Tuần 14. Đàn ghi ta của Lorca

GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đàn ghi ta của Lor-ca
Thanh Thảo
Đọc văn:
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
I- TÁC GIẢ VÀ TÁC PHẨM
1. Tác giả
Nhận định nào sau đây không đúng về nhà thơ Thanh Thảo?
Ông là ngòi bút thơ luôn khước từ cách biểu đạt dễ dãi, tìm kiếm những cách biểu đạt mới.
Ông là ngòi bút thơ luôn nỗ lực cách tân thơ Việt, với xu hướng đào sâu vào cái tôi nội cảm.
Ông là ngòi bút thơ góp phần làm mới thể lục bát bằng những tìm tòi theo hướng hiện đại, tạo nên nét độc đáo trong cấu trúc và hình ảnh.
Ông là ngòi bút thơ giàu suy tư mãnh liệt, phóng túng trong cảm xúc, ít nhiều nhuốm màu sắc tượng trưng, siêu thực.
Tác phẩm chính
Những người đi tới biển (trường ca, 1977)
Dấu chân qua trảng cỏ (thơ, 1980)
Những ngọn sóng mặt trời (trường ca, 1981)
Khối vuông ru bích (thơ, 1985)
Từ một đến một trăm (thơ, 1988)...
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
I- TÁC GIẢ VÀ TÁC PHẨM
2. Tác phẩm
a)Xuất xứ
-In trong tập “Khối vuông Ru-bic”
Cấu
trúc
thơ
mô hình mở
phá bỏ khuôn mẫu, giải
phóng cảm xúc và
tưởng tượng
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
Thanh Th?o nói : "Lor-ca là một nhà thơ mà tôi hết sức ngưỡng mộ,
C? về thi ca lẫn cuộc đời và cái chết đều gây cho tôi nhiều xúc c?m và
ấn tượng.Chính nh?ng hỡnh ?nh và nhạc điệu trong nhiều bài thơ
Lor-ca đã dẫn dắt tôi khi viết bài thơ mà tôi coi như một khúc
tưởng niệm Ông"
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
I- TÁC GIẢ VÀ TÁC PHẨM
2. Tác phẩm
b) Ga-xi-a Lor-ca
- Phê-đê-ri-cô Ga-xi-a Lor-ca (1898 -1936) là một trong những tài năng sáng chói của văn học hiện đại Tây Ban Nha và thành công trên nhiều lĩnh vực nghệ thuật: thơ ca, hội họa, âm nhạc, sân khấu...
- Sống trong thời đại bạo tàn,dưới sự cai trị của chế độ độc tài, phản động Pri-nô đê Ri- vê -ra, Lor-ca đã trở thành người nghệ sĩ, chiến sĩ không ngừng đấu tranh chống mọi thế lực áp chế và khởi xướng, thúc đẩy mạnh mẽ những cách tân trong lĩnh vực nghệ thuật.
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
Nhờ có những vần thơ tài hoa mang đậm chất dân gian của ông mà người ta nghe thấy tiếng hoàng hôn than khóc ánh bình minh, tiếng đàn guitare cất lên xao xuyến…
Cũng chính nhờ có thơ ông mà đất nước Tây Ban Nha hiện lên với chiều dài sâu thẳm của lịch sử, với những sắc màu độc đáo, nồng nhiệt, nhưng vẫn phảng phất đâu đó một nỗi buồn mênh mang trong tâm hồn.
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
I- TÁC GIẢ VÀ TÁC PHẨM
2. Tác phẩm
c) Thể thơ
-Thể thơ tự do mang phong cách siêu thực-tượng trưng
Chủ nghĩa siêu thực xuất hiện vào khoảng đầu thế kỉ XX, trở thành 1 cuộc cách mạng trong thơ ca thể hiện qua việc phá vỡ các khuôn mẫu tư tưởng, đánh thức khát vọng vươn dậy khỏi mọi trói buộc của con người; chú trọng khai thác cái ngẫu hứng, đề cao sự liên tưởng cá nhân độc đáo
Chủ nghĩa tượng trưng ra đời cuối thế kỉ XIX, hình tượng trong thơ tượng trưng mang tính chất đa nghĩa.Lối sáng tác của chủ nghĩa tượng trưng là lối liên tưởng
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
I- Đọc - hiểu chú thích
II- Đọc - hiểu văn bản
1- Đọc - hiểu cấu trúc
Ba phần :
-Phần 1 : 6 dòng đầu
-Phần 2 : 12 dòng tiếp
-Phần 3 : còn lại
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
I- Đọc - hiểu chú thích
II- Đọc - hiểu văn bản
1- Đọc - hiểu cấu trúc
2- Đọc hiểu nội dung - nghệ thuật
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
"Khi
tôi
chết
hãy
chôn
tôi
với
cây
đàn"
Nhà thơ cách tân :
biết thi ca của mình
một ngày nào đó sẽ
ngăn cản những người
đến sau trong sáng tạo
nghệ thuật nên đã
dặn lại cần phải biết
chôn nghệ thuật của
ông để đi tới
Là một lời
di chúc sớm
-> tình yêu
của Lor-ca
với nghệ thuật,
với xứ sở
Tây Ban Nha
Câu đề từ :
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la li-la
đi lang thang về miền đơn độc
vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
a. 6 câu đầu :
2- Đọc hiểu nội dung - nghệ thuật
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
“những tiếng đàn”
Âm thanh
“bọt nước”
Hình ảnh
So sánh
Cảm nhận rất riêng của Thanh Thảo về tiếng đàn của Lor-ca : đó là những âm thanh có hình khối, dường như tròn trịa, trẻ trung, nhảy nhót, lúc hiện lúc tan, nhưng tan rồi lại hiện; mỏng manh nhưng không thể bị tiêu diệt
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
“áo choàng đỏ gắt”
Hình ảnh gợi lên những đấu trường bò tót truyền thống của Tây Ban Nha
Gợi hình dung về một đấu trường đặc biệt
Khát vọng dân chủ
Khát vọng cách tân nghệ thuật
Nền chính trị độc tài
Nền nghệ thuật già nua
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li-la li-la li-la
đi lang thang về miền đơn độc
vầng trăng chuyếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn
=> hình ảnh của Lor-ca, người nghệ sĩ tự do, tài hoa, sống giữa thời đại bạo tàn của chế độ độc tài Frăng-cô và nền nghệ thuật già nua, vẫn ôm ấp khát vọng cách tân sáng tạo nghệ thuật và đấu tranh vì một nền dân chủ, nhưng lại rất cô đơn trên hành trình lý tưởng ấy.
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
a. 6 câu đầu :
2- Đọc hiểu nội dung - nghệ thuật
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
b. 12 câu tiếp :
2- Đọc hiểu nội dung - nghệ thuật
Tây Ban Nha hát nghêu ngao bỗng kinh hoàng áo choàng bê bết đỏ Lor-ca bị điệu về bãi bắn chàng đi như người mộng du
“áo choàng bê bết đỏ”
Hình ảnh hoán dụ gợi ra cảnh Lor-ca bị hành hình đột ngột, bất ngờ
Số phận bi thảm, bi kịch của người nghệ sĩ cách tân trong thời đại bạo tàn
Tiếng hát nghêu ngao của những người Digan
Đó là thái độ bỏ quên tất cả , không bận lòng đến cái chết cận kề  dũng khí của L –đấu tranh vì tự do
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
b. 12 câu tiếp :
2- Đọc hiểu nội dung - nghệ thuật
tiếng ghi ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
“Tiếng ghi ta”
Nâu
Màu quen thuộc của vỏ đàn ghi ta, màu của đất, của quê hương
Nỗi niềm hướng tới quê hương
Lá xanh
Màu của sự sống tươi đẹp
Niềm tha thiết với cuộc sống
Tròn bọt nước vỡ tan
Ròng ròng máu chảy
Hình khối, dòng
Đau đớn
“bầu trời cô gái ấy” TY thủy chung
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
b. 12 câu tiếp :
2- Đọc hiểu nội dung - nghệ thuật
tiếng ghi ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy
Tiếng lòng của người nghệ sĩ Lor-ca trong khoảnh khắc bi thương: niềm yêu tha thiết quê hương, cuộc sống; mang trong mình một tình yêu thủy chung; và nỗi đau đớn trước cái chết oan khuất
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy
Hình ảnh nhân hóa gợi cảm giác mạnh , tiếng đàn được so sánh như cơ thể biết quặn đau.
câu thơ ngắt 2 dòng diễn tả nỗi đau tan nát trước cái chết
của Lorca.
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
c. 13 câu cuối :
2- Đọc hiểu nội dung - nghệ thuật
không ai chôn cất tiếng đàn tiếng đàn như cỏ mọc hoang giọt nước mắt vầng trăng long lanh trong đáy giếng
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
c. 13 câu cuối :
2- Đọc hiểu nội dung - nghệ thuật
không ai chôn cất tiếng đàn tiếng đàn như cỏ mọc hoang giọt nước mắt vầng trăng long lanh trong đáy giếng
Câu thơ phủ định nhằm khẳng định : không ai dám chôn nghệ thuật của Lorca để đi tới.
Biện pháp so sánh gợi nhiều liên tưởng : “cỏ mọc hoang” sống hoang dại không gì tiêu diệt nổi
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Hình ảnh thực và tượng trưng
Hình ảnh tượng trưng “vầng trăng” :biểu tượng cho nghệ thuật.
Tiếng đàn có sức mạnh trường tồn trong lòng người và thiên nhiên.
Hình ảnh hoán dụ
“giọt nước mắt , đáy giếng”
 Nỗi buồn về cái chết của Lorca



Nỗi tiếc xót
cho hành trình
cách tân nghệ
thuật dang dở
của người nghệ sĩ
Niềm tin vào
sự bất tử của
nghệ thuật
mà Lor-ca
sáng tạo nên
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
c. 13 câu cuối :
2- Đọc hiểu nội dung - nghệ thuật
đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lor-ca bơi sang ngang
trên chiếc ghi ta màu bạc
chàng ném lá bùa cô gái Di-gan vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
li – la li – la li – la
Hình ảnh « dòng sông » theo quan niệm dân gian – dòng sông ngăn cách hai thế giới sống và chết .Lorca bơi sang thế giới bên kia , bơi qua dòng sông ấy bằng “chiếc ghi ta màu bạ”
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
“Chiếc ghi ta màu bạc”
Màu của sự trong sạch, gợi lên sự tinh khiết, sự phản chiếu lung linh
Là biểu tượng của sự chân thật, ngay thẳng, không chịu quỳ gối trước bất công; sự chân thành, trung thực với chính mình, với mọi người
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
c. 13 câu cuối :
2- Đọc hiểu nội dung - nghệ thuật
đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lor-ca bơi sang ngang
trên chiếc ghi ta màu bạc
chàng ném lá bùa cô gái Di-gan vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
li – la li – la li – la
Từ ngữ : lá bùa –định mệnh , trái tim lặng yên mang một niềm tin vào sự cứu rỗi cũng như ném đi trái tim không còn đập vào lặng yên để làm nên một sự sống trường tồn vượt qua và vút lên vang động khắp không gian. .
Dùng 2 lần động từ “ném” : sự giã từ và giải thoát những ràng buộc của trần gian nhằm làm nổi bật lên vẻ đẹp của con người từ lâu dám coi khinh cái chết, bởi cái chết do kẻ thù gây ra cũng không thể ngăn cản tư tưởng, tâm hồn Lorca hoà vào với sự sống bất tử của nhân dân.
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
Với hình ảnh đầy chất mộng, chất thơ, tác giả tưởng tượng sự giã từ của Lor-ca : thanh thản, , vĩnh biệt những hệ lụy trần gian , đậm chất nghệ sĩ. Những câu thơ diễn tả một hành trình đối mặt với định mệnh của người nghệ sĩ tài hoa người Tây Ban Nha, như một thái độ bình thản trước số phận.
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo









Nh?c tớnh "li-la ."còn gợi âm thanh
như một cú "vê" ghi ta -cây đàn mà
người Việt mình hay gọi là Tây Ban
cầm. Một không khí hơi mờ ảo, những
hình ảnh mơ hồ, lãng đãng.
Gợi âm thanh vang xa , gợi âm hưởng của tiếng đàn Lorca vẫn bất tử với thời gian.
Tiếng đàn mang tên loài hoa như một sự sống lặng lẽ tỏa hương , hiện hữu giữa cuộc đời tạo âm hưởng vừa buồn thương vừa ngưỡng mộ.
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LORCA
Thanh Thảo
I- Đọc - hiểu chú thích
II- Đọc - hiểu văn bản
1- Đọc - hiểu cấu trúc
2- Đọc hiểu nội dung - nghệ thuật
3- Đánh giá
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
I- Đọc - hiểu chú thích
II- Đọc - hiểu văn bản
III- Luyện tập
Hãy viết một đoạn văn nêu cảm nhận của em về hình tượng Lorca.
GIÁO ÁN CÓ SỬ DỤNG TƯ LIỆU CỦA ĐỒNG NGHIỆP - TTT
Đọc văn:
ĐÀN GHI TA CỦA LOR- CA
Thanh Thảo
Xin chân thành cảm ơn các em học sinh