Tuần 13. Tóm tắt văn bản tự sự (dựa theo nhân vật chính)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ CÙNG CÁC EM HỌC SINH
ĐẾN VỚI TIẾT DỰ GIỜ THĂM LỚP
KHỞI ĐỘNG


XEM VIDEO
Đặt một nhan đề phù hợp với nội dung.
Rút ra thông điệp có ý nghĩa nhất đối với em?
Tóm tắt nội dung video bằng ba đến bốn câu văn ngắn gọn.
KHỞI ĐỘNG


XEM VIDEO
Đặt một nhan đề phù hợp với nội dung.
Rút ra thông điệp có ý nghĩa nhất đối với em?
Tóm tắt nội dung video bằng ba đến bốn câu văn ngắn gọn.
TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
I. Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính
1.Ôn tập kiến thức
1. Tóm tắt văn bản tự sự là:
Dùng lời văn của mình kể lại toàn bộ nội dung câu chuyện.
Dùng lời văn của mình kể lại một phần nội dung câu chuyện.
Dùng lời văn của mình giới thiệu một cách ngắn gọn nội dung chính của một văn bản tự sự
Từ câu chuyện đã đọc sáng tạo nên một câu chuyện mới
2. Sắp xếp trình tự tóm tắt một văn bản tự sự sao cho hợp lí
Xác định nội dung chính cần tóm tắt
Đọc kĩ tác phẩm cần tóm tắt
Viết văn bản tóm tắt bằng lời văn của mình
Sắp xếp nội dung chính theo một trình tự hợp lí
B  A  D  C
TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
3. Phát biểu nào sau đây chưa chính xác

Nhân vật văn học là hình tượng con người cũng có thể là loài vật, cây cỏ…được nhân cách hóa

