ước mơ cña m×nh.
Tiểu kết
Đoạn thơ tái hiện một không gian văn hóa đậm chất Tây Ban Nha. Trên nền văn hóa ấy, Lorca hiện lên là một chiến sỹ dũng cảm, một nhà cách tân nghệ thuật mong manh, đơn độc.
* Luyện tập
Câu 1: Bài thơ "Đàn ghi ta của Lorca" được rút ra từ tập thơ nào?
a, Dấu chân qua trảng cỏ.
b, Những người đi tới biển.
c, Những ngọn sóng mặt trời.
d, Khối vuông Ru- bich
Câu 2: Chi tiết nào sau đây không nằm trong 6 câu thơ đầu?
a, Tiếng đàn. b, áo choàng đỏ gắt.
c, Cô gái digan. d, Vầng trăng.
Bài học kết thúc,
xin chào các thầy cô và các em!