Tuần 14. Đàn ghi ta của Lorca

Đàn ghi ta của Lor-ca
- THANH THẢO -
LỚP 12T0 – CÔ GIÁO ĐỖ THỊ THU THẢO
®µn ghita cña lorca
I. TÌM HIỂU CHUNG:
- Phong cách: đậm chất triết luận,
hướng tới vẻ đẹp tinh thần của
con người (nhân ái, bao dung, can
đảm, trung thực và yêu tự do)

- Luôn tìm tòi, sáng tạo cách biểu
đạt mới qua hình thức câu thơ tự do.
Thanh Thảo
(sinh năm 1946)
1. Tác giả:
đàn ghita của lorca
I. TÌM HIỂU CHUNG:
2. Tác phẩm:
Đề tài: Federico Garcia Lorca
- Xuất xứ: Rút trong tập thơ “Khối vuông ru bích”
- Thể thơ tự do.
đàn ghita của lorca
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Bố cục văn bản:
Đoạn 1: Khổ 1 và 2
Đoạn 2: Khổ 3 và 4
Đoan 3: Phần còn lại
Đặc biệt: một câu thơ lặp lại hai lần ở đầu và cuối bài thơ.
“...Li la li la li la
.......................
Li la li la li la...”
Cấu trúc như một ca khúc, tạo chất nhạc.
gồm ba phần
đàn ghita của lorca
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
2. Câu thơ đề từ:
“Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn.”
Lời di chúc sớm bày tỏ tình yêu của Lorca với nghệ thuật và xứ sở Tây Ban Nha
Lời thơ khơi nguồn, dẫn dắt dòng cảm xúc mãnh liệt của Thanh Thảo về cái chết của Lorca.
đàn ghita của lorca
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
3. Khổ 1 và khổ 2:
Trong 3 dòng thơ đầu: Hình tượng Lorca người nghệ sĩ đấu tranh
cho nghệ thuật và cho nền dân chủ xuất hiện mang vẻ đẹp
kiêu hùng, bi tráng.
Ba câu thơ tiếp theo: Hình ảnh một Lorca tự do đơn độc
trong hành trình tranh đấu với nền chính trị độc tài và
nền nghệ thuật già nua bảo thủ.
Khổ 2: Cái chết bi thảm của Lorca,
bi kịch của người nghệ sĩ đấu tranh cho tự do.
đàn ghita của lorca
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
4. Khổ 3 và khổ 4:
Hình tượng nào được tập trung khắc hoạ trong khổ 3 và khổ 4?
Hình tượng tiếng đàn, linh hồn nghệ thuật của Lorca.
Cùng cảm nhận những hình ảnh so sánh, liên tưởng đặc sắc về tiếng đàn của Lorca sau cái chết của người nghệ sĩ!
tiếng ghita nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghita lá xanh biết mấy
tiếng ghita tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghita ròng ròng
máu chảy
Màu sắc, hình ảnh trong thơ Lorca, biểu hiện cho nguồn gốc, màu da, quê hương, nhiệt huyết…của Lorca.
Tiếng ghita nâu, bầu trời, cô gái…
Màu của sự sống, của hy vọng bất diệt.
Tiếng ghi ta lá xanh
Hình khối vỡ oà, tan thành dòng, đau đớn. Tiếng đàn hoá thành tiếng khóc đau đớn, tức tưởi.
Tiếng ghita tròn – vỡ tan – ròng ròng – máu chảy
Âm thanh vỡ ra thành màu sắc, hình khối, đương nét.
Tiếng đàn hoá thân thành trái tim, linh hồn, thân phận người nghệ sĩ.
đàn ghita của lorca
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
4. Khổ 3 và khổ 4:
Hình tượng tiếng đàn, linh hồn nghệ thuật của Lorca.
Bằng những hình ảnh ẩn dụ chuyển đổi cảm giác,
hình tượng tiếng đàn của Lorca còn sống mãi, biểu tượng
cho tình yêu, sự kết tinh nghệ thuật, cho nỗi đau của thân phận…
Tiếng đàn của Lorca còn mãi , gợi lên bi kịch của người nghệ sĩ: cái chết làm cho sự nghiệp dang dở, khát vọng không thành…
“không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh đáy giếng.”
“Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn.”
“không ai chôn cất tiếng đàn”
đàn ghita của lorca
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
5. Khổ 5:
Hình tượng Lorca.
Vì cuộc đấu tranh cho tự do và nghệ thuật, Lorca trong tư thế của người nghệ sĩ kiêu bạc đi vào cõi vĩnh hằng…
“Lorca bơi sang ngang”
“Đường chỉ tay đã đứt”
“Dòng sông rộng vô cùng”
Sự hữu hạn
Cái vô hạn
“Dòng sông rộng vô cùng…lặng yên”
Sự chấm dứt của kiếp nhân sinh
Mở ra cõi vô cùng, vô tận.
Lor ca phiêu lãng trên chiếc ghita, giã từ cõi nhân sinh,
đi vào cõi vĩnh hằng.
“Chàng ném”
“lá bùa cô gái digan”
“trái tim mình”
Vì cuộc đấu tranh cho tự do và nghệ thuật, Lorca ra đi,
vứt bỏ tính mênh, tình yêu…
1898 - 1936
Lorca là một hịên tượng xuất chúng có sức ảnh hưởng to lớn tới nghệ thuật và chính trị của
Tây Ban Nha lúc bấy giờ.
Con
hoạ mi
của
thi ca
Tây
Ban
Nha
đấu tranh
với
nền
chính trị
độc tài
và
nền nghệ thuật
già nua,
bảo thủ.
Thể thơ tự do:
- Không bị ràng buộc vào quy tắc cố định nào về số câu, số chữ, niêm luật, đối, vần.
- Có phân dòng dài ngắn khác nhau tuỳ theo nhu cầu của tiết tấu, nhịp điệu.
- Mang nhiều hình ảnh biểu trưng, giàu sức gợi → phong cách thơ tượng trưng, siêu thực.
Chủ nghĩa tượng trưng ra đời cuối thế kỉ XIX, hình tượng trong thơ tượng trưng mang tính chất đa nghĩa. Lối sáng tác của chủ nghĩa tượng trưng là lối liên tưởng.
Chủ nghĩa siêu thực xuất hiện vào khoảng đầu thế kỉ XX, trở thành 1 cuộc cách mạng trong thơ ca thể hiện qua việc phá vỡ các khuôn mẫu tư tưởng, đánh thức khát vọng vươn dậy khỏi mọi trói buộc của con người; chú trọng khai thác cái ngẫu hứng, đề cao sự liên tưởng cá nhân độc đáo.
Hoa Lila (Hoa Tử đinh hương)
Đàn Ghita (Tây Ban cầm)
(Người dịch : Hàm Đan)
Bao giờ tôi chết,
hãy chôn tôi với cây đàn ghita
trong cát.
Bao giờ tôi chết,
giữa những hàng cam
và đám bạc hà.
Bao giờ tôi chết,
xin hãy chôn tôi
trong chiếc chong chóng gió.
Bao giờ tôi chết!
GHI NHỚ
“những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li la li la li la…
đi lang thang về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn”
Những
hình ảnh tượng trưng gợi cho chúng ta điều gì?
“những tiếng đàn”
Âm thanh
“bọt nước”
Hình ảnh
→ Tiếng đàn có sức hấp dẫn kì lạ, những âm thanh có hình khối: tròn trịa, mỏng manh nhưng không thể bị tiêu diệt.
“áo choàng đỏ gắt”
Hình ảnh nghệ sĩ Lorca – người đấu tranh cho nghệ thuật,
cho nền tự do, dân chủ ở Tây Ban Nha.
Nghệ sĩ Lorca
Tiếng đàn
Cái đẹp vĩnh hằng của nghệ thuật
Li la li la li la…
(Âm thanh)
Tiếng đàn bọt nước
(Hình ảnh)
Văn hoá nghệ thuật bảo thủ và chế độ độc tài ngột ngạt
Áo choàng đỏ gắt
(Màu sắc)
Hình ảnh Lorca xuất hiện mang vẻ đẹp kiêu hùng, bi tráng.

“…vầng trăng chếnh choáng
…yên ngựa mỏi mòn
đi lang thang về miền cô độc”
Say sưa với khát vọng…
Mệt mỏi, chếnh choáng…
Tự do, đơn độc, kiêu hùng…
Áo choàng bê bết đỏ
Đấu sĩ trúng thương trong cuộc đấu.
Bãi bắn, kinh hoàng, Tây Ban Nha
Lorca bị bọn độc tài thủ tiêu.
Cái chết của Lorca, phát súng báo hiệu cuộc chiến
Bi kịch của người nghệ sĩ cách tân trong thời đại bạo tàn.
Niềm yêu mến và cảm thương sâu sắc
của Thanh Thảo dành cho nghệ sĩ Lorca.