B. Nhân vật văn học thường có tên tuổi, ngoại hình, lời nói, hành động, tình cảm, suy nghĩ ….

C. Mỗi nhân vật văn học thường có quan hệ với các nhân vật khác

D. Nhân vật chính trong tác phẩm tự sự thường chỉ xuất hiện ở phần đầu của tác phẩm
TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
I. Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính
2. Mục đích , yêu cầu
Tấm mồ côi cả cha lẫn mẹ, phải sống cùng với dì ghẻ và người em cùng cha khác mẹ là Cám. Hằng ngày, Tấm phải làm việc quần quật cả ngày lẫn đêm nhưng vẫn chịu sự ức hiếp, ghẻ lạnh của mẹ con Cám. Cứ mỗi lần bị hành hạ, ức hiếp, Tấm chỉ biết khóc. Mỗi lần Tấm gặp khó khăn đều được Bụt giúp đõ. Cũng nhờ sự giúp đỡ của ông Bụt mà Tấm được trở thành hoàng hậu. Ngỡ rằng Tấm sẽ được hạnh phúc. Hết lần này đến lần khác , Tấm bị mẹ con Cám hãm hại và cũng là bấy nhiêu lần Tấm kiên quyết giành lấy sự sống bằng cách tái sinh. Cuối cùng, Tấm được gặp lại nhà vua, trở về cung và trừng trị mẹ con Cám.
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi
Văn bản trên tóm tắt theo nhân vật nào?
Văn bản trên tóm tắt được những sự việc nào xảy ra với nhân vật?
Qua đó, em hiểu được gì về nhân vật (Cuộc đời, tính cách, phẩm chất…)
TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
I. Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính
2. Mục đích , yêu cầu
Tấm mồ côi cả cha lẫn mẹ, phải sống cùng với dì ghẻ và người em cùng cha khác mẹ là Cám. Hằng ngày, Tấm phải làm việc quần quật cả ngày lẫn đêm nhưng vẫn chịu sự ức hiếp, ghẻ lạnh của mẹ con Cám. Cứ mỗi lần bị hành hạ, ức hiếp, Tấm chỉ biết khóc. Mỗi lần Tấm gặp khó khăn đều được Bụt giúp đỡ. Cũng nhờ sự giúp đỡ của ông Bụt mà Tấm được trở thành hoàng hậu. Ngỡ rằng Tấm sẽ được hạnh phúc. Hết lần này đến lần khác , Tấm bị mẹ con Cám hãm hại và cũng là bấy nhiêu lần Tấm kiên quyết giành lấy sự sống bằng cách tái sinh. Cuối cùng, Tấm được gặp lại nhà vua, trở về cung và trừng trị mẹ con Cám.
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi
Nhân vật: Tấm
Cuộc đời, số phận: mồ côi, bất hạnh
Tính cách, phẩm chất: hiền lành, chăm chỉ, cam chịu nhưng càng về sau càng mạnh mẽ và sức sống mãnh liệt.
TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
I. Mục đích yêu cầu tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính
2. Mục đích , yêu cầu
* Mục đích: Nắm được tính cách, số phận nhân vật, góp phần đi sâu tìm hiểu và đánh giá tác phẩm.
* Yêu cầu:
Trung thành với văn bản gốc
Nêu những đặc điểm và sự việc xảy ra với nhân vật chính
3. Tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính là:
Viết hoặc kể một cách ngắn gọn sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật đó.
TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
II. Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính
1. Đọc lại truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy
Xác định nhân vật chính của truyện
a. Nhân vật chính
THẢO LUẬN NHÓM
TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
II. Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính
1. Đọc lại truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy
a. Nhân vật chính
THẢO LUẬN NHÓM
TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
II. Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính
1. Đọc lại truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy
b.Tìm hiểu và tóm tắt theo nhân vật An Dương Vương
* Lai lịch: Vua nước Âu Lạc, họ Thục tên Phán
* Quan hệ: Cha của Mị Châu
* Hành động, lời nói, việc làm:
Xây thành nhưng gặp khó khăn
Được cụ già mách bảo và sự giúp đỡ của Rùa Vàng, An Dương Vương xây xong thành trong nửa tháng.
Khi Rùa Vàng từ biệt, An Dương Vương lo lắng :”Nếu có giặc ngoài lấy gì mà chống.”
An Dương Vương đánh thắng Triệu Đà.
Nhận lời cầu hòa và gả con gái Mị Châu cho con trai Triệu Đà
Mất nỏ thần, An Dương Vương cùng con gái bỏ chạy.
Cùng đường, cầu cứu Rùa Vàng “ Trời hại ta sứ Thanh Giang ở đâu mau mau lại cứu”.
Chém đầu con gái, theo Rùa Vàng xuống biển
TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
II. Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính
1. Đọc lại truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy
*Viết bản tóm tắt theo nhân vật An Dương Vương
An Dương Vương(ADV) là vua của nước Âu Lạc, họ Thục tên Phán. Vua xây thành để bảo vệ đất nước nhưng lạ lùng thay thành xây đến đâu lại lở đến đó. Vua lập đàn trai giới, để cầu đảo bách thần. May mắn thay, vua được sự giúp đỡ của Rùa Vàng và xây xong thành trong nửa tháng. Khi Rùa Vàng từ biệt, vua bày tỏ nỗi lo lắng về an nguy đất nước “Nếu có giặc ngoài lấy gì mà chống.” Nhờ có vuốt của Rùa Vàng trao, ADV có vũ khí lợi hại, đánh đuổi quân xâm lược Triệu Đà. Nhưng sau đó ADV đã mắc mưu Triệu Đà, nhận lời cầu hòa và đồng ý gả con gái Mị Châu cho con trai của Đà. Suốt thời gian Trọng Thủy ở rể, nhà vua không chút nghi ngờ. Trọng Thủy lợi dụng Mị Châu đánh tráo nỏ thần mà vua nào hay. Đến khi Triệu Đà xâm lược vua vẫn chủ quan ngồi đánh cờ . Mãi sau, vua đem nỏ thần ra bắn thì mới biết là giả. Vua cùng Mị Châu bỏ chạy. Cùng đường, vua cầu cứu Rùa Vàng giúp. Trước lời phán xét của Rùa Vàng, ADV rút gươm chém đầu con gái rồi cùng Rùa Vàng xuống biển.
TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
II. Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính
1. Đọc lại truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy
c.Tìm hiểu và tóm tắt theo nhân vật Mị Châu
* Lai lịch: Con gái An Dương Vương, công chúa Âu Lạc
* Quan hệ: Con gái AN Dương Vương, vợ Trọng Thủy
* Hành động, lời nói, việc làm:
Nghe lời cha, lấy Trọng Thủy làm chồng
Cho Trọng Thủy xem nỏ thần.
Trọng Thủy về thăm cha và nói lời từ biệt, Mị Châu đáp “Thiếp có tấm áo lông ngỗng, đi đến đâu sẽ rắc ở ngã ba đường làm dấu.”
Cùng vua cha bỏ chạy
Trước khi bị vua cha chém đầu, Mị Châu khấn: Nếu có lòng phản nghịch mưu hại cha, chết sẽ thành cát bụi. Nếu một lòng trung hiếu mà bị người lừa dối chết sẽ hóa thành châu ngọc.”
Trọng Thủy đem Mị Châu về an táng ở Loa Thành
Lời khấn nguyện thành sự thật, minh chứng cho tấm lòng trong sạch của nàng.
TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
II. Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính
1. Đọc lại truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy
Viết bản tóm tắt theo nhân vật Mị Châu
Mị Châu là con gái An Dương Vương (ADV). Sau khi ADV xây thành chế nỏ đánh thắng quân Triệu Đà, Mị Châu được gả cho Trọng Thuỷ( con trai Triệu Đà). Mị Châu nhẹ dạ, cả tin nên Trọng Thủy đã lợi dụng để đánh tráo nỏ thần và mang về nước. Triệu Đà đem quân xâm lược lần hai, quân Âu Lạc thua. Mị Châu cùng cha chạy về phương nam. Trên đường đi Mị Châu đã rắc lông ngỗng làm dấu cho Trọng Thuỷ. Nàng bị Rùa Vàng kết tội là giặc.Trước khi bị vua cha chém đầu, Mị Châu khấn: “Nếu có lòng phản nghịch, chết sẽ hoá thành cát bụi, nếu một lòng trung hiếu mà bị người lừa dối chết sẽ hoá thành châu ngọc. Mị Châu chết, xác biến thành ngọc thạch.
TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
II. Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính
1. Đọc lại truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy
2. Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính
Cho biết cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính?
Đọc kĩ văn bản
Xác định nhân vật chính
Tóm tắt các hành động, lời nói, tâm trạng của nhân vật theo diễn biến sự việc
Chọn sự việc xảy ra với nhân vật chính
LUYỆN TẬP
Những hình ảnh dưới đây giúp em nghĩ đến truyện cổ tích nào?
Hãy sắp xếp các hình ảnh theo diễn biến của câu chuyện.
1
4
2
5
3
6
265341
LUYỆN TẬP
Đoạn tóm tắt dưới đây thuộc tác phẩm nào và tóm tắt dựa theo nhân vật nào?
Anh liền đem cây thuốc quý về trồng. Từ đó, anh cứu sống được rất nhiều người. Cũng nhờ cây thuốc quý mà anh có được người vợ xinh đẹp. Một hôm khi anh đi vắng, bọn gian ác đã giết vợ anh và móc ruột vứt đi. Anh đã lấy ruột của chú chó thay vào và nặn đất sét làm ruột cho chó. Nhưng điều tồi tệ nhất đã đến với anh. Vừa đi làm về, anh thấy cây thuốc quý bật gốc bay lên. Tiếc cây thuốc quý, anh móc rìu vào rễ cây những mong kéo cây lại nhưng cả cây và người bay lên trời.
A.Từ Thức gặp tiên , nhân vật Từ Thức

B.Sự tích chú cuội cung trăng , nhân vật Chú cuội

C. Cây tre trăm đốt, nhân vật Anh Khoai

D. Ăn khế trả vàng, nhân vật người em
LUYỆN TẬP
Đọc văn bản và cho biết:
Mục đích tóm tắt của văn bản dưới đây là gì?
Cách tóm tắt này có gì khác với văn bản tóm tắt về An Dương Vương?
Ví dụ như truyện vợ chồng chàng Trương: Chàng Trương đi đánh giặc khi vợ vừa có mang. Lúc trở về, con đã biết nói. Một hôm đùa với con tự xưng là bố, đứa con không nhận mà nói rằng bố nó tối tối vẫn đến. Trương buồn và ghen, đay nghiến vợ đến nỗi nàng phải tự vẫn. Một tối, ngồi bên đèn đùa với con, thấy nó chỉ lên bóng mình trên tường mà nói : “Bố đã đến kìa”. Lúc đó mới biết là mình lầm thì không còn kịp nữa.
Câu chuyện lẽ ra chấm hết ở đó, nhưng dân chúng không chịu nhận cái tình thế đau đớn ấy, và cố đem một nét huyền ảo để an ủi ta. Vì thế mới có đoạn thứ hai, kể chuyện chàng Trương gặp mặt vợ một lần nữa.
(Theo Nguyễn Đình Thi, Sức sống của dân Việt Nam trong ca dao, cổ tích.)
LUYỆN TẬP

Đọc kĩ văn bản
Tóm tắt các hành động, lời nói, tâm trạng của nhân vật
Cách tóm tắt
xác định nhân vật chính
Chọn các sự việc xảy ra
VẬN DỤNG, MỞ RỘNG
Bài tập 1.Tìm hiểu và tóm tắt đoạn trích Uy – lít – xơ trở về theo nhân vật Uy – lít – xơ hoặc Pê – nê – lốp.
Bài tập 2. Tìm đọc những tác phẩm kinh điển của thế giới hoặc Việt Nam sau đó viết bản tóm tắt lại tác phẩm đó.
Bài tập 3. Tìm đọc toàn bộ Truyện Kiều của Nguyễn Du và tóm tắt tác phẩm dựa theo nhân vật Thúy Kiều
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH