Tuần 13. Tỏ lòng (Thuật hoài)
Chia sẻ bởi Nguyễn Hữu Quang |
Ngày 09/05/2019 |
107
Chia sẻ tài liệu: Tuần 13. Tỏ lòng (Thuật hoài) thuộc Ngữ văn 10
Nội dung tài liệu:
Nhiệt liệt chào mừng các thầy Giáo,cô Giáo về dự giờ thăm lớp 10A8
Giáo viên: Đặng Thị Thanh Mơ
Bộ môn ngữ văn
Năm học 2014-2015
Trường thpt PHụ DựC
Kiểm tra bài cũ
Em hiểu thế nào là hào khí Đông A? Trong chương trình THCS, em đã học bài thơ nào thể hiện tinh thần ấy, hãy đọc thuộc lòng bài thơ đó.
kiểm tra bài cũ
Theo cách chiết tự chữ Hán:
I. Tìm hiểu chung
Chủ đề: Thơ trung đại Việt Nam
Tỏ lòng - Phạm Ngũ Lão
1. Tác giả
Phạm Ngũ Lão (1255 - 1320), người làng Phù ủng, huyện Đường Hào (nay là huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên).
Là người có công lớn trong hai cuộc kháng chiến chống quân Mông - Nguyên thời nhà Trần.
Là người văn võ toàn tài.
- Tác phẩm còn lại hai bài thơ: Tỏ lòng" và " Viếng thượng tướng quốc công Hưng Đạo Đại Vương".
Hình ảnh chàng trai trẻ Phạm Ngũ Lão ngồi đan sọt, mải lo vận nước đến nỗi lính dẹp đường của triều đình dùng mũi giáo đâm vào đùi vẫn không hề hay biết.
Phiên âm
Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu,
Tam quân tì hổ khí thôn ngưu.
Nam nhi vị liễu công danh trái,
Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu.
Dịch nghĩa:
Cầm ngang ngọn giáo gìn giữ non sông đã mấy thu,
Ba quân như hổ báo, khí thế hùng dũng nuốt trôi trâu.
Thân nam nhi mà chưa trả xong nợ công danh,
Thì luống thẹn thùng khi nghe người đời kể chuyện Vũ hầu.
Dịch thơ:
Múa giáo non sông trải mấy thu,
Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu.
Công danh nam tử còn vương nợ,
Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ hầu.
Bùi Văn Nguyên (dịch)
Nguyên văn
(Chữ Hán)
Tỏ lòng
Phạm Ngũ Lão
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm "Tỏ lòng"
- Câu1: + Hoành sóc -> Cầm ngang ngọn giáo (hùng dũng hiên ngang).
+ Múa giáo -> Động tác thiên về biểu diễn.
=> Bản dịch thơ chưa lột tả được tư thế lẫm liệt, hiên ngang, vững chãi của người tráng sĩ.
- Câu2: + Tam quân tì hổ -> ba quân dũng mãnh như hổ báo.
+ Ba quân khí mạnh: Khí thế mạnh mẽ của ba quân.
=> Bản dịch thơ bỏ mất hai chữ " tì hổ" , một hình ảnh so sánh cụ thể về sức mạnh của ba quân.
So sánh nguyên tác và bản dịch THƠ
Tỏ lòng
Phạm Ngũ Lão
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm "Tỏ lòng"
b. Hoàn cảnh sáng tác
- Bài thơ ra đời trong không khí quyết chiến, quyết thắng của quân dân đời Trần khi giặc Mông - Nguyên sang xâm lược đất nước ta.
a. Nhan đề:
- Thuật: kể, bày tỏ
- Hoài : nỗi lòng
Bày tỏ nỗi lòng
=> Chủ thể trữ tình: là tác giả
Tỏ lòng
Phạm Ngũ Lão
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm
b. Hoàn cảnh sáng tác
c. Thể thơ
Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật
=> Kết cấu: Chia làm 2 phần:
- Hai câu đầu
- Hai câu cuối
+ Cũng có thể chia theo từng câu:
Khai - thừa - chuyển - hợp
a. Nhan đề:
Nguyên văn
(Chữ Hán)
1. Tác giả
2. Tác phẩm
I. TìM HIểU CHUNG
II .ĐọC HIểU văn bản
1. Hai câu đầu
Tỏ lòng
PHạM NGũ LãO
Hành động, bối cảnh:
- cÇm ngang ngän gi¸o
- non s«ng
- mÊy thu
Khí thế, sức mạnh:
- ba quân
- tì hổ
- nuốt trôi trâu
Tư thế hiên ngang, vẻ đẹp kì vĩ mang tầm vóc vũ trụ.
(lồng vào)
Tráng sĩ
Dân tộc
=> Hào khí Đông A
Đông đảo, hùng tráng, sôi sục khí thế quyết chiến quyết thắng.
Tầm vóc, tư thế lớn lao.
1. Tác giả
2. Tác phẩm
I. TìM HIểU CHUNG
II .ĐọC HIểU văn bản
1. Hai câu đầu
Tỏ lòng
Phạm ngũ Lão
Tầm vóc, tư thế lớn lao.
2. Hai câu cuối
Quan niệm về chí làm trai :
- Lµm trai ph¶i lËp c«ng danh.
- Tr¶ xong nî c«ng danh lµ hoµn thµnh nghÜa vô víi ®êi, víi d©n, víi níc.
Khát vọng lập công, tận trung báo quốc.
Lý tưởng cao đẹp
Thẹn với Vũ Hầu:
- Chưa trả được nợ công danh .
- Soi vào để nỗ lực phấn đấu, giúp nhà Trần trừ giặc, cứu nước.
Chân thành, khiêm tốn, cao cả.
Tâm đẹp
Chí lớn
=> Nhân cách trong sáng
Nhân cách trong sáng
Vu H?u Gia Cát Lượng
Tỏ lòng
Phạm Ngũ Lão
Tầm vóc, tư thế lớn lao.
Lý tưởng cao đẹp
Nhân cách trong sáng
Muốn vượt biển đông theo cánh gió
Muôn trùng sóng bạc tiễn ra khơi
(Phan Bội Châu)
Bay th?ng cỏnh muụn trựng Tiờu Hỏn
Phỏ vũng võy b?n v?i kim ụ
(Nguyễn Hữu Cầu)
Vũng tr?i d?t d?c ngang, ngang d?c.
N? tang b?ng vay tr?, tr? vay.
Chớ l�m trai Nam, B?c, éụng, Tõy,
Cho ph? s?c vẫy vựng trong b?n b?.
(Nguyễn Công Trứ)
Tỏ lòng
Phạm Ngũ Lão
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc hiểu văn bản
III. Tổng kết
VÎ ®Ñp cña h×nh tîng ngêi anh hïng vÖ quèc hiªn ngang lÉm liÖt víi lý tëng vµ nh©n c¸ch lín lao, kh¾c ghi dÊu Ên thêi ®¹i víi khÝ thÕ hµo hïng mang tinh thÇn quyÕt chiÕn quyÕt th¾ng cña d©n téc.
H×nh ¶nh k× vÜ; ng«n ng÷ c« ®äng, hµm sóc, giµu tÝnh biÓu c¶m; giäng th¬ hïng tr¸ng, m¹nh mÏ.
Câu 1:
Chủ thể trữ tình của " Tỏ lòng" là :
A. Một nhà nho B. Một nhà sư
C. Một vị vua D. Một vị tướng
Câu 2:
Hình ảnh cầm ngang ngọn giáo thể hiện điều gì?
A. Khí thế sục sôi B. Khí thế hiên ngang
C. Lòng can đảm D. ý chí mạnh mẽ
Tỏ lòng
Phạm Ngũ Lão
IV. Củng cố
Câu 3:
Tình cảm, cảm xúc nào được thể hiện trong bài thơ ?
A. Tự hào về khí thế và sức mạnh của quân đội nhà Trần.
B. Thẹn vì chưa trả xong nợ công danh.
C. Tình yêu nước.
D. Cả A, B v� C.
Tỏ lòng
Phạm Ngũ Lão
IV. Củng cố
Câu 4. Câu: "Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu" thể hiện điều gì?
A. Diễn tả khí phách mạnh mẽ của đội quân nhà Trần.
B. Phóng đại về sức mạnh của quân đội nhà Trần.
C. Vừa cụ thể hoá sức mạnh vật chất, vừa khát quát hoá sức mạnh tinh thần của quân đội nhà Trần.
D. Cả A, B và C .
Tiết 47, đọc văn Tỏ lòng
Phạm Ngũ Lão
IV. Luyện tập
Câu 4. Câu: "Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu" thể hiện điều gì?
A. Diễn tả khí phách mạnh mẽ của đội quân nhà Trần.
B. Phóng đại về sức mạnh của quân đội nhà Trần.
C. Vừa cụ thể hoá sức mạnh vật chất, vừa khát quát hoá sức mạnh tinh thần của quân đội nhà Trần.
D. Cả A, B và C .
Tiết 47, đọc văn Tỏ lòng
Phạm Ngũ Lão
IV. Luyện tập
xin chân thành cảm ơn
các thầy cô giáo và các em!
Giáo viên: Đặng Thị Thanh Mơ
Bộ môn ngữ văn
Năm học 2014-2015
Trường thpt PHụ DựC
Kiểm tra bài cũ
Em hiểu thế nào là hào khí Đông A? Trong chương trình THCS, em đã học bài thơ nào thể hiện tinh thần ấy, hãy đọc thuộc lòng bài thơ đó.
kiểm tra bài cũ
Theo cách chiết tự chữ Hán:
I. Tìm hiểu chung
Chủ đề: Thơ trung đại Việt Nam
Tỏ lòng - Phạm Ngũ Lão
1. Tác giả
Phạm Ngũ Lão (1255 - 1320), người làng Phù ủng, huyện Đường Hào (nay là huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên).
Là người có công lớn trong hai cuộc kháng chiến chống quân Mông - Nguyên thời nhà Trần.
Là người văn võ toàn tài.
- Tác phẩm còn lại hai bài thơ: Tỏ lòng" và " Viếng thượng tướng quốc công Hưng Đạo Đại Vương".
Hình ảnh chàng trai trẻ Phạm Ngũ Lão ngồi đan sọt, mải lo vận nước đến nỗi lính dẹp đường của triều đình dùng mũi giáo đâm vào đùi vẫn không hề hay biết.
Phiên âm
Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu,
Tam quân tì hổ khí thôn ngưu.
Nam nhi vị liễu công danh trái,
Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu.
Dịch nghĩa:
Cầm ngang ngọn giáo gìn giữ non sông đã mấy thu,
Ba quân như hổ báo, khí thế hùng dũng nuốt trôi trâu.
Thân nam nhi mà chưa trả xong nợ công danh,
Thì luống thẹn thùng khi nghe người đời kể chuyện Vũ hầu.
Dịch thơ:
Múa giáo non sông trải mấy thu,
Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu.
Công danh nam tử còn vương nợ,
Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ hầu.
Bùi Văn Nguyên (dịch)
Nguyên văn
(Chữ Hán)
Tỏ lòng
Phạm Ngũ Lão
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm "Tỏ lòng"
- Câu1: + Hoành sóc -> Cầm ngang ngọn giáo (hùng dũng hiên ngang).
+ Múa giáo -> Động tác thiên về biểu diễn.
=> Bản dịch thơ chưa lột tả được tư thế lẫm liệt, hiên ngang, vững chãi của người tráng sĩ.
- Câu2: + Tam quân tì hổ -> ba quân dũng mãnh như hổ báo.
+ Ba quân khí mạnh: Khí thế mạnh mẽ của ba quân.
=> Bản dịch thơ bỏ mất hai chữ " tì hổ" , một hình ảnh so sánh cụ thể về sức mạnh của ba quân.
So sánh nguyên tác và bản dịch THƠ
Tỏ lòng
Phạm Ngũ Lão
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm "Tỏ lòng"
b. Hoàn cảnh sáng tác
- Bài thơ ra đời trong không khí quyết chiến, quyết thắng của quân dân đời Trần khi giặc Mông - Nguyên sang xâm lược đất nước ta.
a. Nhan đề:
- Thuật: kể, bày tỏ
- Hoài : nỗi lòng
Bày tỏ nỗi lòng
=> Chủ thể trữ tình: là tác giả
Tỏ lòng
Phạm Ngũ Lão
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm
b. Hoàn cảnh sáng tác
c. Thể thơ
Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật
=> Kết cấu: Chia làm 2 phần:
- Hai câu đầu
- Hai câu cuối
+ Cũng có thể chia theo từng câu:
Khai - thừa - chuyển - hợp
a. Nhan đề:
Nguyên văn
(Chữ Hán)
1. Tác giả
2. Tác phẩm
I. TìM HIểU CHUNG
II .ĐọC HIểU văn bản
1. Hai câu đầu
Tỏ lòng
PHạM NGũ LãO
Hành động, bối cảnh:
- cÇm ngang ngän gi¸o
- non s«ng
- mÊy thu
Khí thế, sức mạnh:
- ba quân
- tì hổ
- nuốt trôi trâu
Tư thế hiên ngang, vẻ đẹp kì vĩ mang tầm vóc vũ trụ.
(lồng vào)
Tráng sĩ
Dân tộc
=> Hào khí Đông A
Đông đảo, hùng tráng, sôi sục khí thế quyết chiến quyết thắng.
Tầm vóc, tư thế lớn lao.
1. Tác giả
2. Tác phẩm
I. TìM HIểU CHUNG
II .ĐọC HIểU văn bản
1. Hai câu đầu
Tỏ lòng
Phạm ngũ Lão
Tầm vóc, tư thế lớn lao.
2. Hai câu cuối
Quan niệm về chí làm trai :
- Lµm trai ph¶i lËp c«ng danh.
- Tr¶ xong nî c«ng danh lµ hoµn thµnh nghÜa vô víi ®êi, víi d©n, víi níc.
Khát vọng lập công, tận trung báo quốc.
Lý tưởng cao đẹp
Thẹn với Vũ Hầu:
- Chưa trả được nợ công danh .
- Soi vào để nỗ lực phấn đấu, giúp nhà Trần trừ giặc, cứu nước.
Chân thành, khiêm tốn, cao cả.
Tâm đẹp
Chí lớn
=> Nhân cách trong sáng
Nhân cách trong sáng
Vu H?u Gia Cát Lượng
Tỏ lòng
Phạm Ngũ Lão
Tầm vóc, tư thế lớn lao.
Lý tưởng cao đẹp
Nhân cách trong sáng
Muốn vượt biển đông theo cánh gió
Muôn trùng sóng bạc tiễn ra khơi
(Phan Bội Châu)
Bay th?ng cỏnh muụn trựng Tiờu Hỏn
Phỏ vũng võy b?n v?i kim ụ
(Nguyễn Hữu Cầu)
Vũng tr?i d?t d?c ngang, ngang d?c.
N? tang b?ng vay tr?, tr? vay.
Chớ l�m trai Nam, B?c, éụng, Tõy,
Cho ph? s?c vẫy vựng trong b?n b?.
(Nguyễn Công Trứ)
Tỏ lòng
Phạm Ngũ Lão
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc hiểu văn bản
III. Tổng kết
VÎ ®Ñp cña h×nh tîng ngêi anh hïng vÖ quèc hiªn ngang lÉm liÖt víi lý tëng vµ nh©n c¸ch lín lao, kh¾c ghi dÊu Ên thêi ®¹i víi khÝ thÕ hµo hïng mang tinh thÇn quyÕt chiÕn quyÕt th¾ng cña d©n téc.
H×nh ¶nh k× vÜ; ng«n ng÷ c« ®äng, hµm sóc, giµu tÝnh biÓu c¶m; giäng th¬ hïng tr¸ng, m¹nh mÏ.
Câu 1:
Chủ thể trữ tình của " Tỏ lòng" là :
A. Một nhà nho B. Một nhà sư
C. Một vị vua D. Một vị tướng
Câu 2:
Hình ảnh cầm ngang ngọn giáo thể hiện điều gì?
A. Khí thế sục sôi B. Khí thế hiên ngang
C. Lòng can đảm D. ý chí mạnh mẽ
Tỏ lòng
Phạm Ngũ Lão
IV. Củng cố
Câu 3:
Tình cảm, cảm xúc nào được thể hiện trong bài thơ ?
A. Tự hào về khí thế và sức mạnh của quân đội nhà Trần.
B. Thẹn vì chưa trả xong nợ công danh.
C. Tình yêu nước.
D. Cả A, B v� C.
Tỏ lòng
Phạm Ngũ Lão
IV. Củng cố
Câu 4. Câu: "Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu" thể hiện điều gì?
A. Diễn tả khí phách mạnh mẽ của đội quân nhà Trần.
B. Phóng đại về sức mạnh của quân đội nhà Trần.
C. Vừa cụ thể hoá sức mạnh vật chất, vừa khát quát hoá sức mạnh tinh thần của quân đội nhà Trần.
D. Cả A, B và C .
Tiết 47, đọc văn Tỏ lòng
Phạm Ngũ Lão
IV. Luyện tập
Câu 4. Câu: "Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu" thể hiện điều gì?
A. Diễn tả khí phách mạnh mẽ của đội quân nhà Trần.
B. Phóng đại về sức mạnh của quân đội nhà Trần.
C. Vừa cụ thể hoá sức mạnh vật chất, vừa khát quát hoá sức mạnh tinh thần của quân đội nhà Trần.
D. Cả A, B và C .
Tiết 47, đọc văn Tỏ lòng
Phạm Ngũ Lão
IV. Luyện tập
xin chân thành cảm ơn
các thầy cô giáo và các em!
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Nguyễn Hữu Quang
Dung lượng: |
Lượt tài: 1
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)