Tuần 14. Đàn ghi ta của Lorca

“Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ghi ta”
PH.G. LOR-CA
ĐÀN GHI TA CỦA LORCA
Trích “Khối vuông ru-bich”)
Thanh Thảo
Nhàthơ Thanh Thảo vàquê hương Quảng Ngãi
I.TÌM HIỂU CHUNG
THANH
THẢO
Hồ Thành Công
1946
Quảng Ngãi
1.TÁC GIẢ
“ Những người đi tới biển”
“Dấu chân qua trảng cỏ”
“ Khối vuông ru-bích”
Tốt nghiệp Đại học
Công tác ở chiến trường
miền Nam. Làm thơ, viết
báo, tiểu luận
Hướng nội, giàu suy tư,
trăn trở. Hình thức
biểu đạt mới
Là nhà thơ tiêu biểu của thời kì chống Mỹ
ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
2.TÁC PHẨM
Trích từ “Khối vuông ru-bích”
Màu sắc tượng trưng ,siêu thực
Cảm hứng từ cuộc đời của
Phê-đê-ri-cô Gar-xi-a Lor-ca
Tiêu biểu cho kiểu tư duy thơ
Thanh Thảo
3. Gar-xi-a Lor-ca (1898 – 1936)
THIÊN TÀI
MỘT NHÂN CÁCH
CAO ĐẸP
MỘT SỐ PHẬN
OAN KHUẤT
Ghi nh?
Fờdờricụ- Gacxia- Lorca

Khi tụi ch?t
nh? chụn tụi v?i cõy d�n ghi ta
du?i cỏt

Khi tụi ch?t
gi?a h�ng cam
c?m hỳng

Khi tụi ch?t
hóy chụn tụi n?u anh em mong mu?n
trong chi?c chong chúng

Khi tụi ch?t!
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
1. Bố cục bài thơ:
Có thể chia làm 3 đoạn
* Đoạn 1 (6 dòng đầu): Hình ảnh Lor-ca người nghệ sĩ – chiến sĩ
* Đoạn 2 (12 dòng kế): Cái chết bi tráng của Lor -ca .
* Đoạn 3 (13 dòng cuối): Suy ngẫm của tác giả về cách ra đi, giải thoát của Lor-ca
3.Tìm hiểu nội dung và nghệ thuật của bài thơ
a- Hình ảnh Lor-ca người nghệ sĩ –chiến sĩ ( 6 câu thơ đầu)
Chi tiết “tiếng đàn bọt nước” → ẩn dụ cho sự nghiệp nghệ thuật của Lor –ca ngắn ngủi
TIẾNG ĐÀN
BỌT NƯỚC
HS thảo luận theo cặp :3p
? Ý nghĩa của các hình ảnh:
* Tiếng đàn bọt nước
*Áo choàng đỏ gắt
* Vầng trăng chếnh choáng
*Yên ngựa mỏi mòn
- Hình ảnh “Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt” → Đấu trường bò tót- nét văn hóa Tây Ban Nha
→ Đấu trường:
* Khát vọng tự do>< chế độ độc tài
* Cách tân nghệ thuật>< nghệ thuật già nua
- Từ ngữ “, vầng trăng chếnh choáng yên ngựa mỏi mòn,”
→ cuộc hành trình đơn độc của người nghệ sĩ đang tranh đấu cho tự do và cái mới.
Lor- ca hiện lên như một nghệ sĩ-chi?n si của tự do v� cụ don, với tiếng đàn say đắm giãi bày nỗi lòng, với khát vọng cách tân nghệ thuật và khát vọng tự do cháy bỏng của nhân dân mỡnh.
a- Hình ảnh Lor-ca - người nghệ sĩ tự do, và khát vọng cách tân nghệ thuật ( 6 câu thơ đầu)
HS THẢO LUẬN THEO TỔ (5P)
TỔ 1:
“ HÁT NGHÊU NGAO:
“ ÁO CHOÀNG BÊ BẾT ĐỎ”
TỔ 2:
“ TIẾNG GHI TA NÂU”
“ TIẾNG GHI TA LÁ XANH’
TỔ 3:
“TIẾNG GHI TA TRÒN BỌT NƯỚC VỠ TAN”
“ TIẾNG GHI TA RÒNG RÒNG MÁU CHẢY”
b. Cái chết bi tráng của Lor –ca(12 câu giữa)
b- Cái chết bi phẫn của lor-ca, khát vọng cách tân nghệ thuật đành dang dở ( 12 câu kế tiếp)

- Hoán dụ:
+ Tiếng hát : hát nghêu ngao: Lorca
với tiếng hát yêu đời, vô tư của người nghệ sĩ du mục.
+ áo choàng bê bết đỏ: cái chết đau đớn .
- Ẩn dụ:
+ Tiếng ghi ta nâu: vỏ đàn,đất ,quê hương,tình yêu
+ Tiếng ghi ta lá xanh: màu của sự sống tươi đẹp
Ẩn dụ:
+ Tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan:xót xa,tức tưởi
+ Tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy: đau thương
Những biện pháp nghệ thuật ?n d?,chuy?n d?i c?m giỏc, di?p đã làm nổi bật Lor ca v?i cỏi ch?t bi trỏng, ngu?i d?i yờu kớnh v� xút xa cho ngu?i ngh? si - chi?n si Lor ca
b. Cái chết bi tráng của Lor -ca

+Tiếng đàn : nghệ thuật của Lor ca , khát vọng mà ông hằng theo đuổi. Đấy là cái đẹp mà mọi sự tàn ác không thể nào huỷ diệt được. Nó sẽ sống và lưu truyền mãi mãi như cỏ mọc hoang

Tiếng đàn
Cỏ mọc hoang
c.Suy ngẫm của tác giả về cách ra đi,giải thoát của Lor -ca
HS suy nghĩ đôc lập(2p)
Tiếng đàn- cỏ mọc hoang
Vầng trăng-đáy giếng
- Nỗi xót thương trước cái chết của một thiên tài :
giọt nước mắt–vầng trăng–long lanh trong đáy giếng( vầng trăng trong đáy giếng/giọt nước mắt long lanh)

 Vầng trăng soi đáy giếng long lanh như giọt nước mắt tiếc thương, kính trọng, ngưỡng mộ của người nghệ sĩ phương Đông trước cái chết của một thiên tài.
- Hình ảnh tượng trưng:
+ Đường chỉ tay đã đứt ? báo trước số phận ngắn ngủi
+ Dòng sông rộng vô cùng ? tượng trưng cho thế giới vô biên

Lor- ca : Bơi sang ngang / Ném lá bùa / Ném trái tim > hành động dứt khoát khi từ giã nhân thế
Câu thơ “li la - li la- li la” được láy lại ở phần đầu và cuối bài thơ
- Phần đầu: (nhạc dạo) khi ca khúc bắt đầu.
- Phần kết thúc: gợi tiếng vang của chùm hợp âm khi một ca khúc kết thúc.
 Linh hồn tiếng đàn còn vang mãi; sức sống của nghệ thuật Lor-ca, tinh thần của Lor-ca là bất tử.
Bài thơ làm sống lại huyền thoại về Ga-xi-a Lor-ca, một nghệ sĩ tự do và cô đơn.


Bài thơ cũng thể hiện sự đồng cảm thương tiếc sâu sắc của nhà thơ về một thiên tài nghệ thuật của thế kỷ XX.
CHỦ ĐỀ
Nội dung:
Nghệ thuật:


- Thể thơ tự do, không dấu câu, không dấu hiệu mở đầu, kết thúc.
Sử dụng hình ảnh, biểu tượng- siêu thực có sức chứa lớn về nội dung.
-Kết hợp hai yếu tố thơ và nhạc.
-Tạo màu sắc Tây Ban Nha rất đậm nét trong bài thơ.
III.TỔNG KẾT:
-Thể hiện nỗi đau và sự xúc động sâu sắc trước cái chết bi thảm của Lor-ca - một nghệ sĩ khao khát tự do, dân chủ , luôn mong muốn cách tân nghệ thuật.
ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
CỦNG CỐ LUYỆN TẬP:
Hỡnh ảnh Lor-ca thể hiện qua bài thơ
Một cái chết oan khuất, bi phẫn bởi những thế lực tàn ác.
Một nghệ sĩ tự do và cô đơn

Một tâm hồn kiên cường bất diệt.
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI, CHUẨN BỊ BÀI MỚI
1. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI.
a. Học thuộc tiểu sử tác giả.
b. Phân tích hình tượng Lorca trong bài thơ.
c. Nghệ thuật chính của bài thơ.
2. CHUẨN BỊ BÀI MỚI:
Các bài đọc thêm:
+ Bác ơi – Tố Hữu.
+ Tự do – P. E–LUY–A.
 Chuẩn bị các câu hỏi trang 169, 173 SGK.