Tuần 13. Tỏ lòng (Thuật hoài)

TỎ LÒNG
(Thuật hoài)
- Phạm Ngũ Lão -
TIẾT 35. ĐỌC VĂN

Đền Ủng (Phù Ủng, Ân Thi, Hưng Yên) - nơi thờ
tướng quân Phạm Ngũ Lão.
5
2. Bài thơ
7
Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu ,
Tam quân tì hổ khí thôn ngưu .
Nam nhi vị liễu công danh trái ,
Tu thính nhân gian thuyết Vũ Hầu .
Phiên âm
Múa giáo non sông trải mấy thu ,
Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu .
Công danh nam tử còn vương nợ,
Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ Hầu.
Dịch thơ
Dịch nghĩa
Cầm ngang ngọn giáo gìn giữ non sông đã mấy thu ,
Ba quân như hổ báo , khí thế hùng dũng nuốt trôi trâu .
Thân nam nhi mà chưa trả xong nợ công danh ,
Thì luống thẹn thùng khi nghe người đời kể chuyện Vũ Hầu .
Câu thơ 1
“Hoành sóc”:

- Dịch thơ: Múa giáo (điêu luyện, khéo léo, bền bỉ, dẻo dai)

- Dịch nghĩa: Cầm ngang ngọn giáo (hùng dũng, hiên ngang, sẵn sàng chiến đấu)
Câu thơ 2
“Tam quân tì hổ khí thôn ngưu”:

- Dịch nghĩa: Ba quân dũng mãnh như hổ báo nuốt trôi trâu

- Dịch thơ: Ba quân khí mạnh : Khí thế mạnh mẽ của ba quân
Khổng Minh - Gia Cát Lượng
+ Người tài năng xuất chúng, lòng trung thành.

+ Là một học giả và nhà phát minh kỹ thuật đại tài.

+ Nhà tiên tri vĩ đại và được mệnh danh là người “trên thông thiên văn, dưới tường địa lý”.
Nhà thơ tự nhận về mình:
+ Chưa có tài lớn như Khổng Minh
+ Chưa trả xong nợ nước
Thực tế:
+ Vị tướng tài giỏi, bách chiến bách thắng
+ Công danh lẫy lừng
Nhân cách cao cả
+ Khiêm tốn.
+ Tấm lòng tận trung báo quốc của PNL.
21
III. Tổng kết


Nghệ thuật:

- Ngôn ngữ thơ: cô đọng, hàm súc.
- So sánh, phóng đại.
- Hình ảnh thơ: hoành tráng, giàu sức biểu cảm, đậm tính sử thi
- Thi pháp thơ Đường luật: Quí hồ tinh bất quí hồ đa.


2. Nội dung

Vẻ đẹp của con người và quân đội nhà Trần - rạng ngời hào khí Đông A.
- Lí tưởng sống và nhân cách cao đẹp của Phạm Ngũ Lão.
Khắc ghi dấu ấn tự hào về thời kì oanh liệt, hào hùng của lịch sử dân tộc.

- Đâu đó vẫn còn có số ít những bạn trẻ mải chơi, chưa xác định được lí tưởng sống, chưa cống hiến cho Đất nước.

- Nhưng bên cạnh đó có rất nhiều bạn trẻ đã xác định được lí tưởng sống, họ học tập, rèn luyện đạo đức và ngày càng có nhiều những hoạt động thiện nguyện, những việc làm tích cực để góp phần nhỏ bé của mình vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Đất nước.
? Từ lí tưởng sống và nhân cách cao đẹp của Phạm Ngũ Lão, em thấy mình cần phải làm gì để góp phần xây dựng quê hương đất nước?
Bản thân em nhận thức được rằng mình cần:

+ Sống phải có hoài bão, lí tưởng và biết ước mơ.
+ Nỗ lực hết mình và không ngừng học hỏi, trau dồi tri thức và rèn luyện đạo đức để thực hiện ước mơ và lí tưởng sống của mình.

+ Gắn khát vọng và lợi ích của bản thân với lợi ích của Tổ quốc, của Nhân dân.

Học thuộc lòng bản dịch thơ.
Mơn ng? van l?p 7, c�c em d� h?c b�i T?ng gi� hồn kinh su c?a Tr?n Quang Kh?i. Em h�y so s�nh c�ch th? hi?n h�o khí Dơng A trong b�i tho n�y v?i b�i tho Thu?t hồi c?a Ph?m Ngu L�o?
Chuẩn bị bài mới "Cảnh ngày hè" - Nguy?n Tr�i
+ Đọc kĩ văn bản và chú thích, chú ý sự sáng tạo thể thơ, các lớp từ Hán - Việt, từ Việt cổ , điển tích, điển cố.
+ Tìm hiểu bức tranh thiên nhiên cảnh ngày hè và tấm lòng của Nguyễn Trãi đối với nước, với dân.
* Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:

Xin ch©n thµnh c¶m ¬n
C¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh !
Môn ngữ văn lớp 7, các em đã học bài Tụng giá hoàn kinh sư của Trần Quang Khải. Em hãy so sánh cách thể hiện hào khí Đông A trong bài thơ này với bài thơ Thuật hoài của Phạm Ngũ Lão?
Thuật hoài
Phạm Ngũ Lão

Móa gi¸o non s«ng tr¶i mÊy thu,
Ba qu©n khÝ m¹nh nuèt tr«i tr©u.
C«ng danh nam tö cßn v­¬ng nî,
Luèng thÑn tai nghe chuyÖn Vò hÇu.
Tụng giá hoàn kinh sư
Trần Quang Khải.

Tr­¬ng D­¬ng c­íp gi¸o giÆc,
Hµm Tö b¾t qu©n thï.
Th¸i b×nh nªn g¾ng søc,
Non n­íc Êy ngµn thu.
Giống nhau: Cả hai bài đều ca ngợi khí thế hào hùng, mạnh mẽ, đánh đâu thắng đấy của quân dân nhà Trần với âm hưởng sử thi hoành tráng, ghi lại mốc son chói lọi trong lịch sử dân tộc.
Khác nhau:
+ "Tụng giá hoàn kinh sư": Bài ca khải hoàn, khích lệ tinh thần bảo vệ và xây dựng nền độc lập.
+ "Thuật hoài": để có được nền độc lập đó ta cần khắc sâu hình ảnh cao đẹp của các tráng sĩ đời Trần. Bày tỏ khát vọng lập công danh vì giang sơn xã tắc.