Tuần 14. Đàn ghi ta của Lorca

KÍNH CHÀO THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GiỜ THĂM LỚP !
TiẾT ĐỌC-HiỂU VĂN BẢN

Trường THPT Cao Bá Quát
Nghe Nhac Cây đàn … tại đây
Xem Đấu bò tót… tại đây và đây
LỚP 12/5, 12/6
ĐÀN GHI TA CỦA LOR - CA (Thanh Thảo)
Văn bản nhạc… ở đây
ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
Thanh Thảo

-Thanh Thảo-tên khai sinh là Hồ Thành Công (Sinh 1946),
- Quê ở Mộ Đức-Quảng Ngãi.
-Tốt nghiệp khoa Ngữ văn (ĐH Hà Nội) sau đó vào công tác ở chiến trường Miền Nam-Là một trong những gương mặt tiêu biểu cho thế hệ các nhà thơ trưởng thành trong K/c chống Mỹ.
- Ngòi bút hướng nội giàu suy tư, trăn trở về các vấn đề xã hội và thời đại; luôn cách tân và tìm tòi những hình thức biểu đạt mới.
I. TIỂU DẪN:



Em hãy cho biết đôi nét về tác giả Thanh Thảo?
Con người ?
- Sự nghiệp và phong cách thơ văn ?
1.Tác giả:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
Thanh Thảo
I. TIỂU DẪN:
2. Những sáng tác chính: (Sgk)
1 . Tác giả
(1898-1936)
- Bối cảnh XH TBN:
+ Chế độ cai trị độc tài-Pri nô đê Ri vê ra.
+ Phản động về chính trị, già cỗi về nghệ thuật.
- Lor-Ca:
+ Nghệ sĩ tài hoa: về thơ ca, hội họa âm nhạc, sân khấu…
+ Luôn cổ vũ nhân dân đòi quyền sống chính đáng và khởi xướng thúc đẩy mạnh mẽ cách tân trong lĩnh vực nghệ thuật.
=> Lor-Ca bị chế độ giết chết. Tên tuổi LC thành biểu tượng đẹp…(Xem thêm chú thích 2 SGK trang 163)
- Lor-Ca tiêu biểu cho trường phái thơ tượng trưng, siêu thực.
Phêđêricô Gaxia Lorca

Sau khi đã đọc SGK em hãy cho biết về:
Bối cảnh XH TBN mà Lor-ca đang sống ?
Lor-ca về thái độ chính trị cũng như con người nghệ thuật?
- Từ đó em nhận xét như thế nào về sự tồn tại của Lor-ca trong XH TBN lúc bấy giờ?
3. Phêđêricô Gaxia Lorca
ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
Thanh Thảo
I. TIỂU DẪN:
2. Những sáng tác chính: (Sgk)
1 . Tác giả
3. Phêđêricô Gaxia Lorca
4. Thơ tượng trưng, siêu thực
(K/quát): Dùng để chỉ một thể loại thơ mà trong đó, nhà thơ vận dụng những biểu tượng, hình ảnh và nhạc điệu để nói lên những tâm trạng, cảm xúc của tâm hồn. Lối thơ mang tính đa nghĩa, giàu sức gợi và liên tưởng.

Trên cơ sở đã tìm hiểu trước ở nhà, em hãy trình bày đôi nét về sự hiểu biết của mình về “Thơ tượng trưng, siêu thực” ?
những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li - la li - la li - la
đi lang thang về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn

Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lorca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du

tiếng ghi ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy
không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng

đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghi ta màu bạc

chàng ném lá bùa cô gái Di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt

li - la li - la li – la…
ĐÀN GHI TA CỦA LORCA
-Thanh Thảo-
Khi tôi chết, hãy chôn tôi với cây đàn...(Lorca)
ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
Thanh Thảo
I. TIỂU DẪN:
II. ĐỌC-TÌM HiỂU CHUNG
- Được viết liền mạch trong khoảng thời gian rất ngắn, sau khi ngồi đàm đạo về thơ Lorca với những người bạn tâm đắc => kết quả của ấn tượng và nhận thức sâu sắc về Lorca.
Rút từ tập thơ “Khối vuông Ru-bích”
- Là sáng tác tiêu biểu của TT cho kiểu tư duy thơ giàu suy tư, mang màu sắc tượng trưng.
Nhạc cụ truyền thống của TBN (Xem Chú thích)
1. HCRĐ:
2. Xuất xứ:
3. Đàn ghi ta:
Em biết gì về:
- HCRĐ của bài thơ?
- Xuất xứ của bài thơ ?
- Đàn ghi ta ?
ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
Thanh Thảo
I. TIỂU DẪN:
II. ĐỌC-TÌM HiỂU CHUNG
III. ĐỌC-HiỂU VĂN BẢN
1. Hình tượng Lor-Ca:
a. Một nghệ sĩ tự do, cô đơn và khát vọng:
- Các hình ảnh:
+ “áo choàng đỏ”:
Không gian Vhóa đặc trưng của đất nước TBN.
đỏ gắt”:
Liên tưởng đến sự dữ dội, gay gắt của đấu trường của nền chính trị-nơi diễn ra nhiều mâu thuẫn…
+ tiếng đàn
+ bọt nước:
(âm thanh-tai) (H/ảnh-mắt) (ẩn dụ)
Hình tượng LCa
Hiện thân của số phận
+ đi lang thang về miền đơn độc
+ trên yên ngựa mỏi mòn
-> Gợi liên tưởng đến một nghệ sĩ lãng tử nhưng cô đơn và mệt mỏi trước nền XH TBN già nua độc tài.
٭ Bằng sự phác họa mang dấu ấn của thơ siêu thực, hình tượng Lor- ca hiện lên thật mạnh mẽ song cũng thật lẻ loi trên con đường khát vọng- cách tân nghệ thuật.
+ Vầng trăng-chếnh choáng:
Say mê -khát vọng cách tân nghệ thuật -lý tưởng cao đẹp.

Tìm những từ ngữ, hình ảnh…và với sự liên tưởng của mình, em hãy phân tích cho biết Lorca-một nghệ sĩ lãng tử-tự do và đầy khát vọng ?
(liên hệ bối cảnh XH TBN, văn hóa TBN - Lorca trên cái nền ấy ?)
->khắc họa rõ nét định mệnh phũ phàng, chông gai của người nghệ sĩ tài hoa.

Những tiếng đàn bọt nước !
Với vầng trăng chếnh choáng
Trên yên ngựa mỏi mòn
Đi lang thang về miền đơn độc
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
Thanh Thảo
I. TIỂU DẪN:
II. ĐỌC-TÌM HiỂU CHUNG
III. ĐỌC-HiỂU VĂN BẢN
1. Hình tượng Lor-Ca:
a. Một nghệ sĩ tự do, cô đơn và khát vọng:
b. Giã từ và bất tử:
- Cái chết của Lor-Ca:
+ bỗng kinh hoàng:
đột ngột - cảm xúc
+ áo choàng bê bết đỏ :
gợi
tàn nhẫn của chế độ
số phận đầy thương cảm của Lor ca
(H/a vừa thực, tượng trưng, ẩn dụ)
=> Lorca-hiện thân của khát vọng-bị tàn hại một cách bi thảm và tàn bạo.
- Sự bất tử:
+ tiếng đàn (ẩn dụ) như cỏ mọc hoang:
(so sánh)
sự trỗi dậy mạnh mẽ,
+ vầng trăng-long lanh trong đáy giếng
(nơi anh chết) :
+ Lor-ca bơi sang ngang:
gợi liên tưởng Lor-ca lánh ẩn đâu đấy chứ không thể chết được.
trường tồn và chói lọi như ánh hào quang.
Lorca chiến đấu với nền chính trị già nua, cổ vũ nhân dân TBN, khat khao cách tân nghệ thuật. Nên Lorca chết trở thành bất tử. Em hiểu như thế nào về cái chết và sự bất tử ấy của Lorca? (phân tích các h/ảnh)
I. TIỂU DẪN:
II. ĐỌC-TÌM HiỂU CHUNG
III. ĐỌC-HiỂU VĂN BẢN
1. Hình tượng Lor-Ca:
a. Một nghệ sĩ tự do, cô đơn và khát vọng:
b. Giã từ và bất tử:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
Thanh Thảo
+ ném lá bùa -
ném trái tim-
xoay nước:
thách thức,
lặng yên :
cao thượng và thanh thản
-> dù ở khía cạnh nào thì ta cũng thấy Lorca mạnh mẽ.
=> …Lor-ca – biểu tượng “bất tử”
٭ Bằng những h/ảnh vừa mang nghĩa thực vừa ẩn dụ tượng trưng, tác gải đã tái hiện cái chết bi thảm và dữ dội của Lor-ca. Nhưng dù thế vẫn không giết được tâm hồn và khát vọng của nghệ sĩ đa tài.
I. TIỂU DẪN:
II. ĐỌC-TÌM HiỂU CHUNG
III. ĐỌC-HiỂU VĂN BẢN
1. Hình tượng Lor-Ca:
a. Một nghệ sĩ tự do, cô đơn và khát vọng:
b. Giã từ và bất tử:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
Thanh Thảo
2. Hình tượng tiếng đàn/cây đàn và tác giả:
- Hình tượng tiếng đàn :
(tượng trưng cho NT):
+ Đa cung bật :
Tiếng đàn bọt nước-nâu-xanh-tròn (vỡ tan) -ròng ròng (máu chảy) ->là biến tấu của nghệ thuật-nghệ thuật không phải là sự đơn giản.
+ “Khi …. cây đàn”:
T/yêu quê hương, t/yêu nghệ thuật và khát vọng cách tân NT,
Lời nhắn: hãy biết vượt qua “tôi”(Lorca) mà cách tân nghệ thuật
- Đó cũng chính là tri ân, đồng cảm với Lorca và cũng là khát vọng cách tân nghệ thuật của T.Thảo.
Hình tượng tiếng đàn/cây đàn trong tác phẩm có ý nghĩa như thế nào?
- Qua bài thơ, em có cảm nhận gì về tác giả đối với Lorca…?
I. TIỂU DẪN:
II. ĐỌC-TÌM HiỂU CHUNG
III. ĐỌC-HiỂU VĂN BẢN
1. Hình tượng Lor-Ca:
a. Một nghệ sĩ tự do, cô đơn và khát vọng:
b. Giã từ và bất tử:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
Thanh Thảo
2. Hình tượng tiếng đàn/cây đàn và tác giả:
3. Nghệ thuật:
- Sử dụng nhiều thủ pháp tiêu biểu cho thơ tượng trưng, như ẩn dụ, liên tưởng,…
- Ngôn ngữ thơ giàu sức biểu cảm…
IV. TỔNG KẾT:
1. Ý nghĩa VB: Ngợi ca vẽ đẹp nhân cách, tâm hồn và tài năng của Lorca-nhà cách tân vĩ đại của VH TBN và Tgiới.
2. Kiểu tư duy thơ mới mẽ, hiện đại của TT-con người luôn đi tìm cái mới.
3. BÀI TẬP: Bằng sự tưởng tượng của mình anh/chị hãy chọn một vài hình ảnh trong bài thơ và phân tích.

Như vậy, đến đây em hãy cho biết tác giả đã xây dựng bài thơ bằng những phương pháp nghệ thuật nào? Em nhận xét gì về ngôn ngữ thơ?
Qua bài thơ em biết được gì về Thanh Thảo (con người, P/c thơ), về Lorca?
TiẾT HỌC KẾT THÚC, CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ CÙNG CÁC EM HS !
slide1
đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng

Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghi-ta màu bạc

chàng ném lá bùa cô gái
di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt

ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
Thanh Thảo
I. TIỂU DẪN